MIJN MOEDER,
EEN BIJZONDERE VROUW
OUDE OPNAMEN VAN
TJALIE ROBINSON
IN "NOS-CULTUUR"
Waarom mijn vrouw
boos was
KIMM Indische spekkoek
Zij heeft in de Nippontijd (Jappentijd) voor zes kinderen
gezorgd en ze groot gebracht. Haar jongste kind was toen
V/2 jaar. Zij heeft alles gegeven aan haar kinderen. Zij moest
haar liefste dingen waar ze van hield, haar piano bijvoor
beeld, verkopen om haar kinderen eten te geven en te
kleden. Zij kon het makkelijker hebben als zij les mocht
geven, zij was onderwijzeres. Maar onder de Nippon mocht
ze geen les geven, ze kreeg de doodstraf als ze dat deed.
Dat heb ik gehoord toen ik 8 jaar was. Zij en haar kinde
ren zijn buiten het kamp gebleven, omdat zij dacht dat het
beter was voor haar kinderen. Ze was dan zogenaamd een
Belgische.
Zij heeft o.a. de hele buurt uitgenodigd om met een parut
klapa bij ons te komen. Met de buurtkinderen gingen wij
paruten. De berg ketella slonk snel. Ze zong dan leuke
wijsjes. Het werken was dus geen straf. Ze maakte van
alle werk licht werk, want baboes kon ze natuurlijk niet
betalen. Als de berg ketella geparut was maakte ze van de
pulp koewee lemet. En van de rest stijfsel. Dat was als ik
het mij kan herinneren, het eerste begin. De kinderen die
geholpen hadden kregen altijd wat mee naar huis. Dan
moesten haar kinderen langs de huizen om de stijfsel te
verkopen. Dat was niet leuk want zij hadden het nog nooit
gedaan.
Zo heeft deze vrouw alles gedaan om haar kinderen groot
te brengen. Zij heeft o.a. ook stroop gemaakt en verkocht.
Zij ging weer voor de klas staan. Haar man kwam niet
terug, dus moest ze verder werken om haar kinderen een
toekomst te geven. Haar oudste ging naar de HBS. Dat was
Mijn moeder in okt. 1965 temidden van kinderen en kleinkind.
een jongen. Zij moest haar twee dochters zeggen dat ze
naar de huishoudschool moesten, want een andere school
kon ze niet betalen.
Dit was mijn moeder. Zij heeft nog meegemaakt dat al haar
kinderen in Holland kwamen. Zij kwam ook in Holland met
haar twee jongste kinderen. Ze heeft ook al haar klein-
kinderen om zich heen gehad. En toen kon haar lichaam
niet meer. Ze is niet ouder geworden dan 58 jaar. Ze zou
een ridderorde verdiend hebben.
Hulde aan alle moeders die het in de bezettingstijd zo moei
lijk gehad hebben buiten het kamp.
WINNY LEMETTE
Het radioprogramma "NOS-cul-
tuur" zal op zondag 10 maart
a.s. gedeeltelijk gewijd zijn aan
Tjalie Robinson/Vincent Mahieu.
In dat programma, dat te beluis
teren is via Hilversum 2 en dat
aanvangt om 13.10 uur, zullen
onder meer oude opnamen van
Tjalie te horen zijn.
(Vervolg: "Klapper-olie voor Kesilir")
En we maakten liters en liters klapper
olie van overrijpe klappers die we on
der de bomen opraapten. Om mee te
nemen naar Bentjoeloek, want natuur
lijk zouden de vrouwen nog willen
kokkerellen voor hun mannen. Ze had
den er de hele middag en avond de
tijd voor, als ze om een uur of twee
in de middag arriveerden.
En ze kwamen in grote getale, kregen
een plekje om te slapen. Kooplieden
kwamen met geplukte kippen, verse
vis uit Moentjar, een vissersdorp aan
de kust. En de klapperolie, onze zelf
gemaakte olie, bruiste en borrelde in
grote wadjans op de vuren. Het rook
het rookgoerihnaar ge
bakken en geroosterde kippen en vis
sen. Allemaal om mee te nemen voor
de mannen; op weg naar hun harten.
Van slapen kwam niet veel de nacht
voor het vertrek. Er werd gefluisterd
en onderdrukt gegiebeld. En dit zijn
herinneringen aan de oorlog die ik
nooit zal vergeten. Droevig en hart
verwarmend tegelijk. En dat alles kwam
naar boven toen ik van iemand een
brief kreeg die vroeg: Hoe maak ik
klapperolie? Bereids verteld. Als er
meer belangstelling voor is, komt het
een keertje in Moesson.
PLANTERSVROUW
gedek, of bilik gevlochten bamboe
baléh-baléh bamboe slaapbanken
atap dakbedekking,
gevlochten palmbladeren
Na een vergadering was ik laat thuis
gekomen. Mijn vrouw sliep al. Op de
grond lag een boekje. Zeker gevallen
dacht ik. Het heette "Je lah je kripoet".
Dat was een lollig boekje. Vóór ik het
wist had ik het al half uit en was het
tijd om te gaan slapen.
Toen ik de volgende dag van kantoor
thuis kwam, wachtte mijn vrouw mij
op met: "Wat reuze vervelend dat ik
Peter vergat te bellen en het was zó
perloe." "Nou," zei ik, "daar kan ik
toch zeker niets aan doen?" "Jawel,
dat kon je zéker!" "Wat!" "Jij moet
afblijven van mijn "reminders" (ge
heugensteuntjes).
Nu, 30 jaar getrouwd, heb ik wel ge
leerd van die zogenaamde "reminders"
af te blijven en het nut ervan in te zien
én ze te gebruiken. Vanmorgen kregen
we zelfs nog een brief uit Jakarta van
een oude kennis die schreef, nog
steeds - vanaf ons vertrek in 1970 -
die "reminders" te gebruiken. "Het
mist nooit," zei ze, "iets geks op de
grond zetten en je onthoudt wat je
moet doen."
Lezers van Moesson: tjoba tjoba, ge
loof me, het wérkt.
JAN MUELDER
Dat wil ik direkt geloven, maar dan
alleen in die huishoudens waar niets
op de grond ligt of staat. Ik ken ze,
waar de vloer minstens even "bezet"
is als tafels, kasten, rekken - L.D.
De mannen maken de wetten,
de vrouwen de zeden - Guibert
Stort f 21,— op giro 158225 en
U ontvangt een spekkoek van
ca. 500 gram, in speciale ver
pakking, franco thuis.
"KIMM", Joh. Verhulststraat 98,
Amsterdam-Z. Tel. 020-62 84 61.
11
