Boekhandel Moesson
Blij dat ik leef
blij dat ik in Indië heb geleefd
jt
Soms zullen we het weer eens moeten toegeven, te errrig ja? Dat we koloniën
hebben gehad - en wat erger is, dat velen onder ons kolonialen waren. En toen
in eens was het al. Soedah. Stop. Je mocht er niet meer over spreken.
Maar ja, je stopt niet zo maar 300 jaren in een oude doos omdat bepaalde poli
tieke stromingen dat nu eenmaal willen. En dus lopen er in Holland kolonialen
rond; soms zijn die blank (met nog van die bruin verbrande koppen) en soms
zijn deze ex-kolonialen bruin en wel geschakeerd in diverse tinten. Op een schip
zie je zelden luitjes van "tempo doeloe", en dan in eens zie je er weer een,
soms zelfs wel twee. Neem nu mijn kapal, waar ik op vaar.
OPROEP
Van kapt. Lucas Lindeboom ont
vingen wij het volgende bericht:
Aan boord vaart met ons mee
Capt. F. A. Komlosy, die in de
rumoerige jaren 1955-60 op Indo
nesië heeft gevaren, en die ook
alles van oude vliegtuigen af
weet, zowel burger- als militai
re vliegtuigen van vóór W.O. I
en de periode daarna.
Sobats die met hem van ge
dachten willen wisselen, of fo
to's over en weer uitlenen en/of
ruilen, kunnen met hem corres
ponderen. Zijn corr. adres is:
725 Robin Way, North Palm
Beach, Florida 33408, U.S.A.
Tevens is hij abonnee op een
tijdschrift dat door een amateur
wetenschapper op het gebied
van oude vliegtuigen wordt uit
gegeven. Voorlopig kan men als
donateur dit vijfmaal per jaar
verschijnende blad, dat is ge
drukt op goed papier en ge-
illustreerd is met prachtige
scherpe zwart-wit foto's thuis
bezorgd krijgen. Het adres van
de uitgever is: Mr. Leonard E.
Opdycke, 15 Crescent Road,
Poughkeepsie, N.Y. 12601, tel.
914-473-3679, U.S.A.
We begonnen met een nieuwe ploeg
te varen zo rond medio februari 1986.
Allemaal "Hollanders' en zelfs geen
vleugje gastarbeider was aanwezig.
Wel stond er in mijn koelkast een
volle pot met verrukkelijke sambal,
gemaakt door een eerste stuurman
Van Motman.
Als je de pot open maakte, dan rook
je het al: hier is een vakman aan de
gang geweest die zijn kennis niet in
Meppel of in Middelburg opdeed Nu
kende ik deze Indischman wel, van
een paar jaar terug. Dus steeds als ik
bij m'n hapje nasi een lik sambal van
Van Motman nam, dan eerde ik deze
sobat in gedachten.
Onze HWTK (deftige afkorting van
een deftig woord), die bij de oude
KPM waarschijnlijk gewoon de Eerste
Meester genoemd geworden zou zijn,
had ook contacten met de Gordel van
Smaragd en omdat het bloed nu een
maal kruipt waar het niet gaan kan,
koos hij zich een bruidje uit het
Semarang van plus minus 1985 In
het begin sprak zij geen woord van
de Bahasa-Kèdjoe, maar na een tijdje
begon ze al leuk mee te kwekken.
Als zij in de pannen van de kok staat
te roeren, omdat zij een "schurfje"
Sajoer Lodèh aan het maken is, zegt
ze glunderend: "Lekkerrr ja?" Nu, dat
kan ik steeds beamen: als Siang (zo
heet zij) wat in de kombuis staat te
ritselen, dan komt er steevast wat
lekkers uit die hoek. Zij is een tenger
poppetje, je moet niet te hard tegen
haar praten, want als je iets te hard
blaast, dan waait zij om verMaar
goed, Siang vaart dus mee met haar
man.
En toen in eens kwam er een andere
eerste stuurman, diezelfde van die
lékkere sambal. En sindsdien zitten we
in wezen met vier oud-kolonialen aan
tafel.
De eerste stuurman Van Motman, de
eerste Meester, zijn bini en Pohon-
Linde. We passen met z'n vieren wel
op dat we niet al te veel op de ma-
leise toer gaan, want dan gaat de rest
in de mess room muiten. Maar zo nu
en dan, als je eens wat zeggen wilt...
toch verrekte makkelijk. Als er een
wat zit te zwammen, dan mompel je
voorzichtig: "Orang bodok betoel", of
je beaamt zachtjes: "omongan dari
tollol".
En als deze eerste stuurman toevallig
aan het roer staat en je hebt op de
een of andere Amerikaanse kali een
ietwat te wilde loods, die hard bak
boord roer staat te schreeuwen, dan
zeg je zachtjes: "Plan plan sadja
En als op de Missisippi rivier een
loods denkt dat het schip niet zo ver
zal dóór zwaaien, je weet wel beter,
wantje kent je eigen kapal nu eenmaal
of niet soms, dan zeg je rustig: "Se-
karang tenga-tenga sadja". Hetgeen
zo ongeveer wil zeggen: "Leg je roer
maar vast midscheeps en recht zo die
gaatWant je kan nog steeds in het
maleis iets met minder woorden zeg
gen dan met een Europese taal.
Vertelde ik U al eens ons probleem
op een reefer-schip. (schip met rui
men waar vrieslading in gaat)? De kok
wilde de diepvrieskast ontdooien,
maar waar laat je al die bouten vlees?
Nu hadden wij in ruim II, een ruim dat
vlak nabij de kombuis was gesitueerd
een volle lading van het mooiste en
duurste vlees. Het was een kapal-
belanda en de matrozen waren anno
1975 Indonesiërs. Toen deze matrozen
de kok zijn vleesbouten tijdelijk naar
Ruim II zagen brengen, vroegen zij
verbaasd met één woord: "Toekar?"
Wat hield dit ene woord nu in?
De matrozen dachten dat de kok zijn
vrij rottige, van oude melkkoeien af
komstige vleesbouten, ging omruilen
met de betere kwaliteit ladingbouten.
Voor een kenner begrijpelijke taal.
En daarom vrienden en vriendinnen
van de grote Moesson-kring, ben ik
niet alleen blij dat ik leef, maar voor
al blij dat ik in Indië geleefd heb. Want
de ervaring die wij opgedaan hebben
is uniek en komt nooit meer terug.
Denkt U daar maar eens aan, als de
zomer weer koud blijft, als men U
raar aankijkt vanwege uw uiterlijk of
accent. En als er ooit iemand iets
zegt over dat laatste, vraag dan of hij
toevallig een taal spreekt met een
accent
Kapt. LUCAS LINDEBOOM
alias POHON-LINDE
Een toevallige gelijkenis -
Beata Bunet - 4,55, porto 2,30
een roman uit oorlogstijd.
Bushido - Lea Morris
5,75, porto 2,30
En toch haten wij niet-
Lea Morris - f 5,75, porto 4,25
Voetsporen - Pramoedya Ananta Toer
28,50, porto f 5,25
Batavia in oude ansichten -
Dr. H.J. de Graaf - f 19,90, porto 5,25
In prijs verlaagd
Wayang Golek - Peter Buurman
De fascinerende wereld van het klas
sieke West-Javaanse poppenspel van
29,90 nu 20,porto 6,50.
Bali - R. Mrazek en B. Forman
Poort naar de tuin der goden
van 45,50 nu 20,porto 6,50
Tropische en subtropische vruchten en
groenten - Ole Host en Harry Berg-
green van 17,90 nu f 7,90, porto
4,25.
Balen droefheid - G. v.d. Berg
Biak - Ned. Nieuw-Guinea schertsen
derwijs van f 15,nu f 7,50, porto
f 4,50.
16
