3-5 R.i.: toen een bataljon infanterie,
thans een vereniging door N. A. Visser
Hoe het begon en verliep.
Pasoeroean's sociëteit "De Harmonie" waarover eerder in Moesson van 15 mei
'82 en (met foto) in het nummer van 1 september '82 werd geschreven. Boven
staande foto werd echter op een ander tijdstip gemaakt nl. in mei 1949. Toen
maakte de schrijver van onderstaand artikel deel uit van het dienstplichtig batal
jon 3-5 R.i. en was nauw betrokken met de funktie die het gebouw toen had;
een kantine voor 'n deel van bovengenoemd onderdeel.
E.e.a. bracht mij op het idee de lezers die zich daartoe voelen aangetrokken
een kijkje te gunnen in het leven van zo'n 700 militairen in Indië, die zich na
hun Indië-ervaringen nog verbonden voelen met dat land waar zij ruim 3 jaar
verbleven en waar kameraadschap een van de grote pijlers was die maakte dat
men achteraf toch op een zeer mooie tijd, kon terugzien.
De sociëteit "De Harmonie" in Pasoeroean,
in 1949 in gebruik als cantine van de Wel-
zijnsverzorging van 3-5 R.I., rechts het kan
toor.
1946. Als het oorlogsgeweld nauwe
lijks is verstomd in Nederland worden
vele duizenden jongemannen opgeroe
pen voor militaire dienstplicht. Uit de
grote groep wordt een aantal inge
deeld bij het bataljon 3-5 R.i. met als
legerplaats de Hanzestad Kampen.
Hun opleiding begint op 1 juli van dat
jaar en als die militairen na 1'/2 maand
'n minimaal niveau van geoefendheid
hebben bereikt is de bestemming al
bekend: bewakingsbataljon in Duits
land.
De toestand in het toenmalig Indië ver
anderde die bestemming in een hand
omdraai; de regering besloot de eer
ste dienstplichtigen uit te zenden naar
de tropen.
Na nauwelijks 3 maanden opleiding en
met summiere kennis van Indië wordt
dit bataljon op 26 september per Kota
Agoeng van de KNSM naar Indië ge
transporteerd tesamen met een ander
bataljon, 3-3 R.i.
Tevoren waren kwartiermakers ter be
stemder plaatse aangekomen maar
deze konden niets regelen omdat er
geheel niets was. En toen dan het
bataljon in Soerabaja arriveerde en
men meende in een opgemaakt bedje
te komen bleek er geheel geen bedje
KW-III 23ste REÜNIE
Zaterdag, 15 oktober 1983 viert de
K.W-III haar 23ste reünie in de sfeer
volle Sweelinckzaal van het Neder
lands Congresgebouw te 's-Graven-
hage.
Het Feestprogramma omvat:
15.30- 18.00 uur: Gezellige borrel in
de Foyer van de Sweelinckzaal, met
Indische snacks.
18.00- 19.30 uur: Diner voor eigen re
kening i.h. Restaurant v.h. Congres
gebouw (event, uw telefoontje vooraf:
070-51 28 51) of elders in de stad.
20.00 - 24.00 uur: Bal met extra attrac
ties in de Sweelinckzaal.
De 22ste reünie op 16 oktober 1982
was een succes, dankzij de vaste kern
van enthousiaste oud K.W.-lll-ers,
P.H.S.-ers, K.W.S.-ers en de vele
steeds in aantal toenemende sympha-
tisanten.
I.v.m. de steeds stijgende kosten be
draagt de bijdrage voor onze a s. 23ste
reünie voor onze oud K.W.-lll-ers,
P.H.S.-ers, K.W.S.-ers 35,waar
voor zij dan bovendien één introducée
aanwezig te zijn. Wat men aantrof in
het eerste onderkomen, de Darmo-
kazerne, waren lege ruimten met ge-
tegelde vloeren. Met een handjevol
maleise woorden probeerde men uit
de voeten te komen. 3-5 R.i. kon ove
rigens voldoende uit de voeten want
er moest wacht gelopen worden op
diverse posten rondom en in Soera
baja, 24 uur op, 24 uur af. Tegen het
einde van het jaar kreeg het bataljon
een eigen bataljons-krant die later de
naam kreeg "De Regenboog".
1947 Het jaar van de eerste politionele
actie. Maar voor het zover was werd
het bataljon in delen overgeplaatst
van de Darmo-kazerne naar diverse
buitenposten: Modjosari, Poegeran,
Kremboeng en Sedatti.
Om het moreel wat op peil te houden
traden bekende artiesten tussen de
(militaire) bedrijven door voor de troe
pen op zoals het orkest Malando,
Kees Pruis en de Kilima Hawaiians.
Op 21 juli begint dan de 1e politionele
actie met 'n grote zuiveringstocht over
de bergen richting Patjet en vele an
dere plaatsen waarna Malang en Ba-
toe werden bezet. Door die harde en
vermoeiende strijd in die dagen raak-
(echtgenote of iemand anders) mogen
uitnodigen. Overige introducées en
symphatisanten betalen 17,50 p.p.
Eventuele schenkingen aan ons K.W.-
lll-Fonds worden bijzonder op prijs ge
steld.
De Sweelinckzaalhuur en vele andere
kosten dienen vóór 30 september 1983
betaald te worden. Onze secretaris
penningmeester, Leo Jacobs zal het
derhalve appreciëren indien U de ge
specificeerde deelnamekosten voor U
en uw introducees met vermelding van
namen en adressen zo spoedig moge
lijk, s.v.p. vóór 15 oktober a.s. over
maakt op: GIRO 9200 t.n.v. AMRO-
BANK, Wassenaar t.g.v. rekeningno.
484.629.271 - K.W.III-Fonds.
Uw bankoverschrijving of girostrookje
dient als toegangsbewijs. Bij voorkeur
zo min mogelijk aan de zaal betalen I
Eenmaal overgemaakte deelnamekos
ten worden niet gerestitueerd i.v.m. de
daaraan verbonden rompslomp.
L. Jacobs - Secretaris-penningmees
ter - Enschedelaan 63 - 2541 CH Den
Haag - tel. 070-67 77 15.
ten de mannen van 3-5 R.i. aardig ge
wend aan het leven in dit tropenland.
Daarnaast was er een hecht contact
tussen familie en kennissen in Neder
land en deze militairen. De PTT maak
te goede zaken door die enorme hoe
veelheden post die over en weer wer
den toegezonden; de pakjes en Kerst
pakketten voor de jongens overzee.
1948 De militairen van 3-5 zitten ver
spreid rondom Batoe. Door de 'vele
acties, patrouilles e.d. zijn niet alleen
verschillende jongens gwond geraakt
maar zijn er ook enkele gesneuveld.
De tweede politionele actie begint op
21 december en temidden van het
strijdgewoel wordt het Kerstfeest, zo
goed als maar kan, gevierd.
1949 Boven alle militaire verrichtin
gen, sport, spel, optreden van arties
ten, kortom bovenalles rijst de vraag:
"Wanneer gaan we naar huis?" toren
hoog uit. Want dat is nog steeds niet
bekend. Er wordt op alle (on)mogelijke
manieren naar gegist. Het is nog lang
niet zover, op 5 januari van dat jaar
als het bataljon verhuist van het vak
Batoe/Malang naar Loemadjang. Drie
maanden later komt de hoofdpost zich
nestelen in Probolinggo. Heel kort want
op 10 mei verplaatst de staf van het
bataljon zich naar Pasoeroean. De
Welzijnsverzorging neemt haar intrek
in de kolossale ruimte van de sociëteit
De Harmonie (zie foto) en het bijge
bouw. (lees verder pagina 14)
VIERDAAGSE IN INDIË
In het kader van het vijfenzeventigjarig
bestaan van de Koninklijke Nederland
se Bond voor Lichamelijke Opvoeding
zoekt de Jubileumcommissie kontakt
met personen en instellingen die iets
kunnen vertellen over de Vierdaagse
in Indië. Uit het archief van de Bond
blijkt dat er vanaf 1936 tot en met 1939
met zekerheid en daarna mogelijk Vier
daagse gelopen is door militairen en
burgers (ook politiegroepen) in o.a.
Bandoeng, Batavia, Fort de Cock, Ma-
gelang en Malang.
ledereen die ons kan helpen, hetzij
met een herinnering, hetzij met een
Foto of een kranteknipsel nodigen wij
van harte uit dit stukje vergeten ge
schiedenis te helpen reconstrueren
door een berichtje te zenden aan
MARCEL M. CLAASSEN, Muntweg 5,
6532 TE NIJMEGEN.
Bij voorbaat dank voor uw moeite.
3
