DE BETEKENIS VAN DE NAMEN
DER MIDDEN-JAVAANSE VORSTEN
12
Wanneer er gesproken wordt over de vorsten van Midden-Java dan heeft men het over de volgende personen De
Soesoehoenan van Surakarta, de Sultan van Yogyakarta, de prins Mangkoenegoro en tenslotte de prins Pakoe Alam.
Al deze hoogadellijke personages zijn in het bezit van lange namen en welluidende titels. Ik zal trachten in dit schrij
ven hierover iets te vertellen.
Als eerste zal ik noemen de vorst van
Surakarta, die de titel van Soesoe
hoenan draagt. Deze titel vindt men
tevens in verkorte vorm namelijk Soe
nan, door Nederlandse bestuursamb
tenaren ook wel spottend verbasterd
tot snoeshaan. Achter deze titel ko
men de gebruikelijke erenamen, die
altijd hetzelfde zijn.
Dus elk Hoofd van het Solo'se vor
stenhuis draagt altijd dezelfde naam.
De aan de titel van Soesoehoenan
verbonden erenamen zijn: Pakoe Boe-
wono Sénopati Ingalogo Ngabdoerrah-
man Sajidin Panotogomo. Achtereen
volgend betekenen deze erenamen
Pakoe Boewono: De spil van het
heelal. Sénopati Ingalogo: Opperbe
velhebber in de Krijg. Ngabdoerrah-
man: Afgeleid van het Arabische woord
Abd Ar-Rahman, wat betekent: Die
naar des Barmhaitigen; namelijk van
Allah. Sajidin: Afgeleid van het Per
zische Shah-i-din, dit is: Heer van de
Godsdienst. Panotogomo: Regelaar
van de Godsdienst.
Van het gouvernement kreeg de Soe
soehoenan de aanspreektitel van
Hoogheid, deze titel geldt ook voor
de andere vorsten. Tevens werd aan
het Hoofd van het Solo'se Vorstenhuis
de militaire rang van Generaal-Majoor
van het Koninklijk Nederlandsch In
disch Leger toegekend. Bij wijze van
uitzondering kreeg Soesoehoenan Pa
koe Boewono X, wegens bijzondere
diensten aan het Nederlands gouver
nement, de militaire rang van Luite
nant-Generaal.
De Soenan zowel als de Sultan voeren
als enigen de op Java en Madoera
hoogste eretitel, namelijk: Inkang Si-
noehoen. Inkang wil zeggen: "degeen
die". Inkang is trouwens Hoog-Ja-
vaans (Kromo). De naam Sinoehoen
heeft ongeveer dezelfde betekenis als
die van Soesoehoenan. Deze titel is
namelijk afgeleid van het oud-Javaan
se "Soehoen", waarvan het werk
woord Anoehoen betekent: "Iets op
het hoofd dragen", figuurlijk: "iets
met eerbied behandelen". De etymolo
gische betekenis van Soesoehoenan
is dus: "voorwerp van eerbiedige ver
ering".
Tevens voeren beide vorsten voor hun
vorstelijke titel, de eretitel Kandjêng.
Hun volledige titels zijn dus: Inkang
Sinoehoen Kandjêng Soesoehoenan of
Sultan enz. enz.
De tweede vorst die ik hier bespreek
is de Sultan van Yogyakarta, die de
door A. A. Lutter
erenamen (Djêdjoeloek) draagt: A-
mangkoe Boewono Sénopati Ingalogo
Ngabdoerrahman Sajidin Panotogomo
Kalipatoellah.
Zoals U kunt zien zijn de erenamen
gelijk aan die van de Soesoehoenan
van Surakarta. Behoudens Amangkoe
Boewono en Kalipatoellah.
Amangkoe Boewono wil zeggen: Die
het heelal op zijn schoot heeft.
Kalipatoellah: dit woord is afgeleid
van het Arabische woord Chalifat Al
dan Soesoehoenan.
Hoewel deze twee vorsten Mohamme
daanse vorsten zijn (evenals Pangeran
Mangkoenegoro en Pangeran Pakoe
Alam) valt er zeker wat op te merken
omtrent hun erenamen. Namelijk de
namen Panotogomo en Sajidin; deze
zijn volgens de orthodox-Mohamme
daanse leer ketters en wel hierom:
beide erenamen wijzen op een autori
teit in geloofszaken welke alleen aan
de profeet Mohammad kan worden
toegekend.
Ook omtrent de bijvoeging Kalipatoel
lah valt een opmerking te maken. Hoe
wel Sultans-titel en bijvoeging Kali
patoellah in feite bijzonder hoog is,
wordt zij toch als lager gehouden dan
de titel Soesoehoenan. Hieruit blijkt
Bezoek van G.G. Jhr. De Graeff op 22 mei
staande foto werd in de kraton genomen.
Soenan Pakoe Boewono X, G.G. De Greaff,
van de Soenan.
lah, wat wil zeggen: stedehouder van
Allah.
De sultan kreeg van het gouvernement
de militaire rang van Generaal-Majoor
van het K.N.I.L.
Ten aanzien van de verhouding tussen
de Soesoehoenan en de Sultan kan
men stellen dat Amangkoe Boewono
voor iets lager wordt gehouden dan
Pakoe Boewono. Ook is hetzelfde te
zeggen omtrent de vorstelijke titels:
de Sultans titel is zelfs ondanks de
bijvoeging Kalipatoellah, naar Javaans-
traditionele opvatting, toch nog lager
1928 aan de Soesoehoenan van Solo. Boven-
V.l.n.r.: gouverneur van der Jagt van Solo,
mevrouw De Graeff, de Ratoe Mas, gemalin
dat de Javaan de Inheemse titel Soe
soehoenan hoger acht dan de vreem
de titel Chalief (Kalipatoellah). Terwijl
volgens het dogmatisch recht van de
orthodoxe Islam geen hogere titel be
staat dan die van Chalief. Deze titel
zou trouwens dan nog veel te groot
zijn voor een vorst wiens gezag zich
niet verder uitstrekt dan Yogyakarta.
De twee volgende leenvorsten dragen
de titel van Pangeran Adipati Ario.
Pangeran, in het Nederlands vertaald
als prins, wil zeggen: "degeen op wie
gewacht wordt", wat afgeleid is van
