PARADIJS
Hoe ik in die winkel terecht ben gekomen weet ik niet meer. De naam "het para
dijs" zal waarschijnlijk de aanleiding zijn geweest. Een paradijs op aarde moet
toch iets heel bijzonders zijn, dacht ik. De winkel had een houten vloer die zacht
kraakte als ik mij verplaatste. Het benadrukte mij als enige klant in een duistere
winkel. Het beetje licht dat door de deur tintelde verlichtte een oude vrouw die
aan het breien was en haar kat die tegen de kassa sliep. Mijn ogen waren nog
niet gewend aan het duister. De ogen van de vrouw hadden mij al enige tijd ge
observeerd. "Kan ik u misschien helpen?", vroeg de oude vrouw. "Wat verkoopt
u?", antwoordde ik. Het klonk alsof ik een rijke Amerkaan was die met één che
que de hele winkel kon leeg kopen. "Ik verkoop niet jong mens", zei de vrouw.
"Ik geef toegang". Over haar brilletje heen kijkend verklaarde zij: "U kunt bij mij
een toegangsbiljet krijgen voor het paradijs, inclusief dertig procent vermakelijk
heidsbelasting".
Uit de serieusheid waarmee de vrouw
mij aansprak beek dat dit geen pony
park was maar een ernstige zaak.
"Doet u mij maar een kaartje", zei ik.
"Voor paradijs één, twee ofdrie?",
antwoordde zij. De drie rolde geheim
zinnig, bijna fluisterend uit haar mond.
Wat is het verschil", vroeg ik. "Tja als
je nog niet weet wat je wil zou ik nog
even wachten. Niet overhaasten", zei
de vrouw op een waarschuwende toon.
"Ik wil weten wat het verschil is",
vroeg ik nog een keer. "Slaap er nog
maar een nachtje over. Ik mag niets
zeggen. Mij hebben ze hier ook zomaar
neergezet." De oude vrouw ging ver
der met haar breiwerk.
Achter de vrouw waren twee deuren
waarop paradijs één en paradijs twee
stond geschreven. Hoewel mijn ogen
zich aan het duister aanpasten kon ik
de derde deur niet ontdekken. Maar tot
mijn verbazing zag ik op de toetsen
van de kassa geen cijfers maar woor
den; geluk, intelligentie, domheid, on
wetendheid, arrogantie, leegheid en
nog veel meer van dit soort deugden.
Er kwam een echtpaar de winkel bin
nen. De man bestelde twee kaartjes
voor paradijs één. De vrouw achter de
kassa keek de man en de vrouw om
beurten recht in de ogen en drukte op
de toets "onwetendheid". De bel van
de kassa rinkelde en de deur van
paradijs één ging open. Een wolk van
zoete gedachten hulde zich als een
warme deken over de man en de vrouw.
Zij zweefden door de deur en verdwe
nen in een soort "nergens". De deur
sloot lanqzaam tot het klikken van het
slot.
Ondertussen waren er meer mensen
binnen gekomen. Een man met een
bruine hoed en een dunne snor was
aan de beurt. Aan zijn gezicht was te
zien dat hij van de laatste scène, met
de wolk niets moest hebben. Hij be
stelde daarom een kaartje voor para
dijs twee. De man nam zijn hoed af
voor de oude vrouw zodat zij hem
recht in de ogen kon zien. De oude
vrouw schudde haar hoofd en drukte
op de toets "intelligentie". De kassa
rinkelde en de deur ging open. Er ver
scheen een engel. In zijn handen had
hij een paar splinternieuwe vleugels.
De originele doorzichtige plastic ver
pakking zat er nog om heen. De engel
plakte de nieuwe vleugels op de rug
van de man met de bruine hoed en de
dunne snor. Op eigen kracht, zonder
de hulp van de engel en slechts met
één slag van zijn nieuwe vleugels
zweefde de man door de deur van
paradijs twee. De engel volgde hem.
De deur sloot langzaam tot het klikken
van het slot.
De winkel werd steeds voller. Het was
waarschijnlijk spitsuur. Er heerste op
gewondenheid en een beetje ingehou
den ongeduld. Maar iedereen wachtte
tot hij of zij aan de beurt kwam. Al
gauw had ik door welk betaalsysteem
werd gebruikt. Maar ik wist nog niet
voor welk paradijs ik moest kiezen. De
onontkoombare prijzen waren voor
mijn begrip wel erg hoog. Als ik met
domheid betaalde, verried ik mijn in
telligentie. Als ik met leegheid betaal
de, beledigde ik al mijn ervaringen. Ik
benijdde de mensen die hier kwamen,
zij waren zo zeker van zichzelf. Twijfel
knaagde aan mijn ziel en langzaam
werd mij duidelijk dat ik voor paradijs
één en paradijs twee niet was voor
bestemd. Paradijs één en twee zou
voor mij de hel betekenen. Wat is dan
mijn prijs voor mijn eigen paradijs?
In een kreet van wanhoop en zonder
de bomvolle winkel met mensen op te
merken schreeuwde ik: "Doet u mij
maar een kaartje voor drie". Even was
het stil. De oude vrouw schudde haar
hoofd en glimlachte. De mensen in de
winkel begonnen onbeschaamd luid te
lachen. Deze mensen lachten om mij
en ik wist niet waarom. Op zo'n mo
ment lijkt elke lach wel een uur te
duren. Een klein meisje baande zich
langs de benen van de lachende menig
te een weg naar mij. Zij keek mij aan
en zoog aan haar duim. Met haar vrije
hand wees zij naar de deur. De ingang
die hier nooit als uitgang wordt ge
bruikt. "Nummer 3", zei het kleine
meisje en ze glimlachte nog eens be
vestigend tegen mij. Ik kon het lachen
van de mensen niet meer aanhoren en
verliet de winkel. "Als je zeker bent
van je zelf mag je nog eens weer
komen, riep het kleine meisje mij na.
Ik was weer op straat, links V&D, rechts
de HEMA en achter mijIk keek
om. De winkel was verdwenen.
JOHAN G.
natuurlijk niet. Zij was volwassen en
ik niet in de rimboe. Hoewel, in het
speelkwartier waande ik mij daar ter
dege en de verbeten vechtpartijen op
de speelplaats trokken veel publiek,
vielen altijd in mijn voordeel uit, al was
het altijd één tegen de rest. Maar de
zege was alleen voor mij om in stilte
van te genieten, want de straf van de
juf kwam eveneens voor mij om in stil
te bij te grienen. In de hoek staan,
strafwerk en het leedvermaak voor de
gniffelende verliezer. Deze onrecht
vaardigheid van de juf kon ik niet be
vatten, daarom weet ik haar naam nog
steeds.
In Morotai gingen we op zeker mo
ment ook naar school; een groot
woord voor twee barakachtige ruim
ten, één schoolbord, geen boeken of
schriften, maar wel een onvergetelij
ke onderwijzer. Hij hield meer van
zwemmen en trektochten in de bush-
bush dan voor de klas te staan. Elke
middag uitstapjes, want het was te
heet om te leren in de klas. Dus deden
wij dat buiten; zwemles, natuurkunde,
sport, spoorzoeken, plantkunde. Wel
licht kon die fijne meester niet zo best
tekenen en maakte daarom nooit de
ligging van Nederland op dat ene
schoolbord bekend? Wellicht dacht
die goeie man er niet aan, dat een
paar stumperds onder zijn leerlingen
nog eens naar Amsterdam werden ver
bannen?
Vaak, 's zondags in de tram naar Ar-
tis, traktatie van een oom of tante,
met een ijsje na. Aapjes kijken; arme
dieren die daar evenmin thuishoorden
als ik. In de rimboe daér hoorden ze
thuis, daar lachten ze me vaak uit als
ik schrok van hun gekrijs en gelach.
In Amsterdam waren ze treurig, net
als ik, want ook ik voelde me een
aapje.
LYDEKE SCHOTTE
PORTRET VAN BRONBEEK
Van 2 februari tot 17 maart a s. wordt
in Museum Bronbeek te Velp een ten
toonstelling gehouden onder de titel
"Portret van Bronbeek". De expositie
omvat een veertigtal pastels van Edgar
Jansen, derde jaar student aan de Rijks
academie voor Beeldende Kunst, die
de huidige bewoners van Bronbeek op
treffende wijze heeft geportretteerd.
De tentoonstelling is voor museumbe
zoekers dagelijks tijdens de normale
openingsuren te bezichtigen, te weten
van 09.00- 12.00 uur en van 12.30-
17.00 uur.
11
