Swing Session
BATAVIA - «JAKARTA REÜNIE
15 september 1984
Jaap Edenhal
te Amsterdam
De reünie voor iedereen
in heel Nederland
en daar buiten
Nu heb ik vaker gehoord dat deze streek van Java, vooral
rond Cheribon, nogal sterk door de Chinees en zijn cultuur
beïnvloed is. (Vooral in de batik zie je dat!) En dit zal dan
misschien ook zo'n invloed zijn. Want de Chinees heeft
rond zijn Nieuwjaar ook zo'n bepaalde dag dat men de
graven van de voorouders verzorgt, schoonmaakt en op
knapt.
Helaas ben ik ook van deze speciale Chinese dag de naam
vergeten Maar goed, deze speciale Javaanse dag ken ik
tuurlijk ook wel een beetje op de rest van Java, maar dat
die houten plankjes zelfs vernieuwd worden heb ik tot nu
toe alleen maar in deze streek gezien. En dat je de ver
kopers ervan op de pasars en ook gewoon langs de kant
van de weq ziet.
fi
De andere foto is van een verkoopster die je vooral in de
Ramadan-maand ziet, die van ketupat-hulsjes en jong klap
perblad. Mijn hemel, ik kan werkelijk uren gefascineerd naar
zo'n huisjes-maakster en haar werk kijken. En tot op de
dag van vandaag weet ik nog steeds niet hoe ze het doen.
Maar zoiets heb ik bijv. ook bij goochelaars en hun trucs I
Het lijkt vaak zo makkelijk en eenvoudig.
Net als bij zo'n kinderspelletje met een touw tussen vingers
en handen, waardoor door een speciale manier van binden,
vieren en vlechten met het touw de meest ingewikkelde
figuren kunnen ontstaan, weet U wel.
Met het maken van zo'n ketupathulsje gebeurt eigenlijk
hetzelfde. De fabrikant "vlecht" op een heel bepaalde ma
nier zo'n jong klapperblad door en over de vingers van
elke hand. Daarna vouwt hij heel deemoedig beide handen
samen, je ziet hem wat "knijp- en schudbewegingen" ma
ken en plots valt daarna zo'n kant-en-klaar huisje op de
grote hoop I
Het vervelende van deze lui is dat ze precies gewone goo
chelaars zijn. Als je zo iemand vraagt om de truc eens
langzaam voor te doen, doen ze vaak graag wat je zegt.
Alles wordt heel langzaam en duidelijk voor je ogen voor
gedaan. Maar datgene, waar het JUIST om gaat, kunnen ze
niet langzaam meer doen, en krijg je dus nooit te weten
hoe de truc in mekaar zit I
Zo ook met zo'n ketupat-hulsjes-maker. Heel omstandig en
duidelijk langzaam worden die jonge klapperbladstroken
door en om die vingers geweven. Dat kan je makkelijk en
duidelijk volgen, nadoen en overnemen. Dan worden die
beide handjes devoot gevouwen, er wordt wat geschud en
geknepen en het huisje valt uit de handjes
"Okay, okay, Bung!" zeg je na een tijdje geërgerd. "Nu
gaan we vooral langzaam schudden, knijpen en handjes
vouwen, want DAT wil ik goed zien en leren I
En bij een goochelaar kan en wil ik het begrip nog wel op
brengen dat ik de trick niet MAG zien en leren, want dat is
"beroepsgeheim" of zo-iets, maar bij zo'n onnozele ketupat-
bungkusan I I Waarvoor (eventueel) die angst? Die kerel
hoeft echt niet bang te zijn dat ik straks ook aan de pinggir-
jalan ga djongkok met een stapel jong klapperblad en ook
eindeloos van die bungkusans ga fabrieken I Te gek toch I
Allaaahh I Soesah deh I Laat mij me ook maar gewoon bij
de KOOP van zo'n huisje houden en niet met het maken
ervan. En laat mij me vooral met het ETEN bezighouden dat
in die huisjes gekookt wordt. Allah zegene de greep en het
eten Selamat Makan en vooral Selamat Idul Fitri 1984 I
ROGIER
EXPOSITIE "BURMA-SPOORWEG"
EN "NEDERLANDS-INDIË
IN OORLOGSTIJD"
Van 29 juni tot 20 augustus 1984
zullen in het Volkenkundig Museum
"Gerardus van der Leeuw" (Nieuwe
Kijk in 't Jatstr. 104, Groningen, telef.
050- 11 61 80, geopend: di.-vr. 10-16
uur; zat.-zond. 13-17 uur) aquarellen
herinneringen van Tom Ingelse aan de
Thailand-Burma-spoorlijn geëxposeerd
worden en de tentoonstelling die door
het Museum voor het Onderwijs is
samengesteld over Nederlands-lndië
in de Tweede Wereldoorlog worden
gehouden, die bestaat uit foto- en an
der materiaal.
Tom Ingelse is in 1920 te Batavia ge
boren. Gedurende zijn militaire dienst
tijd maakte hij deel uit van een ver
nielingscompagnie van de Genietroe
pen op Java. Na de Japanse overwin
ning werd hij krijgsgevangene gemaakt
en ondergebracht in kampen te Ban
doeng en Tjilatjap.
Via Singapore werd hij op transport
gesteld naar Burma, waar hij geduren
de twee jaar als dwangarbeider aan
de Thailand-Burmaspoorlijn werkte. Na
het gereedkomen van dit beruchte pro-
jekt werd hij naar Japan gevoerd. Daar
werd hij tot het einde van de oorlog
in een kolenmijn te Fukuoka te werk
gesteld.
Sinds 1948 woont en werkt Tom Ingel
se in Zweden. In 1968 verkreeg hij de
Zweedse nationaliteit. Op het eiland
Gotland in de Oostzee zijn in zijn
atelier te Visby de aquarellen-herinne
ringen aan de Thailand-Burmaspoorlijn
gemaakt.
De onderwerpen die in de tweede ex
positie aan de orde komen zijn:
- Voor de oorlog - Koninklijk Neder
lands-Indisch leger - Opkomst Japan -
Mobilisatie - Oorlog.
Veel nostalgische evenementen,
vele voorzieningen (o.a. kinder
crèche aanwezig), dansen af
wisselend met diverse entertain
ments, koud buffet met lekkere
hapjes.
Gezelligheid van begin tot eind.
Entree:
volwassenen 20,p.p.
kinderen t/m 12 jaar 10,p.p.
Uw betaling dient u te voldoen
voor 31 juli 1984 op postgiro
5557143 t.n.v. de penningmees
ter Stichting Indische Contacten
en Cultuur te Amsterdam.
Volledige gegevens van aantal
personen vermelden.
Voor nadere inlichtingen:
telefoon 020 - 42 03 76 76 36 00
FILM KAMPKINDEREN BELALAU
Tijdens de tweede wereldoorlog
werden geïnterneerden van de kam
pen Benkoelen en Kepahiang op
transport gesteld naar Palembang
en samen met geïnterneerden uit
dit veel grotere kamp naar Muntok
en later naar Belalau gebracht. In
dit kamp was een koor dat klassie
ke muziek zong, die uit het hoofd
op noten was gezet door Margaret
Dryburg. Een koor in Californië
heeft in 1982 veel van deze werken
op plaat gezet en in de loop van
dit jaar zal een tweede elpee, ge
titeld "Music in a prisoncamp" ver
schijnen.
Helen Colijn, een van de kampkin
deren, werkt thans aan een boek
over het kampleven en is met an
deren bezig aan de opnamen van
de film "A song of survival", die
handelt over het leven in genoem
de kampen, waarvan de ex-geïnter
neerden worden opgeroepen de
voorvertoning van de film op een
nog te bepalen datum bij te wonen.
De betrokkenen worden verzocht
zich in verbinding te stellen met:
mw. E. J. C. Grooten-Asselbergs
Duizendschoonstraat 49
5402 LD Uden
voor uw parties en reünies
Allround - Uitgebreid dans repertoire
DANSCOMBO
I. A. (Fons) Phefferkorn
Barnsteenhorst 51
2592 EB Den Haag
Telefoon 070-473935 of 070-548079
5
