Soemedangs regenten
BOEKBESPREKING
13
De regenten van Soemedang behoren tot een van de oudste geslachten van de Preanger.
In Moesson van 15 maart 1984 werd over de historie van deze regenten-familie een en
ander verteld. Hierbij plaatsen wij nog enkele foto's van leden van dit geslacht, dat in Soe
medang zo'n belangrijke rol speelde. De groepsfoto boven aan de bladzijde werd genomen
ter gelegenheid van de benoeming van de regent R. Adipati Ario Soerio Atmadja tot Pange-
ran, 15 oktober 1920. Voorste rij v.l.n.r.: de regenten van Krawang, Garoet, Soemedang,
Bandoeng en Tasikmalaja. Op de tweede rij staande v.l.n.r.: de patih van Soemedang, diens
zoon, de wedono van Tjipoetri (schoonzoon van de regent van Soemedang), een der stief
moeders van de regent van Soemedang, zijn vrouw, de Raden Ajoe, de Raden Ajoe van
Bandoeng (zuster van de regent van Soemedang), de dochter van de regent van Soeme
dang, zijn enig kind, de hoofdpengoeloe van Soemedang, de onder-collecteur van Soeme
dang, twee zoontjes van de regent van Bandoeng.
(Foto's: Ned.-lndië Oud en Nieuw, 1921-1922)
Pangeran Soeria Koesoema Adinata, vader
van Pangeran Ario Soerio Atmadja, regent
van Soemedang van 1836-1882.
boven de kemiries. De tik mocht niet
te hard zijn want er moest één winnaar
zijn en in geen geval twee verliezers.
Bij vliegergevechten kon je duidelijk
merken hoe sportief de Soendanees
was. Als er op 200 a 300 meter
hoogte zo'n vijf of zes vliegers in de
lucht hingen, maakte één van de vlie
gers een uitdagende beweging. Als
géén van de andere vliegers die uitda
ging aannam, werd er niet gevochten
en zag je hoe langer hoe meer van de
prachtigste vliegers in de lucht hangen.
En als er weer een uitdaging kwam, die
beantwoord werd. kwam er een ge
vecht, maar alleen tussen die twee. De
rest werd met rust gelaten.
Maar moet je in Oost-Java komen I I
Als daar een "djago" in de lucht kwam.
viel hij elke andere vlieger aan; zelfs
siervliegers met lange staarten die zich
niet eens konden verdedigen omdat ze
zonder glastouw vlogen.
Soemedang ligt op een hoogvlakte en
is omgeven door bergen waarvan de
Tampomas reeds door de heer Vogler
genoemd werd. Wat was de natuur en
het uitzicht daar mooi. Maar door die
bergachtige omgeving voelde je ge
regeld lichte aardschokken. In het be
gin vlogen wij bij elk schokje naar bui
ten, maar je raakte er zo aan gewend
dat je later pas een aardschok merkte,
als het glaswerk in de kast begon te
rammelen of als er een schilderij van
de muur viel. We konden het ook niet
aan schommelende lampen zien, omdat
er toen nog geen elektrisch licht was.
Mijn moeder hield koeien en leverde
melk aan de Europese gemeenschap
en een onderneming in de buurt. Op
een dag werd ik betrapt omdat ik melk,
zo van de koe en dus ongekookt ge
dronken had. Dat was uitdrukkelijk
verboden en voor straf moest ik een
pan met vier liter melk leegdrinken.
Mijn vader stond er met de rotan bij
totdat de pan leeg was. Vanaf die tijd
kan ik geen melk meer zien.
TH. KEMPFF
INDIË - INDONESIË IN
HONDERD GEDICHTEN
samengesteld door Joop van den Berg
Het is buiten 8 graden onder nul, een
gure oostenwind trekt aan het raam,
als wij voor de derde keer Indië-lndo-
nesië in honderd gedichten zo maar
ergens openslaan en beginnen te le
zen. Net als de eerste twee keren
komen wij direkt in de ban van de door
Joop van den Berg met zoveel zorg
uitgekozen gedichten. De contrasten
in de geselecteerde poëzie, naast de
historische lijn, die zich aftekent, naar
mate wij verder lezen, zijn evenzovele
tekenen van een duidelijk gevoel voor
evenwicht bij de samensteller. Eigen
lijk schrijft hij met deze bundel een
stuk aangrijpende geschiedenis, die
zo duidelijk, overtuigend, herkenbaar
en realistisch is, dat soms de ogen
vochtig worden bij de beelden, die als
een kleurige dia-serie opgeroepen
worden. Het zijn niet alleen de groene
sawahs, de paarse bergen en vulkanen
en de blauwe zee uit de gordel van
smaragd, die we terug zien in de ge
dichten, het leven in het oude Indië
met zijn rijke schakering aan kleuren
en facetten wordt tastbaar dichtbij ge
haald, zo dichtbij, dat we bijna geuren
en geluiden ruiken en horen
Het oude Indië, de japanse tijd, inter
nering en krijgsgevangenschap, indo-
nesisch nationalisme, politionele ac
ties, het jonge souvereine Indonesië
en nog veel meer krijgt in de bundel
- indringend - reliëf, accent en con
tour. Willem Brandt, Tjalie en Resink
enerzijds, Chairil Anwar en Rendra an
derzijds, kwamen ons het diepst onder
het kleedterwijl een van de laat
ste gedichten, het navrante "Indische
oudjes' van Tymen Trolsky niet naliet
ons even te laten zeggen: "Wij van
toen, zijn langzamerhand allemaal
"oud" geworden, maar Heer, laat onze
rug recht blijven, als de bambu van
weleer^vL
"Indië-lndonesië in honderd gedichten"
- samengesteld door Joop v.d. Berg,
prijs f 24,50, porto f 2,30.
BOEKHANDEL MOESSON.
EXCUUS GREET!
Als schrijfster van het wonderschone
boekje "De batikkerij van Zuylen"
noemde ik abusievelijk Greet Prange
i.p.v. Greet de Raadt-Apell. Hoe ik aan
deze naamsverwisseling kom mag
Joost weten, plotselinge dooi mis
schien. ld.
