19
i
Kalksteengebergte in Madura. (Foto-archief Moesson)
eenheden dan een peloton scheeps-
landingsdivisie hadden omvat (be
halve dan die van Ajer-Lantjoer en op
Bali), keerde ik beschaamd meer het
binnenland in.
Al gauw kwam ik in contact met een
groep geïnteresseerd toekijkende
manschappen van de Irene Brigade,
voor wie de Gouverneur Van der Plas
een demonstratie klappah-moedah
plukken had georganiseerd. In de
middagzon werd het drinken van het
heerlijk koele klapper-water zo'n af
leiding, dat voor men het wist de
Gouverneur een snel afgedraaide
klapper van tien meter hoogte op zijn
schouder kreeg en hij in zijn voertuig
moest worden gedeponeerd. Zover ik
me herinner de enige "casualty" van
die dag. Gelukkig was de tegenstand
zo gering, dat de geplande landing bij
Sampang (eventueel in de rug van een
verwachte georganiseerde vijandelij
ke linie) eigenlijk niet nodig was. Dit
was maar goed ook, want deze lan
ding, die toch werd uitgevoerd, onder
vond de nodige hydrografische moei
lijkheden. Tegen zonsondergang be
reikten we Soemenep, waar het nacht
bivak werd opgeslagen (ook het bran
den van bladerkoper tegen de mus
kieten moest nog worden bijgebracht);
uit enig schietgerucht-richting Kalian-
gat begrepen wij dat de daarheen
gestuurde LCT's tegenstand onder
vonden, maar de volgende ochtend
kon het havenverkeer een aanvang
nemen, konden de voorbestemde
éénheden (waaronder ikzelf) worden
afgevoerd en een begin worden ge
maakt met het voorkomen van ver
hongering van zo'n twee miljoen
Madoerezen. Terug van "weggeweest"
(ik had tijdens de EPA de scepter in het
Probolingose gezwaaid tot kort vóór
"Springbok") bleek het thuisfront on
der leiding van mijn vrouw en met hulp
van Roekiah en Mianah een metamor
fose te hebben ondergaan. De borst-
hoge alang-alang van de "Asiatic Co
prosperity Sphere"-periode was ver
dwenen, evenals de Pakistaanse
geitenresten uit de Mansergh-periode.
De achtertuin, die in de kali Brantas
uitliep, bleek sirkaja-struiken, een
manga-golèk en een sawohboom met
aan de waterkant nog pisang-merah
stoelen te bevatten. De zwart-witte
tegels van de achtergalerij glommen
onder de opgeverfde schommelstoe
len uit een of andere dump, de eet-
galerij was gemeubileerd met ons
door Nederland-gangers in bewaring
gegeven djati-hout, terwijl de muren
om diezelfde reden, van der Does en
Eland herbergden. Wel een verschil
met ons onderdak in 1945, het toilet
van het recuperatie-hotel Daendels in
Batavia, waar mijn vrouw vanuit kamp-
Adek naar toe was gestuurd om de
keuken te runnen en waar ik vanuit
Priok was komen "oplopen" na drie
jaar "weggeweestHet bed, dat we
over de "troon" hadden geschoven
was van de Rapwi afkomstig.
Er was in het Dinojo-huis zelfs één
lopende waterkraan, maar vooral: een
put, verzamelplaats van steeds meer
Madoerese familieleden van Roekian,
waaronder enige ooms die in de
oorlog op koopvaardijschepen overal
ter wereld hadden gezeten. Daar
kwam al gauw ons linnengoed van
daan (ongetwijfeld gebölost) en de
eerste repen chocolade voorde kinde
ren. En zo begon de "Post-EPA" perio
de in een gepacificeerd Soerabaia.
BERS-BERS
MARID Marine Inlichtingen Dienst
Kedebok Samengebonden bananen
stammen
PX Post Exchange
TRI Tentara Republik Indonesia
EPA Eerste Politionele Actie
Slagaard Maatstok voor diepte
meting
Trekbom Bom die met een trektouw
wordt geactiveerd
Matamoe Aan mijn neus
Semoeah Orang Kloear ledereen
naar buiten
LCT Landing Craft Tanks
Mansergh Britse Generaal die
Soerabaia ontdeed van "bersiap"
Bólos Kampuitdrukking voor
"versieren"
