fiO MmUGJtf LLLLL'll G,C2
MEER DAN ALLES
C. domestica wordt in het Indonesisch
kunir, temu kuning of koneng ge
noemd. Het wordt veel gekweekt om
de kunyit, een specerij die voor de
kerry bereiding dient. Curry (of kerry)
is een kruidenmengsel waarvan de
samenstelling wisselt. Een voorbeeld
van een kerry bestaat uit curcuma,
coriander kaneel, gember, cayenne
(staart) peper, kruidnagelen en noot
muskaat. Deze plant vindt ook toe
passing als kleurmiddel voor levens
middelen. Het is de meest voorkomen
de curcumasoort op Java.
Volgens Dharma (Indonesische Ge
neeskrachtige Planten, 1981) wordt
kunyit nog veel gebruikt in de kruiden
mengsels van Indonesië (jamu's). Het
heeft de volgende werking: verkoelend,
zuiverend, anti-jeuk, anti-spasmen en
is een middel bij gingivitis (mondslijm-
vliesontsteking). Als aftreksel wordt
het ingenomen of als zalf uitwendig ge
bruikt bij zweren, abcessen, ontstekin
gen en reumatiek. Gebrand en inge
ademd, verlicht kunyit de neusadem-
haling bij een verstopte neus.
Kunyit komt vaak voor in Farmaco-
pees (lijst van wettelijk toegestane me
dicijnen) en wordt gebruikt in tenminste
23 landen. Het komt voor op de World
Health Organisation's prioriteitenlijst
van 's werelds meest gebruikte genees,
krachtige planten.
Onze verstandige voorouders gebruik
ten deze, en vele andere Indonesische
kruiden al eeuwen. Meestal werden ze
preventief gebruikt maar als de anaks
sakit perut (buikpijn) hadden, werden
ze ook therapeutisch toegepast. Daar
door werd bewezen dat deze kruiden
van groot nut waren, niet alleen als
medicijn maar ook als hulp in de keu
ken. Hierbij hoefde men niet bang te
zijn voor eventuele nevenwerking die
nu zo vaak voorkomt bij moderne me
dicamenten.
Het is de opinie van de schrijver dat
deze twee veelzijdige kruiden nog veel
gebruikt zullen worden in de Oosterse
en Westerse wereld als alternatief ge
neesmiddel zonder ongewenste bijwer
king. Lang leve de temu lawak en
kunyit
HAP LIMA (Tjap Kepting)
Het begrip vijfde colonne laat geen
prettige herinneringen achter uit de
dagen die aan de bezetting van Nedek"
land voorafgingen. Vanzelfsprekend
was men in het voormalige Nederlands
Indië ook terdege op zijn hoede voor
het optreden van deze verradelijke
groep.
Dientengevolge werden vele gebeur
tenissen die, niet onmiddellijk verklaar
baar waren gekwalificeerd als "Vijfde
Colonne".
Het duurde niet lang of het werd "Vijf
de HAP" ter onderscheiding van "Vette
Hap" of wel Hollands eten in plaats
van rijsttafel. Toen werd het "Hap Li
ma", en hier volgt een klein verhaal
over een van die "Geheimzinnige voor
vallen aan een der vele en mooie
stranden van Java.
Het was een maanloze heldere nacht.
De ontelbare sterren gaven echter nog
zoveel licht dat de kamponghuisjes in
de buurt nog wel zichtbaar waren als
je eenmaal aan de duisternis gewend
was. Alles was in diepe rust en hier
en daar gloeide nog een oliepitje van
de lampoe templek. De branding ruiste
onafgebroken en de golven van de
Javazee kwamen even tot rust op het
strand om daarna weer terug te vloeien.
Toen hoorden wij de wacht aan het
strand iets roepen en nog eens:
"Toean, ada kapal I"
Inderdaad was op zee een helder licht
zichtbaar maar het knipperde met on
regelmatige tussenpozen. Het merk
waardige was dat ook op het land een
knipperlicht zichtbaar was geworden.
Onmiddellijk werd alarm gemaakt en
werden een paar man aangewezen om
naar dat geheimzinnige licht bij de na
burige desa te gaan voor onderzoek.
De overigen moesten het bivak bewa
ken en nog een paar mannetjes wer
den aan het strand op post gezet voor
het geval datVoorop de sergeant
en dan volgden wij allen gewapend en
op blote kakies, de zogenaamde ge
ruisloze sectie Moeizaam vorderden
we langs de modderige paden naar het
nog steeds heldere licht dat gericht
naar de zee z'n geheimzinnige bood
schap zond
Na enige tijd naderden we de tambaks
die daar door een Chinees waren ge
pacht, en zagen we een vage figuur
zich behoedzaam voortbewegen. Op
een teken van de sergeant namen we
een omsingelende route en toen we
dicht genoeg genaderd waren, de ge
weren in de aanslag riep de voorste
man "Brenti Mau apa di sini
Met een schreeuw van schrik plonsde
de vijfde hap in de tambak met zijn
looplamp. Het was een Arabier die
kepitings aan het gappen was uit de
tambaks Door het zwaaien van zijn
lamp leek het uit de verte net op sei
nen, maar in werkelijkheid verdween
de lamp iedere keer achter de sarong
van deze kepitingstroper.
Toevallig was het licht op zee een
prauw die op de deining heen en weer
slingerde en ook dat leek op licht
seinen. De Arabier krabbelde uit de
tambak en kwam met de schrik vrij.
Hij zal wel ver uit de buurt van wacht
posten zijn gebleven sinds hij ineens
zes geweerlopen op zich gericht heeft
gehad. Hiermee eindigde deze vijfde
colonne-ervaring van
W. BOOY
Indramajoe; 1940
(Eerder geplaatst in Tong-Tong)
door HARRYET MARSMAN
Verhalen van een plantersvrouw
over haar leven en werken in
het voormalige Ned.-lndië.
Op onderhoudende en boeiende
wijze vertelt Plantersvrouw over
het buitenleven op de onderne
ming, de natuur en haar kinde
ren.
Prijs 26,50 2,30 porto
BOEKHANDEL MOESSON
DEELNEMER
LAAN VAN MEERDERVOORT 326A - 2563 AM DEN HAAG - HOLLAND TEL. 070 - 63 39 23 TELEX 32674 NIT-NL. QARANJIEFONPS
REISGELDEN
NIEUW Vraag onze brochure
Verzorgde rondreizen met min. deelname 2 pers. v.a. Amsterdam:
17 dagen Jakarta - Bandung - Baturaden -Yogya - Solo - Tretes en Bali
24 dagen Als de 17 dagen-reis met aansluitend N. Sumatra en Singapore
20 dagen Als de 17 dagen-reis met aansluitend Ujung Pandang Toraja
3 dagen Singapore 240,
7 dagen Sanur/Bali 260,
7 dagen Yogyakarta 290,
Multiticket Java-Bali-Sumatra
te combineren met ons 20-daags-
logies/ontbijt-pakket Java-Bali
3.995,—
4.825,—
4.995,—
2.450,—
900,—
ZAKENREIS INDONESIË EXPORTPRODUKTENTENTOONSTELLING AUGUSTUS '85
4 DAGEN JAKARTA 1 WEEK BALI ƒ3.170,—. PROGRAMMA OP AANVRAAG
29
