O
liD lilib'ti lliu. LLLLIili. L.LL
Ave Mater Dolorosa
Commentaar bij de voorplaat van Moesson nr. 19.
Ik keek met meer dan gewone belangstelling naar de mooie voorplaat van
Moesson. De reden daartoe kan zijn dat ik hier in lowa veel te lezen en te zien
krijg over Indonesia en de dappere bevolking. Op grote afstand van dat mooie
land krijg ik dan misschien een betere kijk op wat er gaande is. En zo tuurde ik
lang op de plaat gefotografeerd door de heer Groot. Haar artikel heeft Lilian
betiteld met 'Ave Mater Dolorosa' of 'Wees gegroet Moeder van Smarten'.
Mater dolorosa is de naam gegeven aan
Maria op het moment dat zij zich be
wust werd dat haar zoon eens zou wor
den gekruisigd. Menig artiest in Euro
pa heeft zich bezig gehouden met het
schilderen van Maria figuren. De mees
ten zijn lieflijk, kalm, zacht, harmonisch
uitgevallen, vooral in combinatie met
het kindje Jezus. Na de hoogtepunten
van de Renaissance die zo graag
ideaal beelden geeft, vervalt de
kunst van Madonna-afbeeldingen niet
zelden tot sentimentele zoete Maria
figuren. Denk aan de vele Rafaël Ma
donna's
Als we nu naar de voorplaat kijken van
ons Moessonblad zullen ons heel veel
interessante dingen opvallen.
Deze Madonna is zeker geen uitge
sproken schoonheid. Het is een vrouw
als zo vele miljoenen van haar zusters,
vermoedelijk ongeschoold, vermoede
lijk levende ver van de bewoonde we
reld, de grote stad, alweer zoals zo
vele miljoenen, van wie de echtgenoot
uit noodzaak een baantje zoekt in de
grote stad of op avontuur uitgaat in
de hoop daar via familie of vrienden
geluk te vinden, omdat op het platte
land weinig werkgelegenheid is.
Deze moeder is met zorgen vervuld.
Haar hele gezichtsuitdrukking wijst
daarop. Lilian heeft gelijk, we ontmoe
ten hier een vrouw, een moeder van
smarten. Welke deze smarten zijn blij
ven ons een mysterie. Deze overigens
gezond uitziende vrouw is dan ook
n i e t in de stemming de camera-lens
(ons) recht in de ogen te kijken. Haar
ogen zijn wat omlaag gericht. Ze kijken
naar iets wat we zelf niet kunnen ra
den. Ook dat blijft ons dus een eeuwig
raadsel. Ook haar een weinig geopen
de mond vertoont geen stukje blijd
schap. Zij schijnt diep na te denken.
Waarover? Dat zullen we ook nooit te
weten komen. En als we het haar durf
den vragen zou zij misschien moedig
hebben geantwoord: Ons leven, ons
lot is ons gegeven. Wij begrijpen vele
dingen niet, maar we komen er wel.
We moeten vertrouwen hebben in de
toekomst hoe moeilijk het sommigen
van ons ook gaat
Als toerist heb je trouwens heel opper
vlakkig contacten met deze mensen en
dat weet onze madonna beslist. Van
daar haar stilzwijgen. Het kindje is in
diepe slaap en hopelijk is het gezond
van lijf en leden. Het kleintje zit veilig
in de bekende slendang. Het batikpa
troon is ons wel bekend. De verscho
ten schouderlap valt erg op: het moet
wel een hele tijd geleden zijn dat de
moeder het heeft aangeschaft of heeft
gekregen.
Maar gelukkig is deze slendang nog
best in staat het kindergewicht te dra
gen. De linkerarm steunt het hoofdje
van de peuter en drukt het lijfje tegen
haar borst. De andere arm ontmoet de
linkerhand. Beide handen vallen op
omdat ze ineen grijpen, zoals we dat
doen als we bidden, maar ook omdat
ze zo schoon gewassen lijken, vooral
de witte nagels van de vingers.
De expressie op het gezicht van de
moeder, de expressie van het slapen
de kindergezicht en de expressie van
de "gevouwen" handen, maken deze
foto tot een kunstwerk I
Het voetje van haar zoon dat rustig
uitsteekt uit het zo vaak gebruikte
broekje loopt evenwijdig met de scha
duwkant van de rechter arm.
Nog heel even moeten we ons bezig
houden met het kijken naar de mach
tige plaat. Onze "Madonna van smar
ten" is geplaatst in een boog .gedra
gen door aan de linker kant de pisang
boomstam - ofschoon naar rechts nei
gend door het gewicht van de pisang-
trossen - en door de heel lange sten
gel van de bloeiwijze met de djantoeng
die op krachtige maar alweer vreemde
manier "als een boom" naar de aarde
wijst. De trossen van de boog hangen
gevaarlijk boven het hoofd van het
jong. De grootste schok komt als we
beseffen dat het jongste blad door de
druk van de pisangtros, naar beneden
wijzend, het gezicht van ons model
"wreedaardig" stuk knipt, daarbij het
gelaat mistekent, zonder dat overigens
de totale indruk, door mij hierboven
beschreven, wordt geschaad.
Er is eigenlijk nog meer te vertellen,
over het hoofddeksel, over het wes
ters uitziende blousje, over de prach
tige achtergrond, maar deze details
zijn slechts bijzaak in dit wonderscho
ne fotowerk dat Moesson presenteert.
De fotograaf was zich niet bewust van
deze opgesomde gegevens. Zo spon
taan kan de kunst geboren worden
JAN SCHLECHTER, lowa, USA
DEELNEMER
LAAN VAN MEERDERVOORT 326A - 2563 AM DEN HAAG - HOLLAND TEL. 070 - 63 39 23 TELEX 32674 NIT-NL.
RBSQclPcN
NIEUW Vraag onze brochure
Verzorgde rondreizen met min. deelname 2 pers. v.a. Amsterdam:
17 dagen Jakarta - Bandung - Baturaden -Yogya - Solo - Tretes en Bali
24 dagen Als de 17 dagen-reis met aansluitend N. Sumatra en Singapore
20 dagen Als de 17 dagen-reis met aansluitend Ujung Pandang Toraja
3 dagen Singapore f 240,
7 dagen Sanur/Bali 260,
7 dagen Yogyakarta 290,
Multiticket Java-Bali-Sumatra
te combineren met ons 20-daags-
logies/ontbijt-pakket Java-Bali
3.995,-
4.825,-
4.995,-
2.450,-
900,-
ZAKENREIS INDONESIË EXPORTPRODUKTENTENTOONSTELLING AUGUSTUS '85
4 DAGEN JAKARTA 1 WEEK BALI ƒ3.170,—. PROGRAMMA OP AANVRAAG
jltVr
13
