O
-1-lolu/ezeAs.
Jarig sijn hier en jarig zijn toen
reizen
9
Het is inderdaad zoals hij schrijft, maar meestal komt dat gebrek aan sfeer ook
omdat er een vreemde eend in de bijt zit. Onder elkaar zijn die mensen vaak wel
erg gezellig. Daarom vraag ik Hollands en Indisch bijna nooit samen, omdat wij
Indische mensen nu eenmaal anders zijn. Ook vraag ik familie meestal apart, niet
alleen om de drukte maar de gesprekken vlotten beter dan dat er buren of
kennissen bij zitten. Een verjaardagsfuif hier in Holland brengt inderdaad meer
drukte met zic'h mee. Dat komt door de kleinere behuizing en gebrek aan huis
houdelijke hulp, vooral als je geen eigen dochters bezit. Daar weet ik van mee
te spreken.
Ralph schreef destijds een stukje
over jarig zijn, het verschil in sfeer
bij een Hollandse verjaardag en een
Indische. Hoe groot de rol van eten
en drinken daarbij is, weet iedereen
die beide manieren van feesten kent.
Op de Hollandse verjaardag zijn het
voornamelijk de drankjes, gebak,
hapjes die het 'm doen. Bij de In
dische verjaardagen wordt er gege
ten in de uitgebreidste zin van het
woord.
Het gezamenlijk eten is een typisch
Oosters ritueel dat voorspoed en
zegen brengt aan hen die aan de
maaltijd deelnemen. Dat wil zeggen
dat is het oorspronkelijke idee, wij
vinden het gewoon een gezellig, lek
ker familie-begrip dat generaties
lang ingeworteld is. Zoveel romp
slomp geeft een Hollandse party dus
niet en toch de uitdrukking: "jarig
bèn je of dan ben je nog
niet jarig
Hiernaast beschrijft een lezeres als
reactie op het stukje van Ralph nog
eens het hele hoe en wat van zo'n
Indisch eetfeest. Geen blokjes kaas
of worst, augurkjes, toastjes, dip
sausjes en flessen drank, maar een
complete maaltijd. Toch vraag ik me
af wat duurder uitkomt. Wie goed
eet, drinkt niet of heel weinig en
dranken zijn nog altijd erg duur.
Vroeger in Indië bij mijn ouders thuis
was Ma al dagen tevoren druk in de
weer als er een fuifje werd gegeven.
Maar het dagelijks werk ging gewoon
door omdat wij, net als de meeste
mensen, een baboe dalem, baboe tjoe-
tji, kokkie en kebon hadden. Voor zul
ke extra drukte werd dan een "serp"
ingehuurd (reserve) en bracht baboe
of kokkie een gendoh of katjong mee
voor kleine karweitjes of vergeten
boodschapjes. Op de grote dag zelf
hielpen wij allemaal mee. Vruchtjes
snijden voor bowl, dranken koelen in
een teil met ijsblokjes (zelf gehakt),
stoelen aan de kant zetten, servies,
bestek en glazen klaarzetten,
's Avonds troonde Ma tussen de ou
dere gasten in de voorgalerij op een
makkelijke stoel en wij jongelui zaten
in de achtergalerij en in de tuin, draai
den de grammofoon, maakten een
dansje, af en toe ook de ouderen
daarvoor uitnodigend (kom daar nü
eens om I). Wij presenteerden ook de
dranken en djadjans en ruimden de
lege glazen en bordjes af, die achter
in de bijgebouwen door bedienden
werden afgewassen. Na het feest was
alles schoon en opgeruimd en deed
Pa achter de vertrekkende bedienden
de poort op slot. De laatstgenoemden
gingen echter nooit met lege handen
naar huis, maar met een bakoel vol
overgebleven djadjans en een flinke
fooi, ook van de gasten. Zo was het
tooh
Nu vertel ik U hoe het gaat als je hier
een feestje geeft met rijsttafel, alleen
voor kinderen en tjoetjoeks.
Alle voorkomende huishoudelijke ta
ken moeten immers doorgaan en ister-
niet baboe. Dus maandag eerst was
sen. Dinsdag maak ik sroendeng, sam-
bel goreng kentang en sambel goreng
tempé. Woensdag atjar tjampoer en
babi ketjap, vast klapper raspen voor
de volgende dag, want boemboe bö-
hong gebruik ik nooit. Donderdag
neemt Pa een snipperdag en helpt met
radjang; vlees en kip snijden, groen
ten schoonmaken voor de sajor en Ma
(ik) oelek en masak maar dóór. Als
alles klaar is gaat Pa afwassen en Ma
even gojang kaki met de krant totdat
de keuken is opgeruimd en gedweild,
door Pa uiteraard.
Vrijdag gadon maken en petjelsaus,
's middags baaien en haarwassen
(baoe boemboe) en 's avonds bood
schappen halen bij de supermarkt.
Zaterdag naar de markt voor ketimoen
en taugé, dan kroepoek bakken. Zon
dag om half 8 al in de weer om alles
klaar te zetten, servies, kopjes, bestek
en glazen. Koffie zetten een pot vol
plus een kan, stoelen aan de kant,
want ons huis is piepklein.
Om 11 uur beginnen de gasten te ko
men. Ze schenken zelf hun koffie in,
dan even praten met koffie en gebak.
Veel raak ik nooit aan hen kwijt, want
ze komen voor de rijsttafel. Dan ver
dwijnt Ma naar de keuken om rijst te
koken en de gerechten op te warmen
en Pa loopt zich het vuur uit de sloffen
om de jongelui te bedienen die gezel
lig zitten te keuvelen.
Als alles opgewarmd is worden thee
licht, gaspitten en alle warmtegevende
platen gebruikt om er schalen met eten
op te zetten en als de rijst gaar is
omstreeks 2 uur, wordt het sein ge
geven om "aan te vallen".
Om 5 uur zijn de meesten vertrokken.
Het aanrecht staat bedolven onder de
gebruikte prabötan en etensresten.
Dan gaat Pa afwassen met altijd de
zelfde schoondochter en Ma gaat op
ruimen en de gekregen bloemen ver
zorgen. Na afloop van zo'n fuif zijn wij
doodmoe, maar ik ben ook geen 60-
plus meer, eerder 70-min.
Heus, wij mogen onze wijze van feest
vieren van vroeger en nu niet met el
kaar vergelijken. Je leeft hier anders,
woont meestal kleiner en de jongelui
van nu hebben een andere levensinstel
ling, mentaliteit.
BABOE-KOKKIE
DE GOEDKOOPSTE TARIEVEN UITSLUITEND MET GERENOMMEERDE
MAATSCHAPPIJEN
New York v.a. f 850,Bangkok v.a. 1.495,
Boston v.a. f 1.298,Jakarta v.a. 1.750,
Chicago v.a. f 850,Medan v.a. f 1.950,
Los Angeles v.a. f 1.450,Ambon v.a. f 2.750,
Miami v.a. f 1.450,Menado v.a. f 2.850,
Toronto v.a. f 1.269,
Montreal v.a. f 1.225,Australië v.a. f 2.893,
Curapao v.a. f 1.675,Nieuw Zeeland v.a. f 3.350,
Paramaribo v.a. f 2.294,
NIEUW Onze zomergids Amerika/Canada is uit.
Vraag gratis brochures aan of bel voor inlichtingen I
Singapore, Sumatra, Java, Bali, Bangkok v.a. f 2.390,
Familie over laten komen? Jakarta-Amsterdam v.v. f 2.350,
Wij verkopen tickets van alle maatschappijen naar alle bestemmingen
Loosduinsekade 497, 2571 CM Den Haag
Telefoon 070-46 89 50 of 46 89 51
Dagelijks geopend van
09.30 uur tot 17.00 uur
Zaterdag van 10.00 uur tot 13.00 uur
