BOEKEN GELEZEN
40 JAAR LUCHTVAART IN INDIË
Een boek dat de "Luchtvaart in Indië" beschrijft en wel over een periode van
40 jaar is iets heel bijzonders en wel omdat maar weinigen eigener beweging
zich bezig hebben gehouden met onderzoek en beschrijving van de luchtvaart
in het voormalig Nederlands-lndië. Zij die dit deden, hebben - overigens om
zeer begrijpelijke en goede redenen - slechts een deel ervan tot onderwerp
gekozen of hebben deze Indische luchtvaart gebruikt om er een auto-biografisch
verhaal van te maken.
Het boek "Luchtvaart in Indië" omvat
meer facetten dan op het eerste ge
zicht mag worden verondersteld: de
Militaire Luchtvaart van het KNIL (ML-
KNIL), de Marine Luchtvaartdienst
(MLD) van de Koninklijke Marine, de
Burgerluchtvaart waarin de Koninklijke
Nederlands-Indische Luchtvaart Maat
schappij (KNILM) een voorname rol in
heeft gespeeld, maar ook de sport- en
zweefvliegerij, de Indische vliegtuig
bouwers die het presteerden vliegtui
gen te bouwen die de frontpagina's
van de wereldpers haalden, de Olie-
luchtvaart na de oorlog en nog veel
meer.
Het is de schrijvers Gerard Casius en
Thijs Postma gelukt een boek over die
luchtvaart te presenteren, waarin bijna
alle facetten ervan zijn opgenomen,
vanaf het prille begin in 1910 tot aan
het einde in 1950, een boek dat boven
dien zeer rijkelijk is voorzien van foto
materiaal en tekeningen, waarvan een
aantal nooit eerder is gepubliceerd en
uniek is te noemen.
Juist de samenbundeling van eerder
genoemde facetten van de Indische
luchtvaart is belangrijk, omdat het de
geïnteresseerde lezer een beeld geeft
hoe de drie voornaamste, in feite
aparte delen van deze Indische lucht
vaart, de ML-KNIL, de MLD en de
KNILM, langzaam maar zeker bij el
kaar kwamen toen de internationale
TROPISCHE JAREN
Bij uitgeverij De Prom is onlangs de
roman "Tropische jaren" verschenen,
geschreven door Cornets de Groot.
Het boek gaat over de Indo Leo de
Brauw, vijftiger, die met zijn 24-jarige
vriendin Narda een vakantie doorbrengt
in het Turkse Istanboel. Ze ontmoeten
er de Turk Mr. Edip, die in Nederland
het HBS-B diploma heeft gehaald en
die hun gids wil zijn.
Istanboel met alle stof, lawaai, geuren
en kleuren en mensen doet Leo den
ken aan Batavia, sterker nog: hij leeft
helemaal terug naar de jaren van zijn
jeugd, de oorlog die hij met zijn moe
der buiten het kamp doorbracht en
vooral naar de jaren van zijn puber
teit. Een mens moet ergens aan zijn
jeugd herinnerd worden. Als je niet
beter wist, zou je kassian krijgen met
Leo en sommigen zouden ongetwijfeld
een neiging voelen om tenminste een
praatgroep te vormen om Leo en zijn
lotgenoten te begeleiden. Immers, het
horizon verduisterd werd door oor
logsdreiging in de wereld en in de
Pacific in het bijzonder. Toen einde
lijk de oorlog in december 1941 uit
barstte, bleek de samenwerking tus
sen de drie een noodzaak en is dat
ook gebleven tot aan de soevereini
teitsoverdracht in 1949. Daardoor is
dit boek uniek te noemen, vooral ook
omdat verteld wordt over het ontstaan,
de opbouw, de diversiteit, de vredes
taak vóór de oorlog, de operaties tij
dens de tweede wereldoorlog en in de
jaren na deze wereldbrand en nog
vele andere aspecten.
De tekst - hoe kan het ook anders -
is populair gehouden, maar gegrond
op historisch verantwoord feitenmate
riaal en de wijze van presentatie is
boeiend. Verder hebben beide auteurs
hun sporen reeds verdiend met eer
der uitgegeven publicatie en boeken
over de luohtvaart. Voor hen die de
Indische luchtvaart persoonlijk hebben
gekend en het een warm hart toe
dragen is dit boek een "must" voor
de boekenkast.
O.G.W.
"40 jaar luchtvaart in Indië" - door
Gerard Casius en Thijs Postma, uitg.
De Alk BV., 152 blz., prijs f 49,50,
porto f 7,Verkrijgbaar bij Boek
handel Moesson.
is niet niks om een vader in het kamp
te hebben, bloot te staan aan Japanse
willekeur, Indonesische vrienden van
je af zien wenden en dan ook nog man
te willen worden en niet zo'n kleine
ook. Maar de schrijver, die naar je mag
aannemen autobiografisch bezig is ge
weest, verlangt niet naar mededogen.
Integendeel, het is een bijzondere en
spannende tijd geweest, waarin vrouwen
en meisjes, bij voorkeur ontkleed, zijn
leven bepaalden en al het andere bij
zaak deed zijn. Die puberale driften
schijnt Leo trouwens tot op de dag
van vandaag nooit helemaal te boven
zijn gekomen, maar betreuren doet hij
dat blijkbaar niet.
"Dit ïs een roman die een bezet Ne-
derlandsch-lndië laat zien door de
ogen van een al bijna thuisloze Indo
jongen. Een boek ook dat na de dis
cussiestukken van Rudy Kousebroek
en de romans van Jeroen Brouwers
een eigen plek zal innemen in de con-
temporain-histor'ische romanliteratuur"
aldus de uitgever op de achterflap. Als
ONDER WUIVENDE PALMEN
Als je een vurige fan bent van de
Kilima Hawaiians, is het door Kees de
Bakker geschreven en door Heeffer
uitgegeven boek "Onder wuivende
palmen, Bill Buysman's 50-jarige Kilima
Hawaiians Story" ongetwijfeld een
kostbaar iets dat voor 54,50 gekocht
kan worden. Ben je gewoon geïnte
resseerd in de geschiedenis van dit
Nederlandse ensemble, dan doe je
met het boek geen miskoop want je
vindt er allerlei namen, data, feiten en
foto's in, die tesamen een aardig beeld
geven van een stuk Nederlandse
muziekgeschiedenis.
Lees je "Onder wuivende palmen" ech
ter als boek, dan ben je blij wanneer
je het eindelijk na 93 bladzijden kunt
dichtslaan, als je dat tenminste al niet
veel eerder hebt gedaan. Ruim 79 blz.
namelijk is de nu 78-jarige Bill Buys-
man aan het woord in de ik-vorm (en
door Kees de Bakker is daarvoor be
wust gekozen) en we kunnen ons
voorstellen dat "ik-ik-ik-ïk" al gauw
vervelend begint te worden, vooral
wanneer "ik" nog zo geweldig is ook.
Dan krijg je ook dat toontje over col
lega-musici met daarbij totaal niet re
levante informatie over persoonlijke
aangelegenheden. Die instelling ver
klaart misschien ook dat in heel het
boek geen woord wordt gewijd aan
andere Hawaiian-orkesten in Neder
land, maar die hadden dan ook geen
paardenhoofdstel aan de muur.
Tot slot kan de voorplaat van het boek
enige bevreemding wekken. Behalve
dat we ons voor kunnen stellen dat er
een mooiere foto was te vinden, mis
sen we toch vooral Coy Pereira op de
foto en die heeft toch 25 jaar bij de
Kilima's gespeeld. Nu prijkt er een
steel-gitarist die alleen een blauwe
maandag bij de band heeft gespeeld.
Aan de andere kant is dat misschien
niet eens zo erg. Nu staan er alleen
Nederlandse musici op de cover en de
Kilima's zijn altijd een Nederlandse
band geweest met een nu geboek
staafd typisch Nederlands verhaal.
R.B.
"Onder Wuivende Palmen" door Kees
de Bakker. Uitg. Heeffer, 93 blz. veel
foto's. Prijs f 54,50, porto f 4,50.
Verkrijgbaar bij boekhandel Moesson.
je dan naar de daarnaast geplaatste
foto kijkt van de schrijver en ziet hoe
hij een shaggie draalt, 'hoor je hem
denken "laat ze maar kletsen" en ge
lijk heeft hij want "Tropische jaren" is
gewoon een boek over een puber in
oorlogstijd in Batavia. Niets meer. En
niet elk boek over Indië is een Indisch
boek.
R.B.
"Tropische Jaren" door Cornets de
Groot, uitgave van de Prom, Baarn.
140 blz., prijs f 29,90, porto f 2,50.
Verkrijgbaar bij boekhandel Moesson.
22
