Het 1e voetbalelftal van Vincentius (met witte broek) speelde op Elk jaar voor Pasen werd voor de grote jongens en meisjes een
deze dag tegen de Technische school van Batavia (donkere broek). retraite gehouden in het retraite-huis bij het Clarissen-klooster te
Uitslag onbekend. Tjitjoeroeg, gelegen tussen Buitenzorg en Soekaboemi. Hier een
groep Vincentius-meisjes, o.l.v. zr. Stephanie, voor het retraitehuis.
Orde, tucht, godsdienstzin, gemeen
schapsgevoel en een nuttige besteding
van vrije tijd: dat waren de componen
ten van de internaatsopvoeding. De
meisjes leerden al vroeg zin en ijver
aan te kweken voor huishoudelijk werk,
de jongens moesten studeren en de
kleintjes werden beziggehouden met
knutselen, tekenen en verhaaltjes. Maar
er waren ook muziek- en toneelavon
den en sport werd intensief beoefend.
Begin jaren 30 kon de schoolopleiding
in eigen handen worden gehouden. In
1931 telde de jongensschool 170 in
terne kinderen en de meisjesschool
197. Ook werden er huishoudscholen
en ambachtsscholen voor de kinderen
van Vincentius opgericht. Daarnaast
stond de weg naar MULO en H.B.S.
voor hen open.
Door het groeiend aantal pupillen werd
op den duur ook het Kramat-complex
te klein en op 24 oktober 1938 werd
dan ook een nieuw meisjestehuis,
Bidara Tjina, geopend met een daarbij
horende fröbelschool, lagere school en
huishoudschool. Deze laatste heette
na de verkregen gelijkstelling de "La
gere Nijverheidsschool van de St. Vin-
centiusvereniging Batavia-Centrum".
Toen brak ook in Indië de oorlog uit
en in maart 1942 arriveerden in Bata
via de Zusters van de Goddelijke
Voorzienigheid, die uit Banka en Bi 11 i-
ton waren verdreven. Om deze reli
gieuzen aan werk te helpen, werd door
mgr. Willekens, bisschop van Batavia,
aangeraden hen tijdelijk de zorg voor
het meisjeshuis toe te vertrouwen en
dat betekende dat de Zusters Ursu-
linen, met pijn in het hart, naar hun
verschillende huizen vertrokken. In de
loop van de oorlogsjaren moesten zo
wel de meisjesschool als het Kramat-
complex worden ontruimd en werden
de kinderen verspreid ondergebracht.
In 1946 werd met de wederopbouw
begonnen.
Nieuwe koers
In de turbulente jaren na de oorlog
heeft het Vincentius-bestuur zich vele
malen gebogen over de vraag welke
koers moest worden ingeslagen. Vast
stond dat doorgegaan moest worden
met het opvangen en opvoeden van
kinderen die dat nodig hadden.
Op 31 maart 1950 werd de nieuwe lijn
bevestigd in de statutenwijziging. De
naam van de vereniging zou voortaan
luiden "Perhimpunan Vincentius Dja
karta". Het Indo-Europese kind stond
niet meer centraal, maar alle kinderen
die hulp nodig hadden en het streven
was voortaan gericht om de kinderen
voor te bereiden op een plaats in de
Indonesische samenleving. Van alle
kanten kwamen toen de kinderen bin
nenlopen, al dan niet vrijwillig en in die
tijd leken de Vincentius-huizen meer
op doorgangshuizen. Maar de situtie
stabiliseerde, en uit de kern van pu
pillen werden als eerste onderwijzers
gevormd.
De "Perhimpunan Vincentius Jakarta"
bestaat nog steeds, het werk dat wordt
verricht is nog steeds belangrijk, zij
het dat men zich niet alleen meer richt
op misdeelde kinderen. In 1955 ver
scheen er een gedenkboek t.g.v. het
100-jarig bestaan en met een citaat uit
dat boek willen we dit algemene artikel
over de St. Vincentius Vereniging be
sluiten. Verder laten we de vraag of
uit de Vincentius-kinderen inderdaad
medewerkers voor katholieke geeste
lijken zijn voortgekomen, in het midden.
Dezerzijds hebben we daar geen ge
gevens over.
"We konden wellicht de Nederlandse
katholieken vroeger onder ons niet al
tijd bewonderen als dragers van chris
telijke idealen, pioniers van een chris
telijke beschaving en steunpilaren van
hun Kerk. Maar zij hebben toch een
wapen van afweer en verdediging in
de hand, dat ons stil maakt en tot
voorzichtigheid stemt. Zij kunnen ons
wijzen op Batavia's Vincentius Vere
niging, een spruit gewonnen en ge
togen door hun idealisme en geest
kracht en dan kunnen zij ons toeroe
pen Christus' eigen getuigenis: "Hier
aan zal de wereld erkennen, dat ge
Mijn leerlingen zijt, als ge liefde hebt
voor elkander".
Laten we dit verweer eerlijk en rustig
aanvaarden, bereid om alle consequen
ties daaruit te trekken. Want hierop
past maar een antwoord: aan ons nu
de taak niet onder te doen voor die
oude kolonialen in kracht van christe
lijke naastenliefde. Ook hier moeten
we tonen dat we in staat zijn hun taak
over te nemen en het beter te doen
dan zij. Wanneer dit prachtige stuk
charitas door onze onverschilligheid
en schrielheid zou ten onder gaan, dan
zou ons het smadelijk verwijt treffen,
dat zij, die wij zo makkelijk smalen als
overheersers en uitbuiters, tenslotte
meer voor onze kinderen hebben ge
daan dan wij in de weelde der gewon
nen vrijheid."
R.B.
Bronnen:
- Gedenkboek "Perhimpunan Vincen
tius Djakarta", 1955;
- Documentatie Guus Weinhold (ar
chief I.W.I.);
- Encyclopaedie van Ned. Oost Indië.
Een van de Nederlandse organi
saties die zich bezighoudt met
financiële adoptie is de Stichting
Panti Asuhan, die hulp biedt aan
het kinderen- en jongerenwerk
van de Vincentius-tehuizen in
Jakarta. De Perhimpunan Vincen
tius Jakarta telt thans 4 tehuizen
en heeft de zorg over 1000 kin
deren. Pantai Asuhan heeft ten
doel om door middel van finan
ciële adoptie de Vincentius-kin
deren in hun eigen land te hel
pen opgroeien tot gelukkige,
zelfstandige en ontwikkelde zelf
standigen van morgen.
Alle informatie over deze stich
ting en over de mogelijkheden
mee te doen met financiële
adoptie kunt u inwinnen bij het
secretariaat van de stichting,
adres:
WINAND DIVENDAL o.f.m.
Rijnsburgerweg 31 - c
2334 BE Leiden
Tel. 071 - 17 32 00
31
