GELEZEN.
I KERST en NIEUWJAARSWENSEN86/87 l
Denkt U weer aan onze
KERSTKRANDJANG
LILY KRAUS OVERLEDEN
BRIEF UIT AMERIKA
"Zoals beloofd kom ik u nu de namen
van de heren vertellen, die in 't gezel
schap van de toenmalige G.G. van
N.O. Indië deelnamen aan het be
zoek aan de Houtvesterij Tjabab,
April 1920 (voorplaat Moesson 15
april 1986). Op de foto is de meest
rechtse figuur zittende op de achter
bank de heer Hulshoff Pol, Lid van de
Raad van Indië. Naast hem aan zijn
rechterhand zit de G.G. Mr. J. P. de
Graaf van Limburg Stirum.
De man in 't witte pak op het opklap-
bankje is Baron van Asbeck, Hoofd
inspecteur van het Boschwezen. Sol.,
Adjudant van de G.G. zit achter het
stuur. Degene, die naast de bestuurder
zit is onherkenbaar. Verder waren in 't
gezelschap (niet op de foto) de heren
Prins, Ass. Resident van Blora en
Jaski, Inspecteur van het boschwezen.
Pisangs
De pisangboom heeft in mijn Tjababse
herinnering een bewonderenswaardige
indruk op mij gemaakt. Mijn vader, die
houtvester was, maar geen dokter (er
was maar één dokter voor heel
Rembang), hielp de bevolking van de
omliggende desa's met hun slecht-
helende wonden.
Als mijn vader thuis was endusnietop
tournee, dan herinner ik mij, dat hij
reeds vroeg in de middag naar zijn
werkkamer ging en daar allerlei ver
banden en obats uit de afgesloten
kasten nam en aan het werk ging om
alle wonden van oude en jonge Java
nen, die reeds lang zaten te wachten,
schoon te maken en opnieuw te ver
binden.
Als 't verband opraakte en de nieuwe
zending was nog niet aangekomen,
dan liet hij enige pisangbomen om
kappen en de stammen in vertikale
hele dunne repen (lagen) snijden.
Deze werden daarna in de zon ge
droogd op een speciale plaats. Als zij
klaar waren dan werden ze opgerold
en mijn vader had weer zacht poreus
verband! (In de Japanse bezettingstijd
werd dit ook gedaan. L.D.).
Mijn beste wensen voor U allen!"
J. PIETERS VAN NEYENHOFF
iiiiiiiiiiiililiiiiiiiilliiiiiiiiiiiiiliiiiiiiiliiliiiiiilililiiiiiiliiiiiiiiiiiiiiiiiiliiliiillllllliiiiiiiiiiiiiilliiiiiiliiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiliiiiilillliillliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiii
Ze heeft verscheidene malen in ons
blad gestaan en uit Indië herinneren
we ons haar allemaal: een bijzonder
begaafde pianiste en een beminlijke
persoonlijkheid; Lily Kraus.
Geboren in Boedapest, leerlinge ge
weest o.a. van Bela Bartok en Arthur
Schnabel. Trad in vele concertzalen in
Europa op met de even beroemde
violist Szymon Goldberg. In 1942 was
zij op tournee in Ned. Indië en kwam
tesamen met duizenden andere vrou
wen in het Jappenkamp terecht. Zij
vestigde zich in de '60-er jaren in
Amerika. Op 83-jarige leeftijd over
leed zij op 7 november j.l. in Asheville.
Lily Kraus blijft met de muziek die zij
ons bracht een mooie herinnering.
Onze Kerstkrandjang heeft in de afge
lopen jaren dank zij uw goede giften
aan talrijke minderbedeelde gezinnen
in Indonesië een feestelijk Kerstfeest
gebracht.
Ook dit jaar zal een extraatje bij hen
zeer welkom zijn en daarom is elk
bedrag voor de Kerstkrandjang wel
kom om hen een goede Kerst te
bezorgen I Vergeet hen ook dit keer
niet. Bij voorbaat namens hen onze
hartelijke dank
Kerstkrandjang - Giro 6685, Charita
tieve Fondsen Tjalie Robinson (Bruine
Bus).
«««««««(««««(««««««««««««««««««««««««««««««««««((««««««««««««««««««««««««««««««««««««««««««««««««««««««««««««««««(«««««i'
Ook dit jaar weer de traditionele Kerst- en Nieuwjaarswensen in ons 1
Kerstnummer waarvoor U de keuze hebt tussen:
1 a. een eigen tekst van maximaal 10 woorden exclusief naam en adres.
Kosten f 6,-.
1 b. Uw naam en adres, zonder aparte tekst want daarvoor zetten we een I
GEMEENSCHAPPELIJKE HEILWENS. Kosten f 3,-.
Wilt U met de opgave van uw naam wel snel zijn, de sluitingsdatum is 1
5 DECEMBER a.s. U kunt per giro opgeven en volstaan met de 1
vermelding van: heilwens. Wilt U een andere naam dan die op uw giro
1 staat (b.v. voornaam voluit) dan wel duidelijk vermelden.
Giro als gewoonlijk adresseren naar Tjalie Robinson B.V. (Moesson), f
Prins Mauritslaan 36, 2582 LS Den Haag. Postbank rek.nr. 6685.
S
"BUITEN HET GAREEL"
een Indonesische roman -
door Soewarsih Djojopoespito
Deze nationalistische roman van
Soewarsih Djojopoespito (1912-1977)
behandelt de schoolstrijd en de eman
cipatie van de Indonesische vrouw in
de jaren dertig. Na de pionierster van
de Indonesische onafhankelijkheid en
vrouwenemancipatie Raden Ajeng
Kartini (1879-1904) en Noto Soeroto
is dit de eerste roman door een Indo
nesische in het Nederlands geschre
ven en dat op aansporing van Edgar du
Perron (1899-1940).
"Buiten het gareel" staat voor: "Buiten
het gareel van het Nederlandse gou
vernement". Centraal in deze sterk
autobiografische roman zijn de natio
nalisten, die hun idealen proberen te
verwezenlijken via hun beroep als
onderwijzer bij het nationalistische
onderwijs in enkele steden op Java.
Tevens krijgt het streven van de vrouw
naar emancipatie grote nadruk.
De Indonesische Nationalistische lei
ders stimuleerden het oprichten, in
stand houden en uitbreiden van "wilde
scholen", d.w.z. niet door het Gouver
nement gesubsidieerde scholen, nadat
reeds in 1922 de Javaanse edelman
Khi Hadjar Dewantoro de Nationalis
tische georiënteerde Taman-Siswa-
school had opgericht. De "wilde scho
len" waren onderwijsinstituten voor
zowel jongeren als voor volwassenen.
De keuze van Soewarsih en haar man
Soegondo (1905-1978) betekende
voor hen een bestaan vol onzekerheid,
teleurstelling en armoede. Het onder
wijzersechtpaar zag haar belangrijkste
taak in het werk aan de basis, het
geven van onderwijs aan de kinderen
uit het volk. In deze roman wordt een
getuigenis afgelegd over dat bestaan.
Soekarno fungeert in deze roman
onder zijn eigen naam maar neemt in
deze speciale vrouwelijke wereld
slechts een bescheiden plaats in.
Een boeiend geschreven roman, met
hier en daar scherp over de vele teleur
stellingen van vroeger en daarna, maar
met altijd aanwezig de relativerende
humor en zelfspot van de schrijfster.
De grote betekenis van deze roman
ligt hierin, dat de lezer kennis maakt
met Soewarsih en haar tijd door de
ogen van een Indonesische vrouw.
"Buiten het gareel", een Indonesische
roman door Soewarsih Djojopoespito. Uit
gave: Nijgh Ervan Ditmar, 's-Gravenhage.
Prijs f 35,90, porto f 5,50
BOEKHANDEL MOESSON
9
