De Bataviase Stadsschouwburg
Foto links: De schouwburg van Batavia. Foto rechts: het interieur van de schouwburg.
Ja, die schouwburg, daar liggen heel
wat voetstappen van me. Zo'n 70 jaar
geleden speelde mijn moeder er mee
met de operettes van Poldi Reiff. En
hoewel ze toen nog heel jong was,
moest ze toch altijd de rol van de
oudere vrouw, de schoonmoeder of zo,
spelen. Omdat ze tot haar verdriet niet
kon zingen. Maar acteren als een ech
te actrice. Ze werd dan natuurlijk heel
oud geschminkt. Als ze dan 's avonds
thuis kwam, was ze al afgeschminkt.
Maar op een avond werd ik wakker
door getik op de slaapkamerdeur en
een zacht gefluisterd "doe open".
Slaapdronken voldeed ik aan dat ver
zoek, maar zoals toen ben ik nooit
meer in mijn leven geschrokken Er
stond een oude heks voor me Het
was zo laat geworden, dat ze besloten
had thuis zichzelf af te schminken, die
moeder van me. En nu had ze de sleu
tel vergeten en moest mij wakker ma-
"Dag mijn meisjes, mijn donsjes, mijn
kleine vliegjes," riep hij, "ajo, een kus
je voor oom Tjo en waar mijn biertje?"
Ze dartelden vertroetelend om hem
heen. Sara vertelde Mien dat de meis
jes allen in bars-en-zo werkten, maar
weigerden dat voor de Jappen te doen,
en dat ze oom Tjo in huis hadden ge
nomen als "beschermheer".
Ze rijsttafelden met gedempt lawaai en
uitbundige grappen en toen was het
bedtijd. De meisjes begonnen weer te
giechelen en elkaar aan te stoten: zeg
jij maar, nee jij, nee Sara, haar schuld
immers
"Oom Tjo," zei Dorothy Lamour, "Mien
zij slaapt in jouw bed ja, hoe anders?"
"Lo, en je ouwe oom dan?" met glim
mende oogjes keek hij de kring rond.
"Bij ons!" schaterden de meisjes.
"Maar we boengkoesen je in een sa
rong," zei er één, "Met een touw erom
heen," beloofde een ander, "En het
licht blijft aan." "Om de beurt wacht
lopen maar
Mien werd in optocht naar de voor
kamer gebracht, waar een divan ge
reed stond met een kussen. "Heb je
het koud? Oom Tjo slaapt altijd onder
ken. Het gekke was, dat in de recen
sie de volgende dag in het Bataviaasch
Nieuwsblad stond: de schoonmoeder
was nog zo jong en aantrekkelijk, dat
een jonge man haar nog best op
schoot had willen nemen
Ikzelf deed mee bij de tweede violen
van de Stafmuziek onder leiding vao
kapelmeester de Ruiter Korver. Dat
was al weer jaren later. Ik werkte toen
in de benedenstad als secretaresse
op een advocatenkantoor en mocht ie
dere dag een uurtje later komen om
dat er dan gerepeteerd werd, erg aar
dig van de heren bazen. De Stafmu
ziek moest wel dilettanten en amateurs
aantrekken, omdat er niet genoeg
militairen waren voor de bezetting van
de concerten. We hadden maar zo
zelden echt goede musici en solisten,
die op doorreis naar Australië, Java
aandeden.
Op een dag, dat we repeteerden in de
zijn oude jas." Mien bekende dat een
deken haar in het kille Bandoeng niet
onwelkom zou zijn, maar"Ach
deze maar," zei oom en rukte een gor
dijn van zijn ringen.
Mien lag al lekker onder haar gordijn
alle indrukken te overdenken, toen er
uit de kamer ernaast nog luid gegie
chel en gekibbel opklonk. De zes meis
jes en oom Tjo deelden gezamenlijk
een bed zo groot als een kwamer,
waar in de dwarste ruimte was voor
zeven kussens naast elkaar. Het stin
kende hondje lag piepend te proteste
ren op het matje voor het bed, tot hem
bars een pak rammel werd aangebo
den als hij z'n snuit niet hield.
De volgende ochtend heel vroeg zou
den Sara en zij alweer op weg gaan.
Een mens is altijd op weg, dacht Mien,
of hij nu thuis zit of reist. De meisjes
zijn op weg naar een volslagen duis
ternis, en oom Tjo met zijn armband,
zou die enig idee hebben waar hij uit.
eindelijk zal belanden? De man Gods
is nu op weg ergens naar toe, met mijn
geld. En Frederik is op weg naar god-
weet-waar. Ik ken mijn volgend reis
doel, maar daarna?
schouwburg - het zou mijn eerste open
bare uitvoering zijn - hief de kapel
meester zijn dirigeerstok op en ik be
gon "luidkeels" te strijkenals
enige Wat was hij boos "Dat levert
U me vanavond niet, hoorriep hij.
Natuurlijk wist ik best, dat pas bij de
neèrslag van de dirigeerstok ingezet
moest worden, maar het kwam mis
schien van de zenuwen. Het liep die
avond gelukkig goed af, we speelden
o.a. een van de symphonieën van
Beethoven. En dirigent de R. Korver
en ik gaven een zucht van verlichting
na afloop.
In de krant stond bij de recensie, dat
er bij de tweede violen wel wat vals
was gespeeld. Wat hebben ze me
daarmee geplaagd
Ook heb ik meegedaan met "Kloris en
Roosje" op 1 januari, ieder jaar. En met
"Vadertje Langbeen", en de H.B.S.-
feesten en balmasqué's Wat hebben
we daar niet veel gedanstIn die
oude schouwburg in Batavia
Ze gaapte en zonk zachtjes weg en
dacht, wegzinkend: op de weg die ik
deze dag heb afgelegd, heb ik niets
anders dan, warmte en hartelijkheid
ontmoet.
Wat zal morgen brengen
(wordt vervolgd)
HOTEL "DE RUITER" HOUTHEM
bij Valkenburg (Z.L.), St. Gerlach 43
tel. 04406 - 4 03 18
Riant uitzicht op het Geuldal
doet denken aan de mooie rustige om
geving van de Preanger
Zeer geschikt voor diegenen die op me
disch advies een rustkuur moeten onder
gaan
Met dieet-patiënten wordt rekening ge
houden
Alle kamers centraal verwarmd en voorzien
van warm en koud stromend water.
Prijzen per persoon en per dag; incl. be
diening en B.T.W. Logies met ontbijt
f 27.50 p.p.p.d. Half pension f 37,50 p.p.
p.d. Kamer met douche en toilet, logies
met ontbijt f 35,p.p.p.d. Kamer met dou
che en toilet half pension f 45,p.p.p.d.
25
