Semoer Djawa en de keukenromannetjes
SEMOER DJAWA
Dit was niet zomaar eten, dit was een galadiner. Om precies te zijn ter gelegenheid van de verjaardag van H.M. Koningin Wilhelmina, op 31
augustus 1938 door gouverneur-generaal Tjarda van Starkenborgh Stachouwer ten paleize te Batavia aangeboden aan vele autoriteiten. De heren
(de echtgenote van de landvoogd was blijkbaar de enige aanwezige dame) ivijden op deze foto een heildronk aan de Koningin. Letterlijk en
figuurlijk een stijlvolle foto. (Foto: archief l.W.l.
Hoe goed de Indische kost op de Nederlandse tong ligt, kunt u telkens ervaren
als een tijdschrift of krant weer een Indonesisch recept geeft. We krijgen vaak
recepten toegezonden van verbaasde lezers die zich afvragen hoe in hemelsnaam
men aan die vreemde verzinsels komt.
Zelf bewaarde ik dit heerlijke recept van "semoer djawa" uit het Algemeen Dag
blad van 20 maart j.l. Ik was er helemaal kapot van, zelfs zonder het te hebben
uitgeprobeerd. Heeft u wel eens vlees ingewreven met zout, peper (uit de molen),
geraspte notemuskaat (vers geplukt in Banda) om dan alles in bouillon af te
koken? Verder wordt er met sambel oelek geritseld, vlees uit de bouillon, vlees
weer terug, gebakken, afgedroogd (I), bouillon gezeefd, vlees weer erin, ketjap,
weer sambel oelek. En als de boel dan eindelijk na circa 3 uur klaar is, en u
denkt "Kom eten kinderen" te roepen, bedenkt u zich dat u het voornaamste
vergeten bent: de semoer djawa moet in een voorverwarmde schaal worden op
gediend. Hoe heeft u dat nu kunnen vergeten I
Zulke recepten doen me in een hoekje
kruipen en een paar uurtjes heftig
schreien. Als Hans Belterman derge
lijke keukenromannetjes kan verzinnen,
what about al die andere kookboeken
die we zo gretig hebben gekocht? Wat
een geluk dat er tussen kookboeken
kopen en recepten uitproberen een
afstand van duizend lichtjaren ligt. En
dat verschil heeft ons onze eigen goe
de Indische smaak doen behouden.
Misschien maakte Hans Belterman al
leen een geintje met de Indische pot,
misschien weet hij niet beter. Goed,
maar bent u nu ook niet achterdochtig
geworden tegen die hele rits kook
boeken op de plank? Lees ze maar
gewoon, je kunt werkelijk lachen. Als
ik behoefte heb aan een opkikker neem
ik Bep Vuyks Groot Indonesisch Kook
boek ter hand om elke keer weer aan
te strepen in welke recepten "spriet
sereh" voorkomt. En dat zijn er niet
weinig! Ook moet ik elke keer weer
lachen als de ajam kodok, in een ander
bekend kookboek, met leverpastei ge
vuld wordt. Maar dan vraag ik me
tegelijkertijd af: deze grapjes ontdek
ik omdat het INDISCHE recepten zijn;
welke ongein wordt er met de z.g.
Franse, Spaanse, Italiaanse etc. recep
ten uitgehaald waar ik geen verstand
van heb?
ledereen mag een kookboek schrijven,
wie belet bekende figuren uit de toneel-
muziek-film en literaire wereld, gebruik
makend van hun populariteit en op
aandringen van een uitgever, wat re
ceptjes op papier te zetten? Een pi
sang goreng naar "speciaal van Sophia
Loren, Marco Bakker of Bep Vuyk, die
moet bijzonder smaken. Daar verdie
nen auteur, uitgever, boekhandelaar
wat aan, alleen wij die uit argeloze
nieuwsgierigheid zo'n boekje kopen
zijn de pisang I
Maar genoeg over slechte recepten.
Wat veel belangrijker is dan een goed
kookboek, is het BEHOUD VAN DE
GOEDE ORIGINELE SMAAK. Als het
Reken voor 4 personen op 400 a
500 gr. runderlappen. Snijd het
vlees in smalle repen. Wrijf het
in met een mengsel van zout,
peper uit de molen en een beet
je geraspte nootmuskaat. Breng
5 dl. water (of runderbouillon)
aan de kook. Voeg het vlees toe.
Schuim, zodra alles opnieuw aan
de kook is gekomen, het opper
vlak enige malen zorgvuldig af.
Voeg er vervolgens 3 grof ge
snipperde uien, 2 ragfijn gehakte
teentjes knoflook, 2 theelepels
sambal oelek of sambal trassie,
I salam- of laurierblad en 1/2
theelepel zout aan toe.
Laat alles gedurende 1 '/2 uur
heel zachtjes koken. Neem het
vlees uit het vocht. Maak het
droog met keukenpapier. Laat het
vocht indampen tot de helft van
de oorspronkelijke hoeveelheid.
Zeef het daarna.
Verhit 2 eetlepels (zonnebloem)-
olie en bak het vlees er onder
voortdurend omscheppen bruin
in. Voeg de gezeefde bouillon
toe en doe er 3 a 4 eetlepels zoe
te Indonesische sojasaus (ketjap
benteng manis), 1 eetlepel krui-
denazijn en 1 theelepel sambal
oelek of sambal trassie bij.
Schep alles goed om en laat nog
15 tot 20 minuten heel zachtjes
sudderen. Dien het gerecht daar
na in een voorverwarmde schaal
op HANS BELTERMAN
(uit: Alg. Dagblad)
12
