^Bij 0ma in ^Jiocjor
KIMM Indische spekkoek
Daar zat ze dan onder de schaduwrijke doekoe boom in afwachting van onze
komst. Dat was Oma of Tjang, zoals de ouderen, mijn ouders, ooms en tantes
haar noemden. Oma zat op het stenen muurtje van schone rode tegels op een
zacht kussen: ze had veel weg van een versleten Kwan Yin, maar toch nog met
de waardigheid van een aardse prinses van Oosterse afkomst. Haar huid was al
verschrompeld, lange, dunne rimpels versierden haar ingevallen gezicht, de wan
gen waren flink gezakt, het dunne, grijze, gele hoofdhaar was samengebundeld
tot een kleine knoedel aan haar achterhoofd. Dat alles was natuurlijk een gevolg
van ouderdom en de jaren van zorgen, en 'toch had ze het niet slecht, want de
diamanten oorknopjes, de drie gouden ringen aan haar knokige vingers met drie
stralende karbonkels, de gouden schakelarmband en de fijne spelden die haar
kabaja sierden, vertelden een ander verhaal, een verhaal van een genoegzaam
en rijk leven.
Alleen de versleten zwarte sloffen, die
ze die morgen niet aan had, maar net
jes naast haar blanke schone voeten
had opgesteld, echoden alweer haar
ouderdom.
De verhalen die wij kinderen uit Oma's
leven te horen kregen, maakten dat
we haar respecteerden.
Vandaag had ze een gewone witte ka
baja aan, natuurlijk met kant afgezet.
Als ze uit ging gebruikte ze haar fijne
re kabaja's. Toen ze ons op Meester
bezocht - ze was toen goed gezond -
ging ze ook altijd naar Glodok bij Pa
sar Ikan, waar ze "de heleboel" op
kocht.
De mooie blauwe sarong met hane-
motieven viel die morgen ook erg op,
vooral als achtergrond voor de zilve
ren buikband met fijn uitgesneden pau
wen figuurtjes. En dan was er de kous
met klein geld die ze altijd tussen sa
rong en buikband wegwerkte, maar
nooit met goed succes.
We kwamen met drie delemans, vol
geladen met mensen, koffers, tassen
en krandjangs. Ik werd aangewezen
om de Australische ham, "tjap nanas",
daags tevoren bij Gouw Boen Seng
gekocht, te dragen. Dat was geen lich
te last, die witte zak met rode letters
en tekening, waarin met veel zorg zout,
vlees en been stevig waren ingepakt.
Dat was een "standaard verrassing"
voor Oma als we logeren gingen.
Toen we afstapten gingen we netjes
achter elkaar in een rij staan, Pa en Ma
voorop natuurlijk. Het leek op een
echte audiëntie bij de G.G.
Mijn ouders wisselden als gewoonlijk
de bekende snelle kusjes, maar wij
kinderen vonden een handdruk genoeg.
Ik meen te weten dat ik mijn Oma nooit
een zoen heb gegeven, dat was trou
wens een heel onbelangrijke zaak.
Toen het mijn beurt was vroeg Oma
onderzoekend: "Ini, Si Nakal?" Ik hoor
de haar wel maar ik deed net of ik
haar niet verstond en gaf dan ook
geen antwoord. Daarop overhandigde
ik haar de zak met ham en zag ik dat
haar doffe ogen begonnen te lichten.
Ze was gek op "kaki babi". Dan gingen
haar vingers vluchtig op zoek in de
kous en na een ijverige selectie kwam
een gobang te voorschijn. Die was dus
voor mij bestemd. "Buat Si Hannes,"
zei ze vlug. Ik nam het 2'/2-centstuk
aan en stopte het in mijn broekzak en
toen liep ik regelrecht naar de deur
die leidde naar de kleine zitkamer.
Daar zou ik later, als ik een lekker bad
had genomen, uren doorbrengen met
het doorbladeren van The National
Geographies, bezit van mijn tante, bij
het zachte brommen van de gaslamp
aan de muur.
Ik liep door naar de grote, ruime woon-
en eetkamer. Toen ik die aparte koele
lucht inademde, voel ik pas goed dat
ik in Bogor was. Want het rook er zo
heerlijk naar Buitenzorgse koelte, naar
het water in de gendi's, naar de bloe
men in de vaas, de heerlijke geuren
van het onzichtbare eten, en zelfs naar
de zachte reuk van echt Buitenzorgse
gas, dat vermoedelijk ontsnapte uit
het gasstel in de hoek van de kamer
waar overdag gegeten werd.
's Avonds werd het onze slaapkamer
en sliepen we op de vloer, op de zit
banken, de divan en dan begon de
grote vakantieplaag: de uitgehongerde,
muziek producerende zwerm van Bui
tenzorgse muskieten, die niets anders
deden dan landen en steken. Dat was
de prijs voor een uitstapje
Ik zocht vlug naar mijn koffertje, vond
mijn hansop en verwisselde mijn zon
dags pakje. Tegelijk wandelden mijn
ogen door de kamer waar alles als
altijd op z'n plaats was, tot ze de foto
van Opa ontdekten - achter glas - en
daar stil bleven staan. Dat is onze
Opa, die we helaas nooit gekend heb
ben, de vioolbouwer van Bogor in zijn
vrije tijd en werkzaam bij de Algemene
Secretarie. Mijn ogen wandelden nu in
de andere richting naar de rij ramen
waar het licht, mooi en koel binnen
viel.
Terwijl ik mijn losse hansop dicht
knoopte, ontdekte ik door het laatste
raam bewegelijke rose vlekjes. Dat
waren natuurlijk de rijpe djamboes van
de djamboe-aer boom. Si Nakal had
onmiddellijk gereageerd! Ik verliet de
kamer en was in een oogwenk in de
djamboe-aer boom. De tak met de
meeste djamboes daar moest ik na
tuurlijk naar toe. Die woog zwaar van
mijn gewicht, zó zelfs, dat de bladeren
tegen het raam van Oma's slaapkamer
ritselden. Ik had net de laatste djam
boes naar mij toegetrokken, of ik hoor
de een schrille stem: "Ajo, ajo, tjolong
djamboe Si Hannes, Si Nakal Als
een aap hangend aan de tak, liet ik me
op de grond vallen en rende weg.
Oma had me een jaar eerder met de
slof een goed pak rammel verkocht,
toen ik het afvoergat van de badkamer
met ondergoed volpropte om een klein
zwembadje te maken. Volgens zeggen
was veel klein wasgoed toen met het
water in de altijd stromende slokan
en tenslotte in de machtige rivier Tji-
sedane verdwenen. Deze keer was de
overtreding minder ernstig en ontkwam
ik aan lijfstraf. Maar de djamboes wa
ren des te lekkerder.
Een vakantie bij Oma was een intens
avontuur Als we het te bont hadden
gemaakt werden we opgehaald om
weer thuis te komen. Mijn gobang
bleef niet lang in mijn bezit. Nog de
zelfde avond - na het bad - wandelden
wij kinderen - neven en nichten - langs
de vele verlichte kraampjes, de vele
toekangs djoewalan aan de vredige
Panaragan en wat ze ons allemaal te
koop aanboden: pisang reboes, dja-
goeng reboes, oebi reboes, katjang
reboes, katjang bogor, katjang item,
katjang kedelé, djagoeng bakar, pisang
goreng, en niet te vergeten de lekkere
Bogorse kwee poetoe. Alles voor een
krats.
Elke vakantie bij Oma was een groot
kinderfeest
J. SCHLECHTER
RECTIFICATIE
Mag ik hierbij n.a.v. het artikel over
Edeleer Hardeman in Moesson van
15 juni jl. de volgende opmerkingen
plaatsen?
Blz. 7: laatste alinea, "groot-costuum"
moet ten rechte zijn "groot-tenue".
Blz. 29: 1e kolom 23e regel van onder,
niet de 7e December divisie, doch de
OVW-ers kregen geen toestemming
voor landing.
F. J. SUYDERHOUD
Stort f 21,op giro 158225 en
U ontvangt een spekkoek van
ca. 500 gram, in speciale ver
pakking, franco thuis.
"KIMM", Joh. Verhulststraat 98,
Amsterdam-Z. Tel. 020 - 62 84 61.
34
