Een fragment uit de geschiedenis van Pasoendan CSoenda landen] Uit oude geschriften, jammer genoeg niet vrij van legendarische franjes, kan worden vastgesteld dat tussen de vorsten van Soenda Kalapa (Banten) en Parahijangan (oostelijk deel van West-Java) vaak onenigheid bestond over grens geschillen, welke soms bloedig werden beslecht. Die grensgeschillen werden naderhand op vreedzame wijze opgelost door tot stand gebrachte familieverwant schap na het huwelijk van de jongste telg uit het vorstendom Parahijangan prins Ario Surianinggrat Kartanegara (hierna afgekort: Suria) met de jongste dochter van Soenda Kalapa, prinses Raden Srihajati Koesoema Ariadininggrat (hierna afgekort: Srihajati). Van bestuursfunctionarissen van zijn vader had Suria gehoord dat het vor stelijk echtpaar van Soenda Kalapa een schoonzoon zocht voor hun beeld schone dochter Srihajati. Intrigerende politici, adviseurs van zijn vader, zagen in een eventueel huwelijk tussen bei de vorstenkinderen de juiste oplossing voor een duurzame toenadering tussen beide rijken om bloedige grensgeschil len te voorkomen. Dus moedigden deze politici de jonge Suria aan om zich te overtuigen van de schoonheid van Sri hajati, waarvoor hij vermomd als koop man het gebied van Soenda Kalapa moest binnendringen tot in de tuinen van het paleis waar Srihajati zich vaak ophield. Aangezien deze onderneming voor Suria niet zonder levensgevaar was, moest in het geheim een zorgvuldige voorbereiding daaraan voorafgaan, slechts zijn moeder werd hiervan door de hofpriester (kiai) op de hoogte ge bracht. Na astrologische overwegingen van de in dit komplot betrokken pries ters werd bepaald dat Suria in de maand Mauloed op de dag volgende op volle maan precies 's morgens om 9 uur de lange en gevaarlijke reis naar Soenda Kalapa zou aanvangen uit zijn geboorteplaats Manondjaja. Vergezeld door een vertrouweling van zijn moeder bereikte hij na veel om zwervingen eindelijk de zetel van Soen da Kalapa: Pandaigelang (nu: Pande- gelang Pandai smid en Gelang armband verbonden goudsmid). Van zijn metgezel verneemt Suria dat Srihajati geregeld in de ochtenduren een grote tuin bezoekt om melatibloe- men voor haar toilet te verzamelen. Als de bedoeg van de misigit de tijd voor fadjar (gebed voor zonsopgang) heeft aangekondigd, begeeft Suria zich er heen om Allah's gunst te vragen. Zijn bede wordt verhoord, want op die morgen treft hij Srihajati aan in de melatituin waar twee hofdames iets verderop zich uitsloven om de mooiste bloemen voor hun meesteres uit te zoeken. Na zijn verontschuldiging voor zijn aanwezigheid te hebben aange boden, vertelt hij haar onomwonden dat zijn aanwezigheid verband houdt met een voorspelling van een kiai in Djajakarta (nu: Jakarta) dat hij op deze verboden plaats zijn aanstaande bruid zal ontmoeten. Haar stille instemming met die onver wachte mededeling verbergend, ver telt zij hem dat zij deze avond deel zal nemen aan het oogstfeest, de gondang, en dat hij haar daar kan ontmoeten. Op dat feest, ten aanschouwe van Sri- hajati's vergezellende hofdames, vol doet zij aan zijn uitnodiging om met hem aan de gondangdans deel te ne men nadat zijn slendang door een hof dame aan Srihajati was aangeboden. Door wijze zijn dansen verraadt Suria zijn afkomst als menak (edelman), wat niet nalaat een diepe indruk op de schone Srihajati te maken. c Voor zijn terugreis naar Manondjaja laat hij Srihajati door een in dit komplot betrokken hofdame weten, dat hij later terug zal komen om haar officieel ten huwelijk te vragen. Dit vertelt Srihajati aan haar moeder die belooft haar doch ter te zullen bijstaan wanneer dat aan zoek wordt gedaan. Nog voor de intrede van Ramadan (vastenmaand voor Lebaran) verschij nen de afgezanten van de vorst van Parahijangan voor de paleispoort van Soenda Kalapa om de wens van Suria over te brengen. Thans vangt de be middelingsrol aan van Srihajati's moe der, die de hartsgeheimen van haar dochter kent en beseft dat nu het ge luk van haar kind op het spel staat. Haar drie andere dochters, zusters van Srihajati, zijn reeds getrouwd, Srihaja ti is de enige ongehuwde prinses. Voor de vorst van Soenda Kalapa gelden echter geen sentimentsoverwe gingen, voor hem zijn politieke voor delen van groter belang, dus wil hij zich eerst beraden met zijn adviseurs alvorens gehoor te geven aan de drin- SANUR - BALI IBU BEACH BUNGALOWS onze bungalows direkt aan het mooie Sanurstrand en... uw vakantie is echt. - uitst. ontbijt - men spr. Nederl./Frans/Duits/Engels - uitst. bediening - billijke dagprijzen Voor inl./boekingen: J. A. BROUWER, Louis Bouwmeesterplein 17, 5038 TN Tilburg, tel. 013-42 01 17 43 16 28. gende verzoeken van zijn vrouw en dochter. Welke beslissing zou hij moeten ne men om niet de positie van het rijk van Soenda Kalapa te verzwakken Hij kent de haast onmetelijke rijkdom men van Parahijangan, ook hun ster kere legermacht dan de zijne, maar wat voor toekomst op politiek niveau zou de vorstenzoon van Parahijangan aan een prinses van Soenda Kalapa kun nen aanbieden? Hij wist dat het Suria als krijgsman niet aan moed ontbrak, maar wat is Suria's politieke waardig heid als jongste zoon, wiens drie oude re broers volgens adatvoorschrift prio riteit bezitten in de erfopvolging van Parahijangan. Voor hem stond het dus vast dat Suria politiek bezien niet hoog kon worden aangeslagen om een duur zaam bondgenootschap tussen beide vorstendommen tot stand te brengen. Hoe zal een juiste beslissing genomen moeten worden? Wie anders dan de hofkiai, die een groot vertrouwen ge noot, zou hem hierin kunnen adviseren, echter - bij deze overpeinzingen - niet wetende dat deze dignitaris reeds vol ledig was ingelicht door zijn vrouw, de Ratoe Ajoe. Na wikken en wegen gingen de door Parahijangan gezonden afgezanten te rug met het besluit van de vorst van Soenda Kalapa inhoudende de volgen de onherroepelijke voorwaarden waar aan Suria moest voldoen om met Sri hajati te kunnen trouwen. Als bruidschat voor Srihajati werd ge- eist geschenken die voor 22 vrouwen draagbaar zijn, een aantal in overeen stemming met de leeftijd van de prin ses. Het huwelijk zal niet eerder plaats mogen vinden dan in de maand Mau loed voordat de bedoeg van de misigit Soenda Kalapa de tijd voor lohor (ge bed om 12 uur v.m.) aangeeft. Suria's moeder zal ten overstaan van het volk verklaren dat zij voorgoed af stand doet van haar zoon ten behoeve van het welzijn van Soenda Kalapa en Parahijangan. Suria zal na het huwelijk zich in Soenda Kalapa moeten vesti gen om in samenwerking met Siliwangi (veldheer) de leiding van het leger van Soenda Kalapa op zich te nemen. Suria en zijn gevolg zullen zich te voet naar het paleis begeven om zijn bruid tegemoet te treden. En zo geschiedde dat op die voorwaar den het huwelijk tussen beide vorsten kinderen in de maand Mauloed op een bepaalde dag vóór lohor werd geslo ten zoals de astrologen hadden vast gesteld. Als gevolg van het huwelijk tussen Ario Surianinggrat Kartanegara van parahijangan en Raden Srihajati Koe soema Ariadininggrat, prinses van Soenda Kalapa groeide in de loop der tijden een hecht bondgenootschap tus sen beide vorstendommen als een sterk politiek bolwerk tegen het rijk Mata- ram, een bondgenootschap waaruit later het grote rijk van Pasoendan ontstond. Zo eindigt dit geschiedenisverhaal. 11

Moesson Digitaal Tijdschriftenarchief

Moesson | 1984 | | pagina 11