Beleefdheid, adat, kiesheid
MOMENTEN UIT MIJN LEVEN (6)
door Hilda
Mijn oudste dochter Inez, die haar teveel aan energie via de dansschool kwijt
wilde, was (en is het nog) al jaren bezig dansende door het leven te gaan. Ze
had daardoor ook een grote kennissenkring opgebouwd en door haar verhalen
over Indonesië, waar zij tot aan haar negentiende jaar verbleef, kwam bij haar
vrienden het verlangen op ook eens kijkje in dat prachtige land te gaan nemen.
"Nou," zei Inez, "ik wil wel als gids fungeren, maar het moet alleen een groepje
van acht zijn, want mijn zusje heeft twee kamers beschikbaar en dan wordt het
wel een jongens- en een meisjeskamer en matrassen op de grond, veel koeler
ook trouwens." ledereen: "O.K. I"
Mijn tweede dochter Ferie, die in Ja
karta woont en met een Garuda-piloot
getrouwd is, vond het ook prachtig. Zij
heeft maar één dochter en kon best
wat leven in de brouwerij gebruiken.
Zij zelf is een levendige, lieve - maar
geen doetje hoor - en altijd actieve
meid, niet in de huishouding, maar wel
wat het sociale leven betreft en op het
gebied van sport. Enfin, zij maakte de
twee kamers klaar, Rock, haar man,
had gelukkig geen bezwaar, en het
stelletje van acht vertrok op een goe
de dag uit Holland (1976) naar het
Verre Oosten. De meesten met klop
pende harten, want zo'n vliegreis van
22 uren was wel angstig vonden ze en
er was er één bij, een meisje, dat nog
nooit gevlogen had. Inez had hun aller
lei instructies gegeven, dat bijvoor
beeld in de badkamer wel een mandi-
bak was, maar niet om er in te liggen.
Natuurlijk uitleggen wat een gayung
was. Er was wel een douche, maar met
de gayung baden was veel lekkerder.
Enfin, erg veel instructies over ver
schillende gewoonten in het voor de
totoks vreemde land. Maar ja, toch
vergeet je wel eens wat.
De groep was gearriveerd, heel erg
laat in de nacht door allerlei kortslui
tingen in het vliegschema. Kokki had
al twee maal het eten opgewarmd.
Eindelijk, daar waren ze dan, uitgehon
gerd, dorstig en ze vielen natuurlijk,
ondanks de onbekendheid met de sam-
bel goreng udang, sajur lodeh, empal
enz. enz., op het eten aan. "Zalig, lek
ker zeg I" Kokki keek vergenoegd toe,
"lekker zeg" verstond ze natuurlijk
goed.
Wonderwel doorstonden ze het wat
pittige eten goed. Ook de daaropvol
gende dagen. Er werden picknickjes
gemaakt naar de Plantentuin in Bogor,
de Tangkubanprahu. Op één van de
dagen op de terugweg naar Jakarta
zei Ferie: "Kom, laten we Rock's tante
een bezoek brengen. Ik heb een ont
zettende dorst." ledereen natuurlijk
enthousiast. Gelukkig was tante thuis
en blij verrast met het bezoek uit Hol
land. "Silahkan duduk, ga zitten, ga
zitten." ledereen plofte direkt overal
neer waar maar gezeten kon worden,
moe, warm, verhitte gezichten. "Wil
len jullie wat drinken?" vroeg tante.
"Ja, ja, graag, graag, heerlijk I" was in
allerlei toonaarden het antwoord. Tante
keek of zij de Krakatau hoorde brullen.
Enfin, de stroop susu met agar-agar en
selasé kwam er aan en was ook met
een verdwenen. Ferie achter haar zak
doek aan het ginnegappen, Inez van
Ferie naar tante gegeneerd kijkend en
ook een beetje schuldbewust, want ja,
daarover had zij de jongelui niet inge
licht. De drank of de koekjes die je
aangeboden worden, moet je eerst één
of twee keer weigeren. "Neen, dank U,
doet U geen moeite," en als tante je
toch heeft kunnen overhalen wat te
nemen en de lekkernijen staan voor je
op tafel, eerst wachten tot tante, met
een handgebaar naar de tafel, zegt
"Silahkan" en dan pakt zij als eerste
het glas op. De daarop volgende slok
ken mag je nemen wanneer je wilt. Ja,
de jongelui vonden het toch eigenlijk
wel riskant om eerst een paar maal te
weigeren, "want dan gaat de koekjes
trommel bij ons subiet dicht." "Nou
daar hoef je in Indonesië niet bang
voor te zijn," zei Inez, "de stopfles
blijft altijd open zolang het bezoek er
is." Nog lang daarna werd er om ge
lachen. Iedere keer als bij Ferie thuis
gevraagd werd: "Willen jullie wat drin
ken?" brulde Inez "ja graag I" Maar op
het laatst werd het niet eens meer ge
vraagd, maar kwam Noh, de jongen, al
gelijk met stroop aandragen; of het nou
selasé, kolang kaling of stroop markisa
was, alles vonden ze heerlijk. Ze waren
dankbare gasten.
De dag na aankomst kwam één van de
jongens om half 12 binnenwandelen
met petjel in blad, al etende met zijn
vingers. "Hé, waar haal jij de rupiahs
vandaan?" ledereen was verbaasd.
"Oh, gewoon van de buurvrouw (kende
hij nog niet eens). Ben met een gulden
naar haar toegestapt om te ruilen." Ja,
dat was die gekke Harry, die tijdens
hun hele vakantie voor die vrolijke
noot zorgde.
Het vrolijke achttal ging, na een paar
dagen wennen in Jakarta, per trein, lux
met airconditioning, via de noordkust
naar Bali, waar ze ook ontzettend veel
plezier hebben gehad, in Kuta met die
leuke atap bungalows niet ver van het
strand en 's avonds als verlichting die
ouderwetse lampu templek. "Erg ro
mantisch" vonden ze het.
De terugweg ging o.a. via Yogya. Een
aardig onderkomen. Geen luxe hotel,
maar gewoon een pension, helemaal
Indonesisch ingericht, alles keurig net
jes, toilet schoon en het eten naar
ieders zin.
Op een avond, het was ongeveer te
gen 12 uur 's avonds, niemand had nog
zin om te slapen en het was vrij warm,
zat iedereen in shorts op het terrasje,
voeten gemakkelijk in slof jepang ge
stoken. "Kom laten we wat wandelen,"
zei er één. "O.K." en daar ging het
achttal op pad, al snaterend en lachend.
Het was stil op de wegen. Daar kwam
een betjak, heel langzaam, misschien
net als zijn baas half dommelend. Na
tuurlijk was het weer Harry, de branie
van de groep, die op de betjakkerel
toestapte en met handen en voeten de
man beduidde dat hij wilde rijden. Ik
bedoel niet dat hij geweld gebruikte,
maar in gebrekkig Indonesisch/Engels
met handen en voeten aangevend
"You, saya" en dan wees hij op zich
zelf, daarna op het zadel, met zijn
benen fietsende bewegingen makende.
"En you sit, duduk," terwijl hij de jon
gen in de betjak liet zitten. En daar
ging Harry, wonderlijk genoeg, alsof
hij al jaren een betjak had bestuurd,
ging het goed, maar de man die er in
zat hield krampachtig beide leuningen
vast. Hij bracht het er levend vanaf en
werd zelfs beloond met een paar hon
derd rupiahs.
Verder gingen de jongelui totdat ze
voor een nachtclub stonden. De voeten
gingen jeuken. "Lui, zullen wij een
dansje wagen, het is daar binnen toch
halfduister." Ze slopen naar binnen,
slofjes uit. Heerlijke cha-cha-cha mu
ziek. Maar plots floepte alle lichten
heel fel aan. Het was namelijk het
laatste lied voor die avond en daar
stonden ze in hun shorts en op blote
voeten. De andere gasten klapten en
lachten. De eigenaar (bleek later) stap
te op hen toe. "Nu zal je het hebben",
mompelden Harry en Inez. Maar neen
hoor, vriendelijk lachend vroeg de ei
genaar wie ze waren en waar ze lo
geerden. Bood hun zelfs een extra
glaasje aan en zei: "Morgen kom ik
jullie halen voor sight-seeing."
En ja hoor, de volgende dag tegen elf
uur stond hij met een busje voor het
hotelletje en bezorgde hun een vrolij
ke en interessante tocht door Yogya
en omgeving en natuurlijk met makan
na. Hij vroeg hun zelfs of de groep in
zijn club een dansdemonstratie wilde
geven. Maar neen, dat konden ze he
iaas niet.
Ze hadden daarvoor niet de gepaste
kleren bij zich en men wilde weer ver
der gaan. "Volgende keer als jullie
weer hier in het land zijn reken ik er
wel op hoor," zei hij. De hele groep
knikte maar ja, ze zagen zichzelf al
sjouwen met al hun baljurken. Enfin, de
groep was in elk geval nog dagen
daarna niet uitgepraat over zoveel
gastvrijheid en tolerantie. Ja, waar vind
je zoveel gastvrijheid en tolerantie
10
