Lebaran
dit jaar
DEZE MOESSON IS HET LAATSTE
DUBBELE NUMMER
VAN DE ZOMER-EDITIES
Lebaran of Id'hul Fitri, het einde van
de Vastenmaand is van oudsher het
grootste religieuse feest van de Isla
mieten. Het is dan een aaneenscha
keling van feestelijkheden. En van fa
miliebezoek. Van degenen die in de
stad wonen en naar familie in de
"udik" (binnenland) trekken en omge
keerd. Zo was het tenminste. Maar dit
jaar was dit alles er niet meer bij. De
bussen moesten wel drie keren door
de stad rijden en weer opnieuw van
hun terminal vertrekken voordat ze
voldoende passagiers hadden om hun
verdere tocht lonend te maken. De
treinen waren niet overbezet. De eni
gen die het druk hadden en ontzettend
druk ook, dat waren de pandhuizen.
Logisch trouwens, want de regering
betaalde dit jaar geen Lebaran-uitke-
ring en ook geen extra 13e maand. De
minimaal betaalde ambtenaren moes
ten dus maar zien hoe ze van hun
schamel inkomen nieuwe kleren voor
hun gezin moesten kopen (een Leba-
ran-verplichting en vooral in de Sun-
da-landen, want de Sundanees houdt
van mooie kleren en vrolijke kleuren)
en lekker eten voor hun gasten moes
ten krijgen. En bovendien hun kroost
weer op school moesten onderbren
gen, want begin juli vangt het nieuwe
schooljaar aan. Met alle verzwegen,
maar desalniettemin al te reële hef
fingen. Het was dus echt "huilen met
de Pitji op".
In Bogor verraste het Regerings Elek-
triciteits Bedrijf (P.L.N.) bepaalde wij
ken met een totale verduistering. Ge
durende 48 uren, zodat alle voorraden
die waren opgeslagen voor het (scha
mele) feestmaal in de koelkasten ver
rotten en verzuurden. Enfin, dat zijn
we in Indonesië wel gewend, want dat
gebeurt praktisch geregeld één, twee
of drie keren in de maand. En je belt
niet meer op, want dat helpt toch niet.
Hoogstens krijg je een snauw als ant
woord. Het zou toch wel goed zijn,
wanneer er meer ervaren elektrotech
nici aan het hoofd stonden van ons
stedelijk lichtnet. Electrotechnici, die
tevens enig benul hebben van "ser
vice". Vooral nu de tarieven met 32
(twee en dertig) cent omhoog zijn ge
gaan.
Maar enfin, je kunt in dit leven niet
alles hebben. En Bogor is nu een
ideale plaats voor handelaren in pe-
troleum-lampen. Vooral het merk Ala-
din is in trek. Zelf heb ik altijd één
petroleumlamp aan, ook al brandt toe
vallig het elektrisch licht. Want het
gebeurt herhaaldelijk, dat zonder eni
ge aanwijsbare reden (bijv. zware re
gens) de lichten ineens verstek laten
gaan. En wanneer je dan geen Aladin-
lamp op een strategische plaats in
huis hebt branden, dan lopen alle le
den van het gezin als blinde mollen
door elkaar en tegen elkaar op.
Maar blijkbaar heeft men de feest
vreugde dit jaar niet willen verstoren
en even vóór de Lebaran-dag gingen
plotseling de lampen weer aan. Wat
een feest I Al viel er niets te schran
sen. Maar een kinderhand is gauw ge
vuld. Dit keer, bij gebrek aan de usan-
tiële lekkernijen, werd extra hard op
de bedug geslagen. Hetgeen in elk
geval de honger deed vergeten.
In Jakarta is het overigens wel vrolijker
toegegaan dan in het binnenland. Daar
wonen de grote bonzen en de meeste
buitenlanders. Dus daar was aan geld
geen gebrek. Naar ik uit betrouwbare
bron hoorde, waren in elk geval de
bars en restaurants aan de Jalan Tham-
rin vol uitgelaten feestvierders. En
daar mag ik toch eigenlijk geen zuur
gezicht tegen trekken. Want op zo'n
éne grote dag in het jaar mag een
mens toch wel feestvieren en alle zor
gen en verdrietigheden van deze zor
gelijke tijden van armoede en nuclear-
bedreiging voor een 24 uur vergeten.
Morgen komt een nieuwe dag met
nieuwe moeilijkheden, toenemende
ziekte-gevallen door gebrek aan voed
zaam voedsel, omdat de prijzen met
de Lebaran en al lang daarvóór hemel
hoog gestegen zijn, buiten het bereik
van de kleine ambtenaren, gepensio
neerden en andere minimumlijders.
Mazelen, vroeger een onschuldige kin
derziekte, heeft nu een sterftecijfer
van plus minus 13%. In dit verband
moge ik hier met niet geringe ver
bazing opmerken dat de in dit rayon
gelegen PUSKESMAS (medisch cen
trum) een dag vóór de Lebaran al ge
sloten was voor het publiek. Op die
dag mocht men dus niet ziek zijn. Ho
pelijk hebben de kleine kinderen dat
instinctief geweten, want anders
Het spijt me dat deze brief in mineur
is, maar zelfs de vrolijke Bedug-
muziek aan de overkant van onze
straat, kan mij geen echte feestvreug
de bijbrengen.
Meer dan ooit hebben we nodig een:
"SLAMAT HARI RAYA ID'HUL FITRI I"
AGUS DARUCH
EMIGREREN NAAR INDONESIË
GING NIET DOOR
In mijn vorige brief beloofde ik U op
de hoogte te houden van de afloop
van onze plannen. Deze waren geba
seerd op een schrijven van de Indon.
Ambassade te Kopenhagen, dat mijn
vrouw en ik een Ijin Berdiam Semen-
tara voor één jaar konden krijgen, die
dan telkens in Indonesië met één jaar
verlengd kon worden. De werkelijkheid
was, dat wij vlak voor ons vertrek eind
mei 1983 uit Denemarken slechts een
Ijin van 3 maanden geldigheid ontvin
gen, maar de ambassade verzekerde
mij, dat deze Ijin in Indonesië verlengd
kon worden.
De werkelijkheid was weer anders,
want te Menado aangekomen kregen
wij van de immigratiedienst te horen,
dat de vergunning niet verlengd kon
worden, en wij moesten vóór 1-9-83
het land uit zijn, anders zouden wij ge
arresteerd, geboeid, gejailed en later
gedeporteerd worden
Er was slechts tijd voor een kort be
zoek aan het geboorte-eiland van mijn
vrouw, P. Sangir, om goedendag en
vaarwel aan haar familie te zeggen,
daarna met spoed naar Bali om bij het
Australische consulaat te Denpasar
een verzoek om vestiging in Australië
in te dienen. Dit lukte in recordtijd,
omdat wij in Sydney een zoon hebben
wonen die als onze sponsor optrad.
In sept. '83 arriveerden wij in Sydney
als permanent residents of Australia.
Journey's end. K. KI/CR
SF. WATOETOELIS
In oktober 1976 schreef ik in dit blad
een artikel over "Suiker" geïnspireerd
door een prachtig fotoboek over de
Suikerfabriek Watoetoelis. Mijn ge
heugen liet me in de steek, van wie
leende ik het boek destijds Mevr.
Everaart, Eksterlaan 38a, 4143 AG
Leerdam, tel. 070- 28 13 84 zou graag
in contact willen komen met de bezit-
(st)ter van het boek, haar herinnerin
gen liggen ook in Watoetoelis.
ATTENTIE PERLOE!
Voor hen die antwoordcoupons naar
Indonesië sturen ad 175 cent is het
wellicht van belang om te weten, dat
die coupons hier slechts een tegen
waarde hebben van Rp. 220,(dus
geen normale omrekeningskoers van
f 1,— plm. Rp. 320).
Daar een luchtpostbrief van hier naar
Indonesië minimaal Rp. 375,kost
moet men hier dus Rp. 155,bijbeta
len of voor een Arrogramme, dat Rp.
275,kost, Rp. 55,Dat is voor
velen hier een rib uit hun lijf en mis
schien een reden, dat veel brieven
onbeantwoord blijven
1 en 15 september zijn dus weer gewone nummers
3
