moessQn
OPEN OPROEP
ONAFHANKELIJK INDISCH TIJDSCHRIFT
BIJ DE VOORPLAAT (Foto: R. L.Mellema)
aan de journalist en
"Indië kenner"
Joop van den Berg
i,mm,inimmuuniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiliiiiliiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiniiniiiiiiiiiiMjpinpiii
30e JAARGANG No. 3 1 SEPTEMBER 1985 PRIJS 4,-
DE LAATSTE PLEK
Met vakantie op reis? Deden we vroeger nooit, U? Een paar dagen logeren bij
tante of Oma, een dagje naar Pasir Poetih, Prigi of Popoh, maar verder fietste je
de omgeving af binnen de straal van ouderlijke bezorgdheid. Voor donker thuis.
Maar ook ouders waren honkvast, ik kan me niet herinneren dat mijn ouders ooit
over hun vakantie spraken. Reizen deed je al genoeg door frequente overplaat
sing, ja toch? Van Bandoeng naar Makassar, van Makassar naar Den Pasar, van
Den Pasar naar Soerabaja. Daar tussenin zat je met vakantie lekker thuis. En als
je vader toevallig een baan had die geen overplaatsing eiste, dan ging je toch
ook niet op reis voor je lol.
Ik praat over Indische mensen hoor,
geloof dat Hollanders dat elders met
vakantie-gaan altijd wel gedaan heb
ben. Misschien hadden ze ook meer
geld voor hotels en zo, maar of wij ze
daarom benijd hebben? Weineen, ieder
zijn eigen wereldje, zijn eigen plezier
tjes, gewoonten.
Tegenwoordig zijn we allemaal gelijk,
moeten we allemaal precies hetzelfde.
Zij naar Kreta, ik ook. Zij elk jaar naar
Spanje, ik ook. Tweemaal per jaar naar
Parijs Ik driemaal als het kan. De
minister, de slager, de vuilnisman en
de garderobe juffrouw. Als de koningin
een keertje meer op vakantie gaat,
dan staat het in de krant. "Zij wel, dat
gaat maar weer duur wintersporten
Zeg Fien, ga jij morgen eens een paar
folders halen bij de ABN I"
Ons wereldje zonder grenzen wordt
door T en T beheerst, Tourisme en
Terrorisme en omdat ik van nature een
galpit ben zie ik daar nauwelijks ver
schil in. Nog nooit is er zoveel over en
weer gereisd sinds Marco Polo en
Columbus, maar die kwamen tenminste
met een paar goede boodschappen
thuis. Nog nooit ook hebben mensen
elkaar zo verkeerd begrepen, elkaar
zo veroordeeld, zo gepest, sinds er
zulke prachtige reisbrochures werden
uitgegeven.
Tot meer begrip van volk, zeden en
gewoonten. Goeiendag, heeft U ooit
zoveel herrie op deze planeet meege
maakt als in de tweede helft van deze
eeuw. Misschien was het toch beter
dat ieder op zijn eigen plekje in zijn
eigen land bleef. Minder vliegtuigen en
treinrampen, verdiend wordt er een
stuk minder, maar je hebt ook minder
nodig. Nu moet de monteur in Leersum
zo nodig met vakantie naar Saloniki
en de speelgoedverkoper in Saloniki
rust niet voor hij de patat in Gent heeft
geproefd. Zijn ze gelukkiger en wijzer
geworden na zo'n uitstapje? Je moet
ze eens horen Alle musea op de reis
folders hebben ze bezocht. Maar als
je ze op een quiz op de tv hoort, dan
zou je het niet zeggen.
Vroeger thuis zitten op de koele em-
peran, gewoon niksen, van een goela
katjang snoepend of genietend van de
petjel die de aangeroepen bi'bik voor je
heeft klaargemaakt. Wil de bibik mis
schien ook eens met vakantie? Als je
haar aan haar kop blijft zeuren dat
Fuengerola het einde is, dan komt ze
nooit meer in je straat, tanggoeng
Culinaire reizen hebben we altijd wel
gemaakt, zonder paspoort, vliegticket
en hotelboeking. De dodol van Depok,
goelali van Lampegan, kroepoek van
Sidoardjo, salak van Madoera, boe-
loeng van Bali, de roedjak djingoer
van Soerabaja en de tetel en sawoet
van Oma in Kedoengkandang. Dat
waren de enige echte snoepreisjes, nu
weet ik waar het woord van afgeleid
is. Als U me na deze bekende klanken
uit het geboorteland verpletteren wil
met delicatessen uit Spanje, Grieken
land en Tunesië, dan mag dat gerust,
maar vertelt U me niet dat U de eerste
de beste dag thuis weer gewoon rijst
met smoor ajam sambal en ketimoen
hebt gegeten.
Om één ding kan ik wel njengen, echt.
Dit mooie plekje van de voorplaat, dat
heb ik nooit gezien. Ik ben nooit op
Sumatra geweest, Padang, Loeboeka-
loeng, Soengailimau, daar ergens in
de buurt, zei fotograaf Mellema. Dan
kan U zeggen: weineen, dat is de kust
bij Calvi op Corsica of dat schattige
eilandje Skopelos in Griekenland. Of
EXCUUS
Het spijt ons verschrikkelijk dat
de Moesson van 15 augustus
zoveel te laat bij u in de bus
kwam. De redactie heeft zijn best
gedaan alles op tijd bij de druk
ker te krijgen, maar het is niet
zo vlot verlopen als we gehoopt
hadden. De grote storing lag
weer bij de bezorging. "Vandaag
gebust, morgen bezorgd" is een
fabeltje waar we niet in geloven.
Niet altijd in ieder geval. Het hoe
en waarom is het geheim van
tante Post. Boze telefoontjes, ha
telijke opmerkingen, we verge
ven ze U, maar vergeeft U ons
dit te laat zijn dan ook. We kon
den er echt niets aan doen,
Redactie/Administratie Moesson
de kust in de buurt van Villefrance.
Maar dat is het echt niet.
Laten we het houden op Padang, het
laatste plekje dat ik in gedachten had
toen ik in '54 de loopplank van de
Johan van Oldenbarnevelt afkwam. Met
de ticket enkele reis in m'n paspoort.
Het allerlaatste plekje en nooit gezien.
Spijt komt altijd te laat.
LILIAN DUCELLE
om zijn uitspraak
"dat er door de Indogroep ont
zettend is gecollaboreerd met de
Jappen"
(Volkskrant 17 augustus 1985,
bijlage bladzijde 6)
in Moesson toe te lichten.
Redactie Moesson
2
