BOEKBESPREKING
DE DROOM
lijk stomverbaasd aan. "Weet U niet
eens wat een "perkoening" is? Dat is
trouwens een Nederlands woord
zegt hij en trekt uit een map een
stapel papieren. "Well, dat is nou zo'n
perkoening!" zegt hij en ik zie dat
bovenaan het formulier met grote let
ters VERGUNNING gedrukt staat...!
Na snel even doorlezen blijkt het een
kenteken-bewijs te zijn. Verder nog
wat belastingpapieren, die samen alle
maal bij elkaar zo'n slordige Rp. 5000
per jaar kosten.
Maar voor een kleine zelfstandige mis
schien niet te betalen en daarom is hij
maar zwartrijderAls je dus gepakt
wordt zonder zo'n perkoening ben je
het haasje en meteen je betjak kwijt.
De vent die wel alle perkoenings heeft
maar door een verkeersfout zijn karre
tje verliest moet gewoon wachten tot
zijn zaak voorkomt. Dan kan hij, na
het betalen van zijn boete (meestal
zo'n Rp. 2500), zijn kar hier op dit ter
rein weer ophalen.
Vandaar dat ik zoeven tijdens het
fotograferen af en toe wat kerels op
die stapels zoekend zag klauteren.
Want je moet je eigen karretje wel
zelf zien te vinden en eruit peuteren.
Er wordt me wel verteld dat er een
soort "grove administratie" is en dat
zo'n zoeker wel een blok met betjaks
aangewezen wordt waar hij dan maar
zo ongeveer moet zoeken, dat wel.
Want die blokken worden behalve op
kleur ook nog zo'n beetje op "dag van
aankomst" gesorteerd. Vandaar ook
die enorme drukte voor de opslagbo
men. Volle trucks betjaks die gebracht
worden, oude die opgehaald worden
en vooral kerels die willen weten waar
ze zo ongeveer hun karretje kunnen
vinden.
Vandaag is het 19 november en staan
op het hele terrein 16.204 (dus een
dikke zestienduizend betjaks op dit
terrein
"Astaga!" zeg ik tegen de opzichter,
"zoéven vertelde je ook dat er zo'n
30.000 in heel Jakarta rondrijden. Dat
betekent dus dat zowat de helft daar
van hier opgeslagen is?"
"Jaja, veel he? I" zegt deze mandoer
glimlachend. Vandaar natuurlijk dat
het bij mij in de straat (buurt Palmerah)
sinds een hele tijd zo erg rustig is en
daarom ook de prijs plotseling zeker
met een derde omhoog ging. Betalen
moest je wel want niemand wilde nog
rijden tegen het oude 'tarief. De saam
horigheid van die jongens onder el
kaar is zeer groot en sterk
Maar al met al moet ik dus ook eens
uitkijken naar een nieuw vervoermid
del. Speciaal voor de kinderen. Want
op dit moment hebben we een "kon-
trakt" gesloten met een heel aardige,
wat oudere, zeer betrouwbare en kun
dige tukang betjak die de kinderen
bolak-balik naar school rijdt, 's Mor
gens om 7 uur komt hij langs, brengt
ze naar school en een paar uur later
wacht hij ze voor school op en brengt
ze weer thuis, voor het vast afgespro
ken "salaris" van Rp 12.000 per maand
DE SEMI-OFFICIËLE EN
PARTICULIERE BRIEFWISSELING
TUSSEN J. C. BAUD EN
J. J. ROCHUSSEN
1845-1851
Bij de Uitgeverij van Gorcum in Assen
verscheen een driedelige uitgave van
de correspondentie tussen Jean Chré-
tien Baud (destijds minister van kolo
niën) en Jan Jacob Rochussen (de
toenmalige G.G. van Ned.-lndië).
Het eerste deel bestaat uit een in
leiding, bijlagen en indices. In de in
leiding is een overzicht van de levens
loop van de beide correspondenten
Baud en Rochussen, opgenomen.
Verschillende in die tijd in Ned.-lndië
actuele kwesties, zoals de verbetering
van het Indische geld- en muntwezen
en het conflict tussen de G.G. en Mgr.
Grooff, worden in de bijlagen behan
deld, waarin ook nog een overzicht
van de afstamming van het geslacht
Rochussen is te vinden. In de uitvoe.
rige index van persoonsnamen wor
den niet alleen de vindplaatsen ver
meld, maar ook allerlei andere ge
gevens betreffende de personen1 zoals
geboorte- en overlijdens jaartallen, de
door hen beklede functies en andere
bijzonderheden. Ook zijn er indices
van aardrijkskundige namen, zaken en
Het was een zaterdag toen we naar
tante Eef gingen, die in Silvolde woon
de. Er werd heel wat gengöbröld over
alles en nog wat. Toen vertelde mijn
tante over haar zuster, tante Dina, die
na de geboorte van haar eerste kind
volslagen krankzinnig werd. De baby
was toen drie maanden oud. Tante
Dina werd in het Militair Hospitaal te
Semarang opgenomen voor herstel.
Mijn opa, een gelovig man, bad met
de andere gezinsleden voor de ge
zondheid van tante Dina. Hij kreeg
toen een ingeving; hij vastte, sliep
voor de slaapkamerdeur en gebruikte
een zwarte bezem (sapoe doê) als
hoofdkussen. Die nacht kreeg hij een
droom.
Hij droomde dat een oude man tegen
hem zei dat hij naar de Bergota (Indo
nesische begraafplaats in Semarang)
moest gaan. Daar wachtte de oplos
sing. Gehoorzaam ging mijn opa de
volgende dag naar de Bergota en tot
zijn verbazing kwam er een kakè hem
tegemoet. Hij groette mijn opa heel
- -
36 piek!).
Dat wordt dus zwaar piekeren ook
voor mij en Udjie het komende jaar
en naarstig zoeken naar nieuw trans
port, want hoe komen de kinderen op
school? Safe, betrouwbaar, stipt op
tijd en... ALLEENI Want dat is
liever wel de bedoeling, want zo'n
betjak neemt ons wel lekker veel tijd
schepen. Op de brieven zijn annotaties
aangebracht. Hierdoor krijgt de lezer
bij kennisneming van de in de twee
volgende delen gepubliceerde corres
pondentie een duidelijker inzicht in de
daarin behandelde kwesties.
De briefwisseling zelf is afgedrukt in
Deel II en III. In die brieven komen de
meest uiteenlopende zaken aan de
orde: de benoeming tot G.G. van Ro
chussen, zijn reis met het stoomschip
"Jason" naar Indië, politieke proble
men in diverse delen van de archipel,
verhoudingen aan de hoven van de
Javaanse vorstenlanden, kwesties bij
het toenmalige Binnenlands Bestuur,
de cultures, afzetting van de regent
van Bandoeng, maatregelen ten be
hoeve van de bevolking door Rochus
sen genomen, het is slechts een greep
uit de talloze onderwerpen. Ook meer
huiselijke bijzonderheden worden ter
loops in de briefwisseling aangeroerd.
Al met al krijgt men bij het lezen een
goed beeld van de midden-19e eeuw-
se verhoudingen.
Deze belangrijke bijdrage aan de ge
schiedschrijving van het 19e eeuwse
Ned.-lndië werd uitgegeven door Jhr.
Mr. W. A. Baud.
Zeer de moeite waard voor fijnproe
vers op historisch gebied om kennis
van te nemen
Ch.M
Prijs 125,(per drie delen)
Verkrijgbaar bij Boekhandel Moesson
beleefd en zei: "Ik heb U wel verwacht
want gisternacht droomde ik dat U
zou komen."
Mijn opa vertelde de oude man over
de toestand van zijn dochter Dina. Ge
duldig luisterde de kakè en hij zei
toen: "Allah kan uw dochter beter ma
ken. Hier heb ik bedak basah, die ze
over haar hele lichaam moet smeren.
Het moet wel gebeuren door iemand
die niet menstrueert, dus door een
man of een kind."
Hoopvol ging mijn opa naar huis en
'er zou een man komen om Dina te
behandelen. Het Hospitaal werd hier
van op de hoogte gebracht en er be
stonden geen bezwaren. Het resultaat
was een wonderMijn tante Dina ge
nas radicaal. Toen haar gevraagd werd
hoe ze zich in die tijd had gevoeld,
vertelde ze dat ze met een ander
moest huwen; een waanvoorstelling
die ze plotseling kreeg. Nooit werd er
gevraagd wat de oorzaak ervan kon
zijn. Bijgeloof? Sommigen beweerden
dat het de zwarte kunst was. Dit voor
val gebeurde in het jaar 1920.
L. v. den WORM-FLOHR
uit handen met dat halen en brengen.
En onze bediende is wel erg lief, aar
dig en erg kundig, maar ze kan helaas
niet twee kinderen tegelijk achter op
de fiets nemen. Trouwens, ze kan he
lemaal niet eens fietsen
Waahhpusing deh I Echt waar
Niet alleen voor de betjaktrapper be
gint 1984 met kopzorgen
7
