9
en tijd voor overgehad. Mede omdat
in de trage zeereis af en toe meer dan
de helft de geest gaf, waren er inves
teringen mee gemoeid waar men U
tegen zei
En hierbij denke men niet aan enkel
pientere boertjes, want onder die ent
housiastelingen verdrongen zich ook
figuren van wereldformaat, als een
Charles Darwin, de baanbreker van de
Evolutie- Afstammingsleer. Darwin die
behalve onze oerkomaf uit élite-mon-
jets, tevens de voorouders-uit-het-wild
van elk huisdier wilde uitpuzzlen.
Dan de wereldvermaarde zoöloog A.
R. Wallace, die o.a. in 1856 de vogel
rijkdom van gans de Maleise Archipel
inventariseerde en in kaart bracht; ga
er maar even aanstaan
Welnu, geen van beide topgeleerden
is er bevredigend uitgekomen uit wel
ke wilde-eenden-soort en in welk tijd
perk en waar precies de ordinaire,'
spotgoedkope, in massa's geteelde
"Dutch duck of the paddy fields" nou
eigenlijk bewijsbaar is gecultiveerd.
Met de biologische sector - nog steeds
niet de agronomen en ambtenaren in
het Moederland - raakten de water
vogelvrienden, de farmers en tenslotte
de poeliersbranche in de ban van die
mysterieuze, in regimenten optrekken
de bevederde soldaatjes, die van niets
kostend rijstafval levend, ook nog lek
ker smakende super-eendjes van
"Dutch Malaya".
Van 1850/'60 af importeerden fanate
Englishmen vanuit Buitenzorg maar
ook vanuit Lombok, soms Bali, de op
de Londense kleinveeshows mode ge
worden "sodawater-bottle-ducks".
Naast uiterlijk ongewoon en dus boei
end, zijn het bovendien, wat in die
kringen heet, droge eenden. Toch ook
zwemvogels, welke net zo goed zon
der water gedijen en trouwen kunnen.
Terwijl anders normaal het huwelijk
onder bèbèks zich discreet onder wa
ter vpltrekt.
Run op de Runner.
Ja, het werd"een wedloop om Loop
eenden. Van zekere heer Kalff, assis
tent resident van Mataram, kreeg een
Britse kenner een dozijn nog verfijn
dere exemplaren dan tot dusver in
gevoerd.
Hierop heeft weer een andere daar
voor aangezochte talentenjager, de
heer Kreischer te Pasoeroean, eerst
genoemde verzamelaar ten dele de
pas afgesneden, door in 1909 zijn Brit
se concurrent van nog puiker fokmate-
riaal te voorzien Tenslotte wist ene
Hanman als de speurhond tevens in
koper voor een eendbezeten fokster,
miss Davidson, een zending extra
rechtop stappende bèbèks op de kop
te tikken. Deze toom vormde het la
tere en dus huidige Loopeendenbe-
stand. Die stambouwers hadden de 47
km van sawah tot haven in 3 dagmar
sen tepoot afgelegd, voor totok
begrippen een Olympisch Guinness
record. (Overeenkomend met de af
stand Breda-Den Bosch). Diezelfde
Zeldzaam voorkomend, maar de heer Josselin de Jong kwam deze witte karbouwen na een
moeizame speurtocht toch tegen en legde ze verheugd vast op de plaat. Een mooi pendant
voor de witte bèbèks die ook in dit artikel voorkomen. "Boeleh" noemt de Javaan deze
pigmentloze dieren, die overigens in kracht en werkwilligheid niets onderdoen voor hun
grijze collega's op de voorplaat.
bezielde mej. Davidson vertelde ons
in 1924, dat haar actieve vertegen
woordiger in Ned. Indië, Hanman, er
op gewezen had, dat dezelfde eenden
sinds liefst meer dan duizend jaar af
gebeeld staan op de Borobudur! Bij dit
cijfer moeten we samen wel even stil
staan want in datzelfde, aan de Evenaar
hoogbeschaafde cultuurtijdperk, kwa
men toen net de theoretisch eerste
oer-Belanda's bij Lobith de Rijn afzak
ken, om hier te lande als Batavieren
of Kaninefaten een bestaan op te bou
wen. En wat Engeland betreft, op dat
moment moesten de Romeinen nog
beginnen met het bouwen van Fort
Lundunum, momenteel verbasterd uit
gesproken en gespeld als "London".
Voor de genetici was het finaal onbe
grijpelijk hoe zich toen al zo'n domes-
ticatie-proces heeft kunnen voltrekken
en tot op heden heeft standgehouden.
Dat men toen dat, in de grijze modder
naar wurmen zoekende eendenhoeder-
tje maar een nietszeggend alledaags
verschijnsel vond
Uw bèbèk op Hollandse bodem.
Ik zal een jaar of 20 geweest zijn (nu
dik AOW'er) toen ik voor het eerst die
toen splinternieuwe, kordaat stappen
de, niet waggelende importen uit of
via Groot Brittannië onder ogen kreeg.
Vanzelfsprekend werden die als nieuw
tje in het vakblad "Avicultura" breed
voerig ingeleid onder de zoveelste
benaming van nu: Pekalongan Eenden.
Als de benaming in het thuisland werd
opgegeven: in het Javaans kambangan,
resp. Soendanees meri, waar mijn ega
zich wel mee verenigen kon, maar er
geen ee(n)d op wilde doen. Ter ge
heugenopfrissing voor wie het ver
geten is: zo'n eendenhoeder houdt
één woerd op 20 25 wijfjes. Het ras
is zg. broedvrij, welk voordeel bij leg
hoenders pas in onze tijd per selectie
of wel teeltkeus is bereikt, wat ook
alweer wijst op fokkerstalent en wel
overwogen partnerkeuze in vervlogen
tijden Aangezien de fabrikante van
het ei er zelf dus niet op gaat zitten,
wordt haar legsel onder een broedse
ajam gelegd. Bij die mensen wier bo
terham het is, worden ten plattelande
de eieren per 10 stuks tegelijk onder
een Manilla-eend - in Holland Mosco-
wische, Turkse, soms Kaapse eend
genoemd - geschoven. Een Manilla
eend van ergo Indiaanse origine, is
als broedmachien onovertroffen. Ei
genlijk opmerkelijk, daar Amerika
haast geen eigen Roodhuidenhuisdie
ren kent, in tegenstelling tot het grote
sortiment, dat de ontdekkers er in de
Oost ontdekten I Dan was het voor
West-Europese normen bijna ondenk
baar hoe ónze brave bèbèk ongeacht
de moesson zomer en winter constant
doorlegtEn andermaal, hoe was het
nou mogelijk, dat in die eeuwen van
J. P. Coen in de 17e eeuw tot Soekarno
in de 20ste, het kolonialisme geen tijd
kon vinden voor economisch bekeken
deze bescheiden wonderbinatang, en
futloos moest wachten tot onze Opa's
voor veel ponden Indian Runner Duck
lings mochten kopen.
Waarom de telor teloor gingen.
Nederland-Waterland is op de keeper
beschouwd niet zo erg waterminded;
een bloeiende watervogel-industrie
heeft het nooit gekend. Wel kende de
regio Waterland met bovenal Lands
meer, Westgraftdijk, de Purmer, de
Beemster, schilderachtige, primitieve
familiebedrijven, die het hoofd wel
(lees verder pagina 14)
