TOKO MOESSON
(Vervolg van pag. 23: "Honger")
Toch was de Nederlandse commercie
reeds doorgedrongen in Mantsjoerije:
op de daken van drie grote gebouwen
stonden resp. Nederlandse reclames:
Uiltjes sigaren, Van Houtens cacao en
(last but not least) Hulskamp jenever.
De in het begin van deze eeuw nog
achter elkaar aanjagende koloniale
machten hadden Duitsland ook vaste
voet verschaft aan de Gele Zee. In
Dairen waren na de eerste wereld
oorlog nog Chinezen aanwezig, die
Duits konden spreken.
Zo na twee weken was het schip vol,
het laden werd gestopt en het schip
zeeklaar gemaakt. De terugreis ver
liep vlot en na circa 1'/2 maand kwa
men wij in Nederland aan en werd het
schip ergens aan de Nieuwe Water
weg gelost. Van alle 32000 vaten had
den slechts twee een weinig gelekt.
Hulde aan de stuwadoors van Dairen I
Een bijzondere gebeurtenis, die plaats
greep gedurende ons verblijf in Dai
ren, verdient nog vermeld te worden.
In de maand januari trad de scheme
ring vrij spoedig in, zodat om vijf uur
n.m. met laden gestopt moest worden.
Op de eerste dag van ons verblijf in
Dairen verscheen na afloop van het
werk op de kade nabij midscheeps een
groep van een tiental Chinezen.
Ze waren omhuld met vodden van jute
zakken en ze riepen met klagend ge
luid, de armen schuin naar boven ge
strekt, Tjau Tjau (eten). Hun huilend
geluid sneed door de ziel en bleef niet
onbeantwoord, want vanuit de kom
buis werden restanten brood naar de
menigte geworpen en wat toen volgde
was bepaald mensonterend. Er ont
stond een vechtpartij, die resulteerde
in een kluwen jute en Chinezen.
Soms zie ik wel eens op de televisie
beelden van een kluwen rugbyspelers,
die met de hoofden voorover op elkaar
steunen en blijkbaar de bal zoeken.
Doch de hongerige Chinezen vochten
om een stuk brood te bemachtigen. Al
de dagen, die wij in Dairen tegen de
wal lagen herhaalde zich dit afschu
welijke schouwspel en aan boord werd
door vele bemanningsleden zoveel
mogelijk brood gespaard om die ver
worpenen der aarde van voedsel te
voorzien.
Ik wist toen niet wat "echte" honger
betekende, doch vele jaren later toen
ik opgesloten zat achter Japans prik
keldraad, heb ik nog wel eens terug
gedacht aan die arme schepsels in
Dairen. Ik ken nu honger in alle toon
aarden, een dergelijke honger heeft
niets te maken met wat een mens
"trek in eten" noemt.
De echte honger doet pijn.
(Vervolg van pag 24: "Holambra")
vogels zie je dan drinken en spette
ren. De mussen, helaas in groot aan
tal, zijn natuurlijk de brutaalsten.
's Avonds zitten steeds op dezelfde
plek een paar uilen. Vogels die je hier
overdag steeds in de lucht ziet han
gen, zijn de urubu's, een aasgier, zwart
gevederd, een kale hals en een grote,
gebogen snavel. Als ergens een paard
of een koe doodgaat, zijn in korte tijd
tientallen urubu's present, die het ca
daver in korte tijd opruimen. Rest
slechts schone botten en wat huid. Op
straat wordt een doodgereden hond
of kat ook snel opgeruimd. Wanneer
één urubu in duikvlucht naar beneden
suist, komen uit alle richtingen urubu's
in grote getale aanvliegen. Dan begint
de strijd om het cadaver. Rukken en
trekken en op elkaar zitten te "hak
ken" en intussen maar krassen, een
akelig geluid dat ze dan voortbrengen
en waarmee ze trachten elkaar te
verjagen.
Half september '81 hebben we een
vijfdaags uitstapje gemaakt met bijna
40 personen per luxe autobus. Eerst
naar de beroemde watervallen "Sete
Quedas" (de zeven vallen).
In werkelijkheid zijn het er heel wat
meer dan zeven. Er is een wandelpad,
enkele kilometers lang; over en langs
verschillende watervallen zijn hang
bruggen gemaakt voor de toeristen.
Oorverdovend dondert het water naar
beneden, hier en daar regensluiers
vormend, waardoor regenbogen wor
den geprojecteerd. Aan de oevers
bromelia's en orchideeën op de bomen
geklit. Jammer te bedenken dat dit
soort natuurschoon in 1982 gaat ver
dwijnen. Door de bouw van een elek
trisch krachtstation "Itaipu" wordt een
enorm stuwmeer gevormd. De water
vallen "Sete Quedas" worden door dit
meer opgeslokt. Op z'n diepst wordt
dit stuwmeer 190 m. Bij Sete Quedas
komt 6 tot 16 m water te staan.
Enkele kleine steden moeten ontruimd
worden, vele landbouwers moeten hun
gronden verlaten en ergens anders in
Brazilië opnieuw beginnen. Nu komen
we dus automatisch aan het volgende
deel van de trip, een bezoek aan de
bouwput van de Itaipu, het grootste
waterkrachtstation ter wereld.
Men is begonnen met een enorme ijs
fabriek. Om scheuren in het beton
van de dam te voorkomen wordt het
beton (voor het storten) tot 7° C
afgekoeld. Itaipu is gelegen aan de
grens van Brasil en Paraguay. De op
gewekte stroom wordt ook contractu
eel verdeeld tussen de twee landen.
Verder zijn we via de "ponte de ami-
zade" (vriendschapsbrug) Paraguay in
gereden. De eerste stad heet Ponte
Stroesner, genoemd naar de president
van Paraguay, dit is een vrijhaven,
dus alles taxfree.
Je vindt er allerlei winkels met pro-
dukten van de hele wereld. Vele Chi
nezen doen hier goede zaken. Ook zijn
we nog net even over de grens in Ar
gentinië geweest. Natuurlijk bezochten
we de grootste waterval ter wereld,
Igangu. Onbeschrijfelijk mooi en groots.
Het zogenaamde drielandenpunt.
In oktober kregen we op Holambra
nog bezoek van Nederlanders uit Sao
Paulo, n.b. 3 bussen, meer dan 100
personen. Velen hebben genoten van
Holambra, gebruikten in de club een
gemeenschappelijke lunch. We troffen
vele Indische mensen in dit gezel
schap.
Eind oktober hebben wij uit Holambra
de Nederlandse Club (Casa de
Nassau) van Sao Paulo een bezoek
gebracht. Aan tien tafels hebben we
gebridged. Ook hadden we een groep
schakers mee. Onze schakers speel
den gelijk, de bridgers hebben het
onderspit gedolven.
Intussen is het januari 1982 geworden.
Mijn bijdrage voor Moesson is blijven
liggen.
Een week geleden is er een tragisch
ongeluk gebeurd in Sete Quedas.
Daar in 1982 "Sete Quedas" verdwijnt,
loopt het nu storm om deze attractie
te bezoeken. En aan de loopbruggen,
waarvan enkele 70 jaar oud en 60 a
70 m lang zijn, werd niet veel aan
onderhoud gedaan. Eén brug viel met
50 toeristen naar beneden, hoeveel
doden er precies zijn is niet bekend.
Momenteel zijn 25 lijken "geborgen,
24 uur na het ongeval viste men nog
een lijk 100 km benedenstrooms op.
Men heeft nu stroomafwaarts netten
gespannen. Bij de gevallen brug was
de stroomsnelheid 60 km per uur.
In enkele gevallen kwam een heel ge
zin om het leven. Slechts één jongen
van 14 jaar wist zich zwemmend uit
het kokende water te redden. Sete
Quedas zijn vele watervallen gevormd
door rotsachtige eilanden in de Rio
Parana. Zoals ik al schreef zijn de
eilanden door loopbruggen verbonden.
Toen er één brug viel, werden er
1600 toeristen geïsoleerd. De brand
weer legde een soort skilift aan. Vis
sers met boten wisten ook mensen uit
hun isolement te verlossen. Ook heli
copters droegen hun steentje bij.
Tot een volgende keer in een volgende
bijdrage.
W. J. MEIJERING
weer in voorraad
Kajuputih-olie per fles 9,50
Mentholstift groot 13,50
Obat Matjan wit 9,50
Prins Mauritslaan 36 - Den Haag
37
