schip kon en wilde niet voor anker
gaan. Dat was te riskant zei hij. In
uiterste noodzaak kon hij de vaten
over boord gooien, want die zouden
met de straffe stormwind uit zee, naar
de kust worden gedreven. Anders zou
hij moeten doorvaren Goede raad
was duur. Dan maar op hoop van ze
gen de zee inl Toen alle vaten in zee
lagen en* geleidelijk naar de kust dre
ven, draaide de wind Het verlies van
de vaten met petroleum was onaf
wendbaar als er niets werd gedaan.
Met enkele beschikbare prauwen gin
gen mijn agenten naar de drijvende
vaten en probeerden al het mogelijke
om ze naar de kust te laveren. Het
H.P.B. deed aan deze operatie dapper
mee en toen het niet vlot genoeg ver
liep dook hij zelf de woelige zee in
en zwom met een vat voor zich uit
naar de kust. Helaas hebben wij toch
nog verscheidene vaten moeten mis
sen.
Naast onze politionele taak dienden
wij ook het H.P.B. terzijde te staan in
zijn bestuurlijke taak o.m. in het tot
ontwikkeling brengen van land en
volk. Zo zouden de politie-patrouilles
in ons ressort - en dit besloeg
een oppervlakte van een provincie in
Nederland - zich niet beperken tot de
kustgebieden, maar dienden te wor
den uitgebreid tot in het binnenland.
Want van dit achterland wisten wij
nog zo betrekkelijk weinig. Het ver
diende aanbeveling om in onze pa
trouilleverslagen, naast rapportering
of onderzoek van criminaliteiten of
andere politionele activiteiten, ook te
vermelden in welke omstandigheden
de Papoea's in de door ons bezochte
gebieden leefden. Hun gezondheids
toestand, hun levenswijze, communi
catie mogelijkheden en terreingesteld
heid. Wat deed de Papoea aan de
landbouw en werd er ook roofbouw
toegepast? Hoe is de bos- of wild
stand? Zijn er mineralen of ertsen
bekend of aangetroffen? etc. etc.
Uit verschillende verslagen, afkomstig
van politie, bestuur of andere instan
ties, kon het H.P.B. voor zijn ressort
het beleid bepalen. Ik wil hierbij één
geval aanhalen, dat het vermelden
enigszins waard is.
Er deed onder de kust-papoea's in
een bepaald gebied het gerucht de
ronde dat een bergstam die in
het stroomgebied van een niet nader
genoemde rivier woonde, voor haar
verlichting gebruik maakte van een
uit de grond stromende oliebron.
Toen men mij dit verhaal vertelde, heb
ik ze maar gerangschikt onder het
hoofd "wilde verhalen". Tijdens een
bespreking met het H.P.B. werd dit
onderwerp terloops aangehaald. Wie
schetste mijn verwondering toen de be
stuursman daarop inging en tegen mij
zei: "Kunt U bij uw volgende patrouille
dat onderzoeken? U bent toch in uw
vorige betrekking olieonderzoeker ge
weest?" Ja, dat zal hij wel uit mijn
dossier hebben gehaald
Dus werden er voorbereidingen ge
troffen voor een verkenningstocht van
verscheidene weken. Ik wist bij be
nadering niet hoe vér we het binnen
land in moesten. De tijd was bepa
lend voor de hoeveelheid voedsel die
wij meenamen. Het rantsoen bestond
hoofdzakelijk uit rijst, gedroogd vlees
of zoute vis, koffie, thee, suiker en
zout. De agenten namen ook wel ge
droogde sago-koeken in hun ransels
mee. Als je tijdens de patrouille hon
ger had, doopte je het koekje in een
rivier en beet het zacht geworden
stukje af. Het smaakte wat flauw en
zanderig, maar het vulde je buik. De
contact-artikelen waren: keukenmes
sen (piso-blati), plakken tabak (tem-
bako-lempeng), spiegeltjes, kralen,
zout en nog wat andere spulletjes waar
de berg-papoea's dol op zijn. Een
medicijntrommel is een onmisbaar at
tribuut. Het leven van een gewond of
ziek patrouillelid kan daarvan afhan
gen.
De patrouille-uitrusting, inclusief be
wapening en macheta moest je zelf
dragen; de rations werden door de
dragers vervoerd. In de wouden van
Nieuw-Guinea is voedsel een schaars
artikel. Had je geluk een wild zwijn
te ontmoeten dan kon je je actie-ra
dius vergroten. Tenminste als je dat
zwijn kon neerleggen
De
Higgens boot,
een
vervoermiddel
bij uitstek
geschikt
voor
Nieuw-Guinea.
Het oerwoud van Nieuw-Guinea is
wild-arm en mens-vijandig Het is er
altijd schemerig en broeierig. De hoge
woudreuzen laten weinig zonlicht door
en in het vochtige kreupelhout huizen
slangen, wespen en ander ongedierte.
De ondoordringbaarheid in deze re
genwouden doen in niets onder voor
de Braziliaanse oerwouden die wij hier
zo vaak op de film zien.
De bos-papoea's wonen meestal in
een opengekapt of afgebrand gedeel
te van het bos. Al naar gelang hun
streekgewoonte verblijven ze in paal
woningen of op de grond in hutten.
Kruipen bij elkaar in een grote ge
meenschappelijke barak (opgezet uit
takken en bladeren) of hebben een
eigen optrekje met hun gezin. Hun
voedsel bestaat hoofdzakelijk uit
knolgewassen of "sweetpotatoes" die
zij op hun landje verbouwen. Als er
een sagobos in de omgeving is, put
ten zij hun voedsel uit de kern van de
sagopalm. Zij planten en verbouwen
net genoeg voor hun living.
Een patrouille-eenheid bestond meest
al uit de patrouillecommandant en een
vier tot zestal agenten, plus een tolk
of een verkenner (gids). Het aantal
dragers is zoals reeds vermeld, afge
stemd op de hoeveelheid rations. We
moeten niet vergeten dat ook de dra
gers moesten eten van het voedsel
pakket dat we meenamen
In het gebied aangekomen waar het
gerucht de ronde deed, wisten alleen
oudere kust-papoea's ons te vertellen,
dat zij deze kabar-angin ook hadden
vernomen van de bos-papoea's, die
hun zo nu en dan bezochten en wat
ruilhandel deden. De onderlinge ver
houding tussen de kust- en bospa-
poea's is nog steeds op wantrouwen
gebaseerd, maar in sommige streken
is daarin verbetering getreden.
"En uit welk stroomgebied komen zij
dan?" Zo vragend en informerend
drongen wij dieper het achterland in
tot wij na dagen lopen in een klein
gehuchtje kwamen, waar slechts een
half dozijn hutten stond. Onze tolk,
die voor mij het woord voerde, vroeg
aan de inwoners wat zij van het ver
haal wisten. Een oude daar aanwezige
bospapoea zei, dat hij van een ver
dwenen stam had vernomen, dat zij
inderdaad olie als brandstof hadden
gebruikt. Misschien dat hij nog de
plaats kon vinden waar de bron lag.
Er was een bospad dat daar naartoe
leidde, maar dat zou zeker wel over
woekerd zijn Hij zou proberen dit
pad te vinden en te volgen. (Wat con
tactartikelen al niet doen Dit zoe
ken naar het bewuste bospad heeft
zeker een halve dag geduurd. Wij
zouden dit nóóit gevonden hebben
Maar de ogen van een bospapoea zijn
zo scherp, dat hij iedere afwijking in
de plantengroei opmerkt. Zij behoren
zeker tot de beste spoorzoekers ter
wereld
(lees verder pag. 15, derde kol. onderaan)
13
