LEVEN BUITEN HET KAMP
gezeten, maar door de Kempeitai c.q.
politie folteringen hebben ondergaan.
"Waarvoor hebben wij dit allemaal
moeten ondergaan?" Ik zeg U, dat U
altijd zal behoren tot de bloem van de
natie. Uw trouw aan Koningin en va
derland is niet onder woorden te bren
gen. U zal in de anonimiteit verder
moeten leven met uw eigen verdriet
en herinneringen. Ik ben blij, dat er nog
onderscheidingen zijn uitgereikt aan
deze politieke gevangenen (na 40 jaar).
Het koloniale verleden is hier in Neder
land altijd wat weggestopt, het is iets
dat men liever uit de geschiedenis had
willen houden, een soort valse schaam
te over het verleden. Hoelang hebben
de KNIL militairen niet moeten wach
ten, voor het achterstallige salaris
werd uitbetaald. Toen een kwart reeds
overleden was, werd pas overgegaan
tot uitbetaling.
De Nederlandse regering heeft deze
kwestie niet erg elegant opgelost. Zo
ken ik twee broers, die beiden werden
opgeroepen voor militaire dienst. Ze
waren beiden dienstplichtig, in die tijd
miliciens geheten en beiden vonden
het een heel normale zaak. Toen Hol
land was bezt, vonden wij het inder
daad heel normaal, dat je werd opge
roepen, zo loyaal waren wij wel in
Indië. Na de oorlog kreeg één van de
broers onmiddellijk zijn achterstallig
salaris uitbetaald omdat hij toevallig
bij de Kon. Marine had gediend en zijn
KNIL broeder, moest jaren wachten.
Zo iets doet toch pijn ook na 40 jaar.
Hoewel ook nu nog veel niet is gepu
bliceerd (na 40 jaar) hebben de om
roepen wel hun best gedaan om het
e.e.a. op de buis te brengen. Wat ik
nog mis is de periode na 15 mei 1940.
De periode dat onze Koningin in Lon
den zetelde met de regering en dat er
door de Nederlanders in Oost en West
Indië, veel is gedaan om het "Moeder
land" te bevrijden. De uitzending van
de NCRV getiteld "De Paulus Potter"
was een hommage aan onze koopvaar
dij, dit soort documentaires mis ik. Er
is over Nederlanders op zee, in de
lucht en op de grond nog zoveel te
vertellen.
Om niet de Indische burgerij te ver
geten, die alle middelen heeft aan
gewend om hun steentje bij te dragen
voor de bevrijding aan ons Moeder
land. De heer Van de Linde, de direc
teur van de AVRO heeft mij schriftelijk
toegezegd, dat door mijn "pleidooi" in
een brief aan hem, de uitzending "40
jaar na data" verlengd zou worden met
een deel Indonesië en waarom ook
niet, daar leefden toen ook Nederlan
ders.
Ik ben wat afgedwaald, maar ga dit
artikel besluiten, met alle lezers te ad
viseren om nu alleen vooruit te kijken.
Het einde van de tweede wereldoorlog
is het begin geweest van het ontstaan
van nieuwe staten en het einde van
de Europese macht in Azië. De Euro
pese politiek hoe goed ook de bedoe
lingen waren, werden door de geko
loniseerde landen niet meer geaccep-
Toen ik op die prachtige morgen tij
dens de Japanse bezetting bij mevrouw
Conrad kwam, was ze bezig met het
fabriceren van klapperolie. Het was
een bestelling van haar tante Deuning,
die toen in Bawen woonde. Mevrouw
Conrad woonde in de desa Boesoen-
gan-Ambarawa.
"Ga je mee naar Bawen?" vroeg ze
me, terwijl ze de olie in flessen deed.
Dat liet ik me geen tweemaal zeggen.
De tuinjongen werd met een kattebel
letje naar huis gestuurd met de mede
deling dat ik naar Bawen zou gaan. We
vertrokken bepakt en bezakt en we
namen de binnenweg langs de rubber
onderneming Ngasinan. Het was een
wandeling van ruim een half uur. Toen
we bij de familie Deuning kwamen was
de vrouw des huizes druk bezig met
het bakken van taarten; ook al op be
stelling en die taarten bakte ze van
gaplek-meel. Een dame in haar buurt
bezat de kundigheid om boter te fa
briceren. Tijdens de bezettingsjaren
kwamen allerlei culinaire talenten te
teerd. Dit zijn de feiten, daar moeten
wij mee leren leven. Het is dus nooit,
wat U ook gedaan hebt in het belang
van Nederland, voor niets geweest.
Wij betaalden de rekening, wij hebben
veel verdriet en narigheid ondervon
den, maar tegenover ons verdriet staat
de blijdschap van de nieuwe staten,
die eeuwen hebben gehunkerd naar
hun vrijheid. Laat dit een troost zijn.
Wilt U in de nabije toekomst iets doen
om onze band te versterken, dan ad
viseer ik U om bij verjaardagen nu
eens geen boekenbon of een cadeau
bon te geven, maar een kwartaal
abonnement op "Moesson" om mee te
beginnen, zeker aan oud Indisch gas
ten net als wij. Tjalie Robinson heeft
er alles aan gedaan om ons bij elkaar
te houden. Nu Tjalie er helaas niet
meer is "gaan wij gewoon door", dat
zou hij gewild hebben.
THEO KAPPERS
OORLOGSEXPOSITIE
IN BUSSUM
Ook in Bussum vindt er een ex
positie plaats over het ontstaan
en het verloop van de Tweede
Wereldoorlog in Nederland en
Nederlands Indië. De tentoon
stelling is van 12 tot 24 mei a.s.
te bezichtigen in het Gemeente
huis aan de Brinklaan 24 te Bus
sum. Openingstijden van 08.30
tot 16.30 uur.
Aan de oorlog in Indië wordt
o.m. aandacht besteed d.m.v. een
50-tal tekeningen van Marga
Drost. Zij tekende het dagelijks
leven in een vrouwenkamp.
Nadere informatie over de expo
sitie is te verkrijgen onder tele
foonnummer: 02159 - 1 84 15.
voorschijn.
"Ik ben zo klaar", zei mevrouw Deu
ning met een tevreden gezicht. Er werd
thee gezet met de nodige kwee-kwee.
Hun getrouwde dochter die bij hen in
woonde met haar dochtertje Ita, gaf
het kind les in lezen en schrijven. In
de bezettingsjaren had ik ook Leo
Wieffering toen zes jaar oud, het lezen
en schrijven bijgebracht. Vele jaren
later toen hij mijn moeder in het be
jaardentehuis in Holland opzocht zei
hij nog: "Oma, ik zal nooit vergeten,
dat tante Laura me leerde lezen en
schrijven."
In die middaguren werd er veel ge
sproken over de oorlog, over de vre
de waarvan we hoopten dat ze zo
spoedig mogelijk zou komen. Het was
er echt gezellig en we aten ook grape
fruits uit eigen tuin. In Bawen woonden
toen ook de families Molenaar, Schütt,
Trübe en nog vele anderen. Jammer
dat tijdens de bersiaptijd het huis van
de familie Deuning door mortiervuur
met de grond gelijk werd gemaakt.
L. VAN DEN WORM-FLOHR
17e BIRMA REÜNIE
op zaterdag 15 juni 1985 van 10.00-
15.00 uur in de Expozaal in het Beatrix-
gebouw van de Jaarbeurs in Utrecht.
De kosten voor deelneming aan de
reünie bedragen 7,p. pers. de
prijs voor de koffietafel is f 13,80 p.
pers. Betaling kan geschieden door
storting op postgirorekeningnr. 12778
t.n.v. de Koninklijke Nederlandse Jaar
beurs, Jaarbeursplein, Utrecht, met ver
melding: Birmareünie 1985. De betaling
7,(alleen voor de toegang) of
20,80 (toegang koffietafel) dient
uiterlijk 17 mei 1985 in het bezit van
de Jaarbeurs te zijn. Na ontvangst van
het verschuldigde bedrag wordt u een
toegangsbewijs, of een toegangsbewijs
bon voor de koffietafel, toegezon
den. De bon voor de maaltijd is ex
clusief dranken.
Om 12.00 uur worden de Last Post en
de Reveille geblazen.
Echtgenotes, weduwen en lotgenoten
uit andere kampen zijn van harte wel
kom. Wilt U reünisten, die geen uit
nodiging ontvingen, opwekken de reü
nie toch mee te komen maken.
JONGEMAN
38 jr., ongeh., Indon. nat., opl. verge-
lijkb. met HBO opl. komt binnenkort
naar Ned., overweegt te blijven wgs.
gezinshereniging; spr. en denkt (nog)
Nederl., is westers georiënteerd. Be
heerst Engels, Ned. en Bahasa in
woord en schrift. Zoekt werk in de
comm. sector, bezit internat, rijbewijs
B/E, heeft op hoog niveau contacten
in Indon. React, aan Dirk Maitimoe,
p/a Bagijnhof 10, 4331 CV Middel
burg, Ned.
9
