DE BREUK GEHEELD
Mijn gedachten gingen dikwijls terug naar mijn kinderjaren in Batoe, naar mijn vriendinnen met wie ik zo vaak speelde.
Met één vriendin had ik een speciale band. We zochten elkaar vaak op en wanneer het weer eens "mis" was dwaal
den we samen door de desa's en over sawahs. De oorlog scheidde ons en na de oorlog, toen ik als meisje van 16 op
eigen benen stond, ging alles zo snel dat mijn vriendinnen uit Batoe uit mijn gedachten verdwenen, maar niet uit mijn
hart.
In het jaar 1949, na een korte verloving,
volgde ik mijn echtgenoot naar Neder
land en verbrak ik voor mijn gevoel de
banden met mijn geboorteland. Tijd
om daar bij stil te staan had ik niet en
ik denk dat niemand die had.
Al vrij snel na voet aan wal te hebben
gezet op Nederlandse bodem ging ook
hier mijn leven in een sneltreinvaart
tempo voorbij. Je werd huisvrouw,
kreeg kinderen, had het razend druk
met assimileren. Tijd om daar langer
bij stil te staan had je niet maar dat
gunde je je ook niet. Immers je had
de tijd hard nodig om je zo snel mo
gelijk aan te passen en hoe sneller je
het deed des te vlugger kon je je ge
setteld voelen. Diep in mijn hart, bij
het klimmen van mijn levensjaren, wist
ik dat er een stuk in de lijn van mijn
levensloop ontbrak. Het was de draad
die ik jaren geleden heb laten liggen.
Heel vaak droomde ik over mijn ge
boorteland. Situaties die zich eigen
lijk hier in mijn huidige omgeving zou
den hebben moeten voordoen, speel
den zich in mijn dromen altijd daar af.
Ik kon het niet verklaren en realiseer
de me dat ik reeds voorbij de helft
van mijn levensjaren was gekomen en
het beangstigde me of er nog wel tijd
over zou blijven om het "iets" te vin
den. Het obsedeerde mij en ik bleef
me ermee bezig houden. Ik kon het
niet definiëren, maar het had te maken
met mijn jeugd.
Toen ik dan ook enkele jaren geleden
face to face stond met alle herinnerin
gen op de plekken waar ik mijn jeugd
had doorgemaakt en o.a. voor de
school stond waar ik eens met het
groepje meisjes had gespeeld was ik
dankbaar dat ik het allemaal had terug
gevonden. Maar toch miste ik een
tastbaar beeld. Want de school stond
er wel, maar het was allemaal heel
vreemd (toevallig kwam ik daar tijdens
de schoolvakantie aan, zodat het
schoolplein leeg was). Batoe zei me
dan ook niets meer.
Het was verlaten en vreemd. Gelukkig
heb ik op heel andere plekken toch
nog positievere momenten mogen be
leven, waar mijn verzorgster van 32
jaar geleden mij in de armen nam. En
waar onze oude trouwe sampanboy
van 48 jaar geleden mij de armen haast
stuk betastte, daar de man reeds ge
heel blind was en me niet meer zien
kon. Dit vergoedde de verlaten om
geving in de plaats Batoe.
Bij mijn thuiskomst in Nederland bleef
het me nog heel lang bij en het liet me
niet meer los wat ik miste.
Op een dag werd er gebeld en aan de
andere kant van de lijn vroeg een oude
dame mij om informatie over de plaats
Batoe. Ik kon haar helaas niet helpen.
Wel intrigeerde het mij dat zomaar
iemand uit mijn vroegere woonplaats
Batoe aan de telefoon was. Ik vroeg
haar dan ook hoe zij aan mijn adres
r/flWi/////"»*
kwam. Het bleek dat ze via mijn jonge
re zuster aan mijn adres is gekomen.
Daar mijn zuster acht jaren jonger was
dan ik verwees die haar naar mij in de
veronderstelling dat ik me misschien
wel het e.e.a. nog over Batoe kon
herinneren.
Herinneren genoeg maar als kind hield
je je niet op met situaties die alleen
volwassenen aangingen. Men kan zich
wel indenken wat er dan ook in mij
omging en mijn antenne begon te wer
ken.
Ik vroeg de dame of zij misschien nog
andere mensen kende uit Batoe en of
ze wist waar ze zaten. Pats! Dit moet
het geweest zijn wat mij de laatste
jaren sterk bezig hield. Wat bleek nu?
In de plaats waar de oude dame woont,
woont één van mijn vroegere vriendin
nen, en wel op een steenworp afstand
van haar huis.
Het was een van de meisjes die een
rol heeft gespeeld in de herinneringen
uit mijn lagere school periode. Het
meisje met lichtbruine pijpekrullen en
een zalig groot huis bij wie alle kinde
ren mochten spelen. De naam heeft
altijd in mijn geheugen gelegen, ook
wist ik haar nog heel goed voor de
geest te halen. Het kind dat elke dag
verse boterhammen tijdens de school-
pauzes werd gebracht en om wie vele
meisjes heen dwarrelden om in haar
gunst te komen voor een "speciale"
boterham van haar, in ruil voor hun
eigen boterhammetje.
Ik heb even tot honderd moeten tellen
om te voorkomen dat mijn bloeddruk
niet al te snel zou stijgen. Immers
twee en veertig jaren zijn er in die tus
sentijd verstreken dat ik haar voor het
laatst gezien en gesproken heb. Mijn
hart klopte en het slikken ging me niet
zo goed nadat ik haar telefoonnummer
kreeg en op het punt stond haar te
bellen. Ik werd plotseling bang, bang
om te worden teleurgesteld (ik heb
reeds eerder een wrange smaak over
gehouden na een ontmoeting en weer
zien met een vriendin van een recente-
lijke periode). Zou ze zich mij nog wel
herinneren? en wil ze zich mij nog
herinneren?
Het speelde als in 'n flits door mijn
hoofd. En ja hoor; daar was haar stem,
Yvonl, Yvonne uit Batoe! het meisje
dat tegenover onze school woonde. Ze
woonde in een groot heerlijk oud huis
met een grote tuin net een paradijs
voor ons kinderen om er te spelen en
een kali achter het huis en aan de
overkant van de kali het bos en daar
achter een koffieplantage. Elk detail
wist ik me nog te herinneren en
tijdens ons eerste gesprek na twee en
veertig jaar kwam het me allemaal
weer voor de geest.
Yvonne bij wie wij vaak speelden,
waar je uren je kon verstoppen om
nooit gevonden te worden. Zo zelfs
dat wanneer niemand je kon vinden
men je aan je lot overliet en als het
donker werd je heel angstig uit je
schuilhoekje te voorschijn kwam om te
ontdekken dat alle vriendinnetjes reeds
naar huis gegaan waren en dan werd
je door een vriendelijke baboe naar
je eigen huis gebracht, zodat je je
billen maar weer kon ontbloten voor
de straf die je had verdiend voor het
te laat thuis komen. Maar je had het
er voor over want het was goddelijk
om bij Yvonne te mogen spelen.
Wat een opluchting, ze bleek toch nog
dezelfde hartelijke, spontane Yvonne
te zijn van vroeger. Ik zag haar lachen
de ogen weer voor me. We wisselden
informatie met elkaar uit. En je moet
vrouw hiervoor zijn om vragen aan
elkaar te stellen zoals: hoe grijs we
zijn geworden en wat voor kleding-
maat we droegen zodat je in elk geval
een beeld van elkaar kon vormen. Al
les ging in een sneltreinvaart tempo,
want nu wilde ik weten wie er nog van
de anderen uit onze Batoe kinderjaren
in leven zijn. Er was nog geen half uur
verstreken toen ik te horen kreeg wie
er allemaal nog waren en waar ze
woonden. Als in een kettingreactie
belde ik iedereen op. Dit is een er
varing die niet met een pen te be
schrijven is.
Binnen de tien weken werden er ont-
(lees verder volg. pag., 1e kolom onderaan)
16
