Gezond door lekker eten
Baren en Oudgasten
In de oudheid waren er geen voedseldeskundigen. Men bleef gezond door in
stinctief het goede voedsel te vinden, dat het lichaam nodig had. De natuur
zorgde voor een gevarieerd voedselpatroon, omdat men moest eten wat voor
handen was, zoals knollen, wortels, rupsen, larons, die de benodigde eiwitten
e.a. voedingsstoffen leverden. In de huidige maatschappij zijn het de industrieën,
die onze eetgewoonten vaststellen. De voorgebakken patat-fabrieken verkopen
miljoenen kilo's per jaar; ook de frikadellen zijn erg populair.
staan omarmde. Maar de vrouw was
buiten zinnen van angst om haar man
van wie volgens haar zeggen een been
geamputeerd moest worden.
"Is er dus geen kans op genezing
meer?" vroeg de dokter. "Neen heer,"
snikte de vrouw. "Alle doktoren zeg
gen hetzelfde."
Deze vrouw kwam van Sumatra. Zij
had dus een tocht van bijna veertien
dagen achter de rug en het was haar
aan te zien dat zij uitgeput was. Maar
ze zou en moest naar deze dokter
gaan. Die kon haar man helpen. Het
moest
Schuin achter de dokter bevond zich
een tafeltje met daarop brokken kalk
steen, koraal, gedroogde takjes en
wat dies meer zij. Dicht bij dat tafel
tje zat een helper op zijn hurken te
wachten tot er wat van hem verlangd
zou worden.
De dokter richtte zich tot hem en
noemde enkele dingen op die de hel
per tot poeder zou malen en in een
zakje moest doen. Na dat gedaan te
hebben, liep de helper op de vrouw
toe en zette zich naast haar neer, in
gehurkte houding. De dokter riep iets
door de kamer en een andere helper
kwam met een fles, gevuld met ge
woon leidingwater en gaf het aan de
vrouw. Die moest de fles in de hand
houden en zo een poosje stil zitten.
En terwijl de vrouw dat deed, keek de
dokter heel strak naar de fles. Dan,
even later sprak hij; "Van die poeder
moet je iedere dag, desnoods driemaal
per dag op de wond strooien en van
het water moet je man drie maal per
dag drinken. Ook gezicht en polsen
daarmee inwrijven. Niet vergeten
Onder tranen en met veel dankbetui
gingen, kroop de vrouw achterwaarts,
de kamer uit. Haar snikken hoorden
we nog een poos, maar langzamer
hand was de stilte weergekeerd. Later
hoorden we dat haar man was ge
nezen!
De dokter richtte zich nu weer tot mij
met de vriendelijke vraag: "En wat
kan ik voor je doen?"
"Achdokter", begon ik. 'Ik wilde
U slechts vragen voor mij te bidden.
Dat alles met mij en met de mijnen
goed zal gaan." Terwijl ik dat zei, keek
ik hem aan en in zijn ogen zag ik plots
klaps een tinteling komen. In het be
gin antwoordde hij me niet, maar keek
naar mijn borst. Daarbinnen voelde ik
plotseling een onvoorstelbare warmte.
Alsof ik liters wijn had gedronken,
doch zonder beneveld te zijn. Ik be
gon zelfs al te zweten en het had niet
langer meer hoeven te duren of ik had
mijn jack uitgetrokken. Mijn hart klop
te in mijn keel en ik voelde dat de
palmen van mijn handen nat van het
zweet waren.
Even later wendde hij zich van mij af
en keek nu door een ruit van een
boven hem zich bevindend venster,
naar de lucht buiten. Alsof hij daarin
kon zien, hoe mijn toekomst zou zijn.
En zich wederom naar mij wendende
zei hij: "Goed, goed, alles goed, alles
Het voordeel in mijn jeugd, was het
gevarieerde menu, dat dagelijks langs
mijn huis kwam. Alles zonder conser
veringsmiddelen bereid.
Om een vergelijking te maken, een
opsomming van lekkernijen, die ik nog
niet vergeten ben. Nasi balie van
bandeng; nasi petjêl; bahwan; soto
madoera; soto ajam; roedjak (vele
soorten); getoek; semanggi; bami dja-
wa en bami toktok; koekjes; martabak
enz. enz.
Overal langs de weg diverse soorten
voedsel. Ons dagelijks eten, dat de
kokkie maakte, was heel erg gevari
eerd en bevatte grotendeels plantaar
dige stoffen. Ook de boter was plant
aardig, zoals de Blue Band en de
Palmboom. In onze moderne maat
schappij worden veel grondstoffen ver
anderd. Ik wilde warmbollen maken, U
weet wel, geel van binnen met een lek
ker bruin korstje en chocolade warm
bollen. Het lukte niet en weet U waar
om? Uit het meel haalt men tegen
woordig de eiwitstoffen, voordat het
in de handel komt. Voegt men suiker
toe, dan slaat het deeg neer bij het
maken van warmbollen. Het is geen
verbeelding, maar werkelijkheid, dat
het brood in de oude tijd lekkerder
was dan nu. Daarom ben ik begonnen
met een weekmenu samen te stellen
gericht op de gezondheid en op lek
ker eten. Het samenstellen van een
gezondheids-menu is geen gemakke
lijke taak. Dit kost jaren voorberei
ding, onderzoek en studie. Voor elke
dag is een bepaald voedsel het best,
naar gelang ons leefpatroon. Voor de
donderdag zoveel mogelijk groente
nl. gado-gado. Dit is het moeilijkste ge
recht van alles om samen te stellen.
Eerste onderzoek is de combinatie
van groenten, waarbij de ene groente
soort met de andere moet harmonie
eren. Tweede onderzoek is de verteer-
goed. Ik zal voor je bidden. Ik zal al
tijd voor je bidden."
"Dank U dokter," zei ik en stond op
om weer te gaan. Ik reikte hem de
hand en dankte hem nogmaals. "Dag
dokter," groette ik hem en liep op de
deur toe. En terwijl ik bezig was de
kamer uit te gaan hoorde ik hem roe
pen: "God zegent je, God zegent je."
Toen ik bijna buiten stond hoorde ik
nog zijn stem, maar nu luider dan
eerst: "God zegent je, God zegent je."
baarheid in de maag. Groenten zijn
niet zo makkelijk verteerbaar als vlees.
Het moet zo verteerd worden in de
maag, dat alles tegelijk opgaat, zodat
alle werkzame stoffen tegelijk in het
lichaam hun heilzame werking uitoefe
nen. Derde onderzoek is 'het toevoe
gen van de eiwitstoffen en vetten,
door middel van de gado-gado saus
en de kroepoek. Niet te veel, niet te
weinig, in overeenstemming met de
groenten.
Vierde onderzoek is de houdbaarheid.
Het mag niet bederven en moet ge
koeld bewaard worden. Na drie dagen
is de voedzaamheid verdwenen en
voor deze tijd moet de gado-gado
opgegeten zijn.
Het laatste onderzoek is de smaak.
Een Rolls Royce met vierkante wielen
rijdt niet lekker en is niet verkoopbaar.
De smaak van gado-gado moet per
fect zijn, anders verkoopt het ook niet!
H. EDWARDS v. MUYEN
NB.
Een Rolls Royce met vierkante wielen
valt direkt op, je moet wel niet wijs
zijn zo'n wagen te kopen. Maar hoe
kun je zien of gado-gado lekker
smaakt? Dat weten we zeker van de
gado-gado die Edwards van Muyen
maakt. Hij verkoopt ze ook, elke don
derdag vers, f 9,per gróte portie
thuis bezorgd, als u vooruit telefonisch
bestelt, 01742-3280 na 5 uur, bestel
ling binnen Den Haag natuurlijk - Red.
door Rob Nieuwenhuys
Tempo doeloe - een verzonken we
reld. Fotografische documenten uit
het oude Indië 1870-1920.
f 77,50, porto f 6,50
BOEKHANDEL MOESSON, Den Haag
7
