The jungles of Batavia
Het bestaat werkelijk dat je letterlijk je ogen niet gelooft. Dat gebeurde van
daag, zondag, toen ik mijn getrouwe "TV Times" inkeek, overigens zonder
enige verwachting. De eindeloze kolommen televisie-programma's (voor mij in
elf channels hoewel er meer zijn), bieden in werkelijkheid treurig weinig, ten
minste als je een beetje kieskeurig bent. Een televisietoestel wordt hier niet
voor niets "idiot box" genoemd en dat geldt vooral voor de weekends.
Maar soms, wanhopig omdat er net
een hiaat in de eeuwige sport play
offs gekomen is, biedt een of ander
televisiestation in uiterste verwarring
een heel goede film. Dat gebeurt zo
een zes keer per jaar en daar hoop
ik maar op. Vandaag werden mijn ver
wachtingen niet overtroffen, ze wer
den lam geslagen.
Dat was het ogenblik dat ik mijn ogen
niet vertrouwde en tweemaal, drie-
maai moest kijken. Channel 8 bood
"The spiral road", een Amerikaanse
film van iemand die vaag gehoord had
van "Gods Geuzen" van Jan de Har-
tog en besloot daar maar iets van te
maken. De toelichting in de gids: "Een
dokter ontdekt medische vooruitgang
en zijn geloof gedurende zijn werk in
de jungles van Batavia." Het stond
er heus, ik lieg niet. The jungles of
Batavia
Gelukkig kreeg ik eerst bezoek zodat
ik een geldig excuus had niet meteen
de jungles van Batavia in te trekken.
Maar daarna kon ik mijn nieuwsgierig
heid toch niet de baas en bleek ik net
op tijd te zijn om Rock Hudson in alle
glorie van zijn aantrekkelijkheid te zien
arriveren in een primitief kampement
in het hart van Batavia, in een prauw
natuurlijk, hoe kom je anders in Ba
tavia.
Burl Ives wachtte hem op en begroette
hem als dokter Tottuk. Ik vroeg me af
waarom ze Roc'k Hudson die een Ne
derlander moest voorstellen, nu juist
een eskimo naam hadden gegeven,
maar dat werd al gauw duidelijk ge
maakt; Tottuk moest "totok" beteke
nen, dokter Totok.
Het was fantastisch wat zich daar
allemaal in Batavia afspeelde, een
pasar malam was er niks bij. Pest was
uitgebroken en de huizen, allemaal
Batakse woningen in atap, werden in
brand gestoken. De bijeenschuilende
dorpelingen lieten daarbij ondergrond
se mompelgeluiden horen die mij heel
bekend in de oren klonken. Niet om
dat ik in de jungles van Modjokerto
geboren ben, maar omdat ik zoveel
Afrikaanse films heb gezien. Daardoor
ook vertrouwd met romantische prauw-
tochten, beginnend met Tarzan, was
ik dood op m'n gemak op de terug
reis, vooral in gezelschap van Rock
Hudson; dozijnen malen ben ik zo
rivieren afgezakt en dit was trouwens
de enige uitweg uit de Bataviaanse
wildernis.
Ik weet niet of het jaloezie was, maar
toen Tottuks mooi blond handschoen
tje uit Nederland aankwam, liet ik 't
afweten. Ook was ik uitgeput van alle
emoties, ik ben geen jungle-type.
ODMovIe
The Spiral Road
(.1962) Rock Hud
son; Burl Ives. A
djict-er-discev e r s
/6oth medical'-ptog-
ress and faith vAiile
f working in the jOn-
\gles of Batavia/
Tot straf voor mijn lafheid komen nu
allerlei vragen bij me op. Als dat do
zijntje atappen huizen in een bocht
van het oerwoud Batavia voorstelde,
de grootste stad van the exotic Dutch-
East-Indies, hoe konden Soerabaja en
Semarang, laat staan Modjokerto, er
wel uitzien? Nou ja, goed, het gekke
zat net in die ene ongelukkige uit
drukking, niet in de film zelf - hoewel
die voor wie dan ook Indië gekend
heeft, mal genoeg was. Maar hoe
kwam de rimboe van Betawie in een
officiële gids
Daar zijn drie verklaringen voor te
vinden, de eerste twee voor de hand
liggend 1. Degene die een korte
samenvatting van de film moest geven
heeft die met een half oog bekeken,
heeft het woord "Batavia" opgevan
gen en daar Batavia nu volkomen on
bekend is in Noord-Amerika, heeft hij
beeld en woord samengevoegd. 2.
Het televisiestation heeft domweg de
toelichting die met de film meekwam
overgenomen, waanzin en al. 3. De
toelichting kwam van een Indischman-
met-gevoel-voor-humor die als expert
in de arm genomen was en besloot
een samenvatting te geven die op het
peil van de film stond.
Deze laatste verklaring, onwaarschijn
lijk als die is, vind ik toch de leukste.
GREET GAUDREAU
"Ben jij Hans?" vroeg ze. Eigenlijk
was ik stomverbaasd en dreigde mijn
mond om die reden ook open te vallen.
Opeens Wist ik wie ze was; mijn eigen
nicht, die ik in jaren niet gezien had.
Zo zie je maar dat een Pasar toch
ook ergens anders goed voor is, het
terugvinden van "verloren nichten".
Bernd wist dat ik binnenkort naar
Duitsland zou komen. Dit vooruitzicht
en dat van een lange tijd zonder
Indisch eten, bracht hem op het idee
om een etenspartner-ruil aan te gaan
als ik naar Duitsland zou komen. Hij
wist dat ik niet vies ben van Duitse
"Kuchen" en stelde voor dat ik deze
in de Konditorei bij zijn vriendin zou
nuttigen, terwijl hij zou genieten van
Indisch eten, dat een vriendin van mij
voor hem bereidde. Helaas viel het
tijdstip van mijn komst naar Duitsland
ongelegen voor mijn keukenprinses.
Toch zijn we onze afspraak nageko
men; met een dozijn Bapao's onder
mijn arm ben ik heengegaan en met
een doos "Kuchen" ben ik terugge
keerd.
Toen we door de winkelstraten liepen,
viel het me op hoe weinig buitenlan
ders je er ziet. Buiten ons ben ik
geen Indischen tegen gekomen. Wel
enkele Chinezen, maar naarmate ik er
meer meende tegen te komen, kwamen
ze me steeds bekender voor.
In de druilerige regen werd onze eet
lust aangewakkerd, maar nergens een
tentje waar je wat oriëntaals kon nut
tigen. We aten bij een Pizzeria Italia,
maar toen we de keuken rondkeken
moesten we opeens lachen: er was
namelijk geen Italiaan in de keuken te
bekennnen
Chinees eten in Duitsland heb ik reeds
op zeer jeugdige leeftijd afgeleerd. Ik
kan me die tafel nog goed herinneren:
een brei Knudels I
Ach, de maandag volgende op mijn
trip naar Duitsland, kwam ik het Hol
landse bevolkingsplaatje in onze bin
nenstad weer tegen: Surinamers ach
ter een glas bier, samengeschoolde
vertegenwoordigers van moderne stro
mingen en even verderop wat oude
omaatjes, lange zwarte haren, stoere
Indische jongeren met de funk in hun
hoofd en enkele mensen uit Turkije
die zich een broodje Shoarma goed
lieten smaken. Ik voelde me weer
helemaal thuis en wist waar de lekker
nij te halen was. De verleiding niet
meer kunnende weerstaan, dacht ik
bij mezelf: "een broodje Shoarma"?
SALVADORE '83
INDOC-AVONDKURSUS
INDONESISCH VOOR BEGINNERS
IN LEIDEN
In september gaat de INDOC-avond-
kursus Indonesisch voor beginners
van start. De kursus, onder leiding
van Sander Adelaar, omvat 20 lessen
van elk 2 uur (van 19.00 tot 21.00 uur),
te geven in het gebouw Stationsplein
10 te Leiden.
De eerste les is op dinsdag 13 sept.
om 19.00 uur.
Deze kursus voor beginners omvat
kennis der grammatica; het lezen van
eenvoudige teksten; en konversatie.
Bij het kursusgeld ad. 225,is het
te gebruiken leerboek inbegrepen.
Voor aanmelding of voor nadere in
formatie kunt U schrijven naar de
Kursusleiding Bahasa Indonesia, IN-
DOC, Postbus 11250, 2301 EG Lei
den. U kunt ook telefonisch kontakt
opnemen met de kursusleiding: 071 -
17 1393 (na 18.00 u.) of, na medio
augustus: 071 - 13 49 34 (eveneens na
18.00 u.).
17
