NASI RAMES
Mijn man was met de Engelsen uit
Batavia meegekomen; als tolk. Toen
die vertrokken, nam Welfare hem over.
Twintig jaar een noeste planter. En
dan jachtig meewerken aan de weder
opbouw van een grote stad. Er moest
hard gewerkt worden om er het brui
sende weer in te krijgen. Mijn man
werd belast met het opnieuw op poten
zetten van de hotels. Bioscopen en
andere gelegenheden tot vermaak en
recreatie. Muziek, toneel, zang en dans
en nog veel meer op cultureel gebied.
Na de ellende van de oorlog bleek er
grote behoefte aan te bestaan. De stad
wemelde van militairen, die, zo ver van
huis, in hun vrije tijd zoet gehouden
moesten worden. Er werden artisten
aangetrokken uit het buitenland. Ik
meen de namen te herinneren van o.a.
Ank van der Moer en Guus Oster;
maar ik kan fout zijn. Cilly Wang met
haar capriolen, Willem Noske gaf een
vioolconcert. Uit eigen land, natuurlijk
de begaafde pianist Lud van Zele en
ook amateurs uit eigen stad kwamen
op de planken. Het zangeresje Lily van
Zele. Annie Prins met haar groepje
aardige meisjes, van wie ik de na
men vergeten ben. Sorry, maar ik voel
de me ook zo vreemd in die nieuwe
wereld. Dat was toch geen leven voor
mij. Ik beleefde het als een roes, die
aaneenschakeling van feestjes, uit
voeringen, bezoekjes waar ik me niet
aan kon onttrekken. En dat allemaal in
"'tweedehands"-kleren. Waar de fleur
al lang van af was. Ik had immers maar
één enkele verschoning bij me, toen ik
van huis wegging. Wat heb ik me
dikwijls armoedig gevoeld.
Het was net of de mensen in zo kortst
mogelijke tijd alle pleziertjes wilden
inhalen die zij in de oorlogsjaren tekort
waren gekomen. En ik maar verlangen
naar dat andere, oude leven in de
bergen. Met zijn dagelijkse gang van
zaken in alle rust en orde. Die prikke
lende kou in de vroege morgen, geu
rige maannachten en de vertrouwde
stemmen van allerlei insecten, die de
stilte benadrukten. Het had zo dichtbij
geleken. Maar de bergen zouden nog
een hele poos ontoegankelijk voor ons
blijven. De malle molen draaide nog
zes maanden op voile toeren. Toen
kon mijn man zijn werk overdragen en
vertrokken wij naar Holland. We kwa
men !in Attaka aan, waar we ons heel
wat van hadden voorgesteld. Eindelijk
nieuwe kleren. Je reinste rombeng.
Duizenden vóór ons hadden er al het
moois uitgepikt. De restanten waren
nog erger dan de kleren die wij droe
gen. Maar wel warmer en dat was
belangrijk in hartje winter '46-'47.
Wij werden uit Amsterdam met de bus
naar Lunteren gebracht, waar familie
ons zou opvangen. In Hoevelaken even
koffie-pauze in één of ander café. De
kinderen liepen buiten een beetje heen
en weer. Non met een rode fez die ze
in Port Said had gekocht op het hoofd.
Een groepje buurtkinderen dromde
nieuwsgierig om hen heen.
"Waar kom je vandaan?" De brutaalste
van het stel.
"Afrika, zie je dat niet?" Een wantrou
wend zwijgen.
En dan: 't Bin'e Sinees."
Assistent wedono
gapleh-meel
terrong blanda en
kolang kaling
tolol
blanda
kossong
goedang
oléh oléh
mampir
bandengs
rombeng
blandja
PLANTERSVROUW
- Inl. bestuurs
ambtenaar
- tapioca-meel
- tropisch fruit
- simpel, onnozel
- Nederlander
- landauer
- provisiekamer
- attentie, geschenk
- langs-gaan
- fijne vis, zeebaars,
harder
- rommel, vodden
- inkopen
In de voorlaatste "Moesson" kwam ik in het verslag over de Indische Dag door L.D. een uitspraak tegen die mij
uit het hart is gegrepen: de Nederlandse uitvinding "nasi rames".
Ik ben blij dat er meer zijn die weten dat dit niets uitstaande heeft met de maaltijden in Indonesië.
Zoals ik vermeld in mijn boek "van katjong tot rijksambtenaar" was ook de uitgebreide rijsttafel met 30/40 gerechten
een Nederlandse uitvinding, maar dan kon je tenminste nog zélf bepalen welk gerecht je wenste. Voor mij is een
bordje goed gestoomde rijst met pittige sambal badjak (oude spelling) en een stukje gereh (ikan asin, weet U wel!)
djambal (oude spelling) of pedah nog steeds goed genoeg, maar die nasi rames brrrrr!
Als je na uren zwoegen alle rijstkorreltjes tussen de gerechten hebt uitgepeuterd, blijft er nog een bord vol over.
Hongerige klanten kunnen natuurlijk rijst bijbestellen, als je maar betaalt! Oh, waar is die tijd gebleven van een
bordje gado met lontong langs de straat voor één gobang (21/2 cent).
Overigens zijn er wel restaurants waar je zelf een en ander kunt samenstellen, maarmeestal moet je dan
tenminste zoveel besteden als de nasi rames kost. zo niet meer.
Of, zoals mijn laatste ervaring: ik bestelde rijst met sajoer lodéh (zowaar deze keer met santen m plaats van melk),
sambal goreng oedang en een stukje pepesan. Wat denkt U? Ik kreeg voor het laatste gerecht een volledige vis van
ruim een halve kilo. Voor één persoon! Voor het eerst in mijn leven heb ik om een plastic zakje gevraagd en heb ik
nog dagen lang pepesan gegeten. Deze maaltijd kostte mij wel eventjes 20,
Het kan ook beter want in Den Haag ken ik een restaurant waar bij het bestellen van een nasi rames speciaal keurig
alle gerechten op aparte schoteltjes worden gereserveerd. Maar dat is m.i. dan ook geen nasi rames meer, maar een
kleine rijsttafel. HENK SMIT
In Soerabaja kwam in samenwerking tussen Militaire en Burger Welfare het A(lles) K(omt) T(erecht) Cabaret van de grond. Er
werd gezongen, gedanst, geacteerd en héél goede muziek gemaakt. Annie Prins was de meest professionele ster van de show.
Op de foto rechts ziet u haar in een muzikale sketch met een jongeman die de costuums ontwierp en die later in Nederland heel
beroemd is geworden (als ik me niet vergis!) De meisjes Barendse, Dolly Rosier (links op de foto) ze waren in die tijd radio-sterren,
prachtige stemmen! Leuke tijd ondanks alle zorgen, want we waren nog in revolutie! L.D.
23
