Een kijkje op Pasar Besar in Soerabaja tempo doeloe: links op de voorgrond het gebouw
van het Soerabajaasch Handelsblad, op de achtergrond meer naar rechts het oude bios
coopcomplex, waar later het Gouvernementskantoor stond.
lang, spichtig. Ze waren sjofel ge
kleed, liepen bij wijze van reclame
mee achter een auto, waaraan recla
meborden bevestigd waren aan beide
zijkanten met de aankondiging van de
film, waarin beide heren speelden. Zij
keken bepaald Piet vrolijk maar dat
zou vast en zeker van de hitte zijn,
want de straaltjes liepen langs hun
gezicht en een glas bier na afloop in
het kantoortje van het Kranggan-Park
dat ik hun mocht aanreiken, was bij
zonder welkom. Ter ere van dit team
speelde Martin Grobe tijdens de voor
stelling: "Dat 'is Watt en Halfwatt zijn
kornuit..." Tekst en zelfs de muziek
ben ik kwijtgeraakt, evenals de Jaar
marktmars voor de Pasar Malam aan
de Cannalaan en bij het huwelijk van
Prinses Juliana en Prins Bernhard
bood Martin Grobe de Burgemeester
van Soerabaja een compleet pianostuk
aan ter ere van het Bruidspaar. Alle
maal herinneringen die wij hebben
moeten achterlaten.
Hoe konden die houtige, knokige,
nietszeggende vingers de toetsen zo
zalig beroeren als een klaterende wa
terval van kleine dwarrelende noten?
Toen kwam de eerste sprekende film:
'"Zwei Herzen im Takt" van Robert
Stolz. Capitol Theater trok volle zalen.
Iedereen wilde dat wonder zien en
horen. Drie weken achter elkaar de
zelfde film. Het regelaartje voor het
geluid was helemaal achter in de zaal
aangebracht en daar zat ik wel eens
stil te genieten. Het was een sensatie,
een geweldige sensatie voor me. Na
tuurlijk was het 'iets nieuws maar het
hele orkest dat altijd meespeelde met
de zwijgende film moest helaas plaats
maken en verdwijnen...
Ook de piano weg.
De piano, de Foster moest weg, weg
uit de orkestbak. Mijn vader kocht die
voor mij. Dezelfde piano, waarop de
drie musidi hadden gespeeld. Ik speel
de er al een hele tijd op, ik probeerde
er mijn eerste wijsjes op en mijn moe
der controleerde dan aan de achter
kant van het filmdoek of ik wel ter
dege oefende en die ellendige toon
ladders speelde.
Maar nu was de piano echt van mij,
va.n mij alleen...
Martin Grobe was dus óók niet meer
nodig en verhuisde naar Hotel du
Pavilion in de Van Deventerlaan. Wij
verhuisden ook maar de pianolessen
gingen gewoon door. Mijn ouders
hadden het toen moeilijk. "Geen
nood!", zei Paatje Grobe, "de eerste
leerling moest doorgaan!" en van be
taling wilde hij niets horen.
L'ife goes on. De oorlog kondigde zich
aan. We verloren elkaar uit het oog.
Toen we elkaar weer ontmoetten, was
ik getrouwd, had ik reeds twee kin
deren en Maatje Grobe alleen...
Toen we Nederlandwaarts gingen,
ging dezelfde piano mee. Ik was er zó
aan gehecht. Het was mijn alles. Hij
zag er 'heel anders uit nu, glad gepo
lijst, mooi bruin, daar had onze oom
Frits Heil die bij Knies werkte voor
gezorgd. Een mooie stevige erbij be
horende kruk. Ja, wie laat er nu zo'n
historisch ding achter? Meenemen
dus.
Toen we in 1958 in Scheveningen
zaten en er nog geen plaats was, werd
de piano opgeslagen bij Hoogteyling
in Den Haag voor oorspronkelijk ƒ3,-
per maand.
Soms kwam er een verlangen in me
op de piano weer te zien, te bespelen,
de tonen te horen, de toetsen te stre
len met verlangende blikken... helaas!
Na ruim 'twintig jaar besloten we de
piano op te geven. Mijn man kwam
vaak genoeg controleren, maar van
het begin af was zo vaak gesold met
de piano, dat 'het tenslotte beter was
maar naar een andere piano uit te
kijken. Met pijn in mijn hart heb ik die
beslissing genomen. Al mijn dromen,
iets wat met mij opgroeide, waarmee
ik dagelijks mijn stemmingen deelde,
mijn verlangens, emoties, alles heb ik
TOKO
Ze was in de winkel en overleg
de bij haarzelf of ze nu wel of
niet zou kopen. Ze kon wel beta
len en ze wist ook al precies
waarvoor ze het zou gebruiken,
maar haar ogenschijnlijke twijfel
was meer dat neuriënd genieten
bij het zien van al die dingen,
die zo leuk, handig, lekker, goed
en mooi waren en die je zo kon
kopen.
"Als hij hoofdpijn heeft, kan ik
hem hiermee insmeren" dacht
ze, "lekker verkoelend en het
verlicht. Als het koud is, zal ik
dit voor hem maken, bandrek,
vindt hij lekker" en terwijl ze dit
dacht, zag ze hem in zijn stoel
zitten, voorover gebogen, één
vuist steunend op de knie en
met de andere hand de beker
vasthoudend, af en toe licht bla
zend en genietend van de drank.
"Ja-allah, kijk dan, rode rijst. Wat
is dat lang geleden. Wat zal hij
dat heerlijk vinden". Ze draaide
de zak in alle richtingen en keek
alsof ze iets dierbaars had terug
gevonden. Of misschien zag ze
alleen de verrassing op zijn ge
zicht.
Toch legde ze de rijst terug,
voorzichtig en de andere spullen
raakte ze nog even met haar
vingertoppen aan. Alsof ze die
groette. Toen ging ze met gebo
gen hoofd zwijgend de toko uit.
Want hij was al dood en wat
voor zin heeft het dan nog om
rode rijst en bandrek te kopen
RALPH
op düe oude piano 'botgevierd.
Nu heb ik een plaatsvervanger, een
lichtbruine, eenvoudige stu'diepiano.
Een Fuchs Möhr. Ik mis wel eens
de derde pedaal, de standaard voor
het muziekblad, 'het overweldigende
geluid, maar wat dan nog? Het blijft
heerlijk, want ik speel en wat wil ik
dan nog meer?
E. HEIL-VERSFELD
Nieuw
OP REIS IN HET KIELZOG
VAN ABEL TASMAN
door Willem Drossaard
Australië - Nieuw-Zeeland - Bali -
oriëntatie, ontdekkingen, ontmoetin
gen. Dit prachtige geïllustreerde boek
is zowel een praktische reisgids als
een waardevolle informatiebron op
het gebied van historie, beziens
waardigheden, natuur en cultuur van
de gebieden die eens door de zee
vaarder Abel Tasman werden ont
dekt. Prijs 59,50, porto f 7,
21
