OVER MIJN VROUW JANE IN IOWA
Onze emigratieplannen waren een totale verrassing voor Jane en haar vier sprui
ten. We woonden toen in Leiden. Ik had alles stilletjes in elkaar gezet. Toen het
zover was dacht ik dat ik alles alleen afkon. En toen pas drong het tot me door
dat het succes van een emigratie hoofdzakelijk van de vrouw afhangt. En zo
geef ik gaarne alle eer aan mijn vrouw Jane.
Dit artikel gaat dus over haar, mijn wederhelft, die ik zo vaak om onbegrijpelijke
redenen heb onderschat of teleurgesteld. Ik houd echt van haar I Vier kinderen
bracht ze ter wereld in Bandung, gezond en vol leven, in de beginjaren van 1950.
Het waren blije jaren onder toch tamelijk moeilijke omstandigheden. In Holland
ging alles beter. In Leiden had ze heel wat leuke kennissen en wij fietsten met
onze kinderen als het maar enigszins kon naar "buiten", naar de "boer" of naar
het strand. Leuke jaren
Toen we in Amerika kwamen met 20
op zak, begon het leven opnieuw van
de grond af aan. Ik accepteerde een
studentensalaris - er was geen andere
keuze - Jane speelde het klaar met dat
kleine inkomen het familiebestaan op
poten te zetten. Als we krap zaten
zocht ze werk in een restaurant als
waitres.
Zo stonden we met Nieuwjaar - de kin
deren en ik - op haar te wachten vóór
het restaurant aan de Union Street, tot
ze klaar was met de afwas en haar
loon ontving. Ze was verbaasd toen ze
de gammele auto daar zag staan met
ons er in. Nu konden we Nieuwjaar
vieren met wat geld op zak. Later vond
ze een baan in een naburige plaats
als "salad lady" (nightshift) en ze kwam
om 2 uur 's nachts thuis. Ik hield mijn
hart vast als ze met het versleten kar
retje die 27 mijlen in de nacht bij regen
en ontij moest afleggen. Toen de zaak
om financiële redenen de deur sloot
vond ze een baan in een pas geopen
de fabriek hier ter plaatse. Na twee
jaar werd ze door de directie uitgeko
zen als de beste, meest accurate wer
ker
Toen we hier pas waren sprak Jane een
paar woorden Engels. In de kortste tijd
kon ze haar mondje roeren en gaf ze
op uitnodiging goede, weloverwogen
voordrachten over het Indische leven
in Indonesië voor diverse sociale clubs.
Ze was dan gekleed in sarong-kabaja
en dan zong ze tevens Indonesische
liedjes. Zo werd ze gefotografeerd en
kwam ze in de krant te staan.
Jane heeft al van kind af een goede
heldere stem. In Meester Cornelis
heeft ze menigmaal in het koor mee
gezongen. In Bandung vond ik een de
gelijke zangleraar voor haar en later
in Veendam sloot ze zich aan bij een
operettevereniging die overal met
succes opvoeringen gaf.
In Leiden vond ik alweer een zang
leraar voor haar en in de USA had ze
haar eerste publieke optreden in het
Centrale Park waar ze een compleet
zangconcert ten beste gaf met het City
orkest op de achtergrond. En iedereen
luisterenDe kerk die ons spon-
serde, was in de wolken met haar ta
lenten en zo kreeg ze spoedig een be
langrijke plaats in het kerkkoor. Van
Jane Schlechter
de directrice kreeg ze extra aandacht
voor solozang en toen werd ze haast
onmisbaar. Ze zong voor begrafenis
sen en voor huwelijken. Ze speelde in
het zogenaamde belIchoir, bespeelde
dus de bellen en zong er bij.
Jane werd ook ontdekt als "gourmee
cook". Mensen vroegen om kookde
monstraties; ze publiceerde haar eigen
Indische kookboek; ze gaf lessen aan
de YWCA. Haar Indische rijsttafel en
Chinese gerechten kregen grote be
kendheid. Ook maakte ze taarten voor
huwelijken en andere gelegenheden.
En boterletters en soezen, die je in
Holland niet eens meer krijgen kunt
Zo goed smaakte alles De spekkoek
en andere Indische heerlijkheden von
den hun introductie in Iowa
Jane was voorts handig in naaiwerk.
In Bandung had ze van een Chinese
coupeuse les gehad en, pienter als ze
was, overtrof ze haar eigen lerares in
fijn werk. Ook haar breiwerk produc
ten vonden aftrek op zomerfairs, in de
jaren dat opeens ieder dikker gekleed
wilde gaan en de prijzen van verwar
ming omhoog schoten. Wat een suc
ces I Ons gezin en later de kinderen
met hun kinderen zijn het meest ge
fotografeerd door de plaatselijke krant!
Op sociaal gebied bleef Jane niet ach
ter. Nu ze geen vast werk (meer) heeft
- de technische fabriek werd verplaatst
naar Mexico vanwege goedkope lonen!
- houdt ze zich bezig met "the 70
party" waar mensen over de 70 jaar
de aandacht krijgen. Zij organiseert
deze speciale dag, geeft het program
ma, zingt en draagt voor en verzorgt
het eten en tevens door haar zelf ge
maakte prijzen en andere surprices.
En zo, naast haar belangrijke rol als
grootmoeder, heeft ze haar plaats ge
vonden in het hartje van Amerika.
De kleinkinderen, vijf - en een zesde
op komst - zijn allen gek op hun Oma,
die eist dat ze zich behoorlijk gedra
gen als ze bij ons thuis zijn. Toen ons
lieve kleindochtertje ernstig ziek lag
met meningitis (hersenvliesontsteking)
was Jane dag en nacht bij het zieke
kindje in het hospitaal. Gelukkig is
het meisje - op tijd geholpen - nu weer
gezond. De band tussen hen beiden is
hecht
Met alle genoemde successen - brani,
trouw en ondernemend - blijft ze de
eenvoud zelve. Ons samenzijn heeft
zijn ups en downs, maar mijn bewon
dering voor Jane is grenzeloos en ik
heb diepe eerbied voor haar stand
vastigheid temidden van vele stormen.
Vergeet niet dat ze getrouwd is met
een eigenwijze artiest die op zijn tijd
egocentrisch handelt. Vrouwen zijn nu
eenmaal meer familie "oriënted", dat
wil zeggen: van de generatie waar wij
toe behoren. Al met al zijn we niet
rijker geworden van alle successen.
En dat geeft ook niet, dat is ons doel
niet
Jane is een Indisch meisje dat in haar
jeugd veel leed heeft gehad, speciaal
door leeftijdgenoten die om onverklaar
bare redenen altijd hebben neerge
keken op haar en haar familie. Dat
heeft haar diep gegriefd. We hopen
dat in de grote Moessonfamilie van
trouwe lezers dit soort mentaliteit on
bekend is. Jane wenst U allen van
hieruit veel geluk en welvaart toe en
ik deel in deze wens.
JAN SCHLECHTER
Wanneer mannen tezamen zijn, dan
luisteren zij naar elkaar; wanneer
vrouwen en meisjes tezamen zijn, kij
ken zij naar elkaar.
Chinees spreekwoord.
^Illllllll!llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll!lllllllllll!lllll!ll!llllllllllllll!!
