GEIEZEN.
En de Zon werd rood
BEELIN BATAVIA
DE GEUR VIA DURIAN
of
hoe Indonesië tot literair
wingewest is geworden.
door Joop Hulsbos
Roek over
Indische Muziekcultuur
in de juren 50 en GO
Spraken we tot voor kort van Indische-
Nederlanders, Indo's, totoks, Indisch
man enz., vandaag de dag maakt de
benaming "mensen met een Indische
achtergrond" opgang. Daarmee kun je
alle kanten uit en het klinkt nog inte
ressant ook. Tot die mensen met een
Indische achtergrond behoort ook de
schrijver Peter Andriesse en ook de
hoofdpersonen in zijn nieuwste boek,
dat de titel heeft "De geur van de
durian". Deze personen zijn Erik Han
sen, zijn vrouw Myra en zijn zuster
Heieen. Samen bezoeken zij Sumatra,
de geboortegrond van Erik en Heieen.
De titel en het gegeven - hoewel niet
origineel - zijn genoeg om in ieder
geval bij de Indische lezer belang
stelling te kweken voor het boek,
omdat de hoop op eindelijk weer eens
een echt goed Indisch boek nog
steeds niet vervlogen is. Echter, ook
met het boek van Andriesse blijkt die
hoop vooralsnog ijdel te zijn. "De geur
van de durian" is een vies, goor boek
over een vrouw die behoorlijk getikt is
en een man bij wie perversiteit als
merkteken op het lage voorhoofd is
gebrand. Meer woorden aan dit boek,
dat niet bij boekhandel Moesson
verkrijgbaar zal zijn, willen wij niet
wijden.
Het schijnt overigens de laatste jaren
nogal een populaire bezigheid te zijn
van sommige schrijvers en uitgevers
om Indië/lndonesië als plaats van
handeling te gebruiken voor boeken
waarin erotiek en wellust de geest van
de hoofdpersoon vervullen. De ver
klaring daarvoormoetgezochtworden
in het feit dat de schrijvers daar ge
boren zijn en in de schijnbare belang
stelling voor alles wat maar op Indisch
lijkt. Het inspelen op die vermeende
belangstelling dooreen "modern" boek
te schrijven en uit te geven heeft
echter niets te maken met bijdragen
aan moderne (Indische) literatuur,
maar enkel en alleen met het mee
pikken van een commercieel graantje.
Het Indisch-zijn en Indië/lndonesië
wordt door de schrijvers "literair" ver
kracht en de uitgevers strijken als
gevestigde madames het geld op.
Indische letteren anno 1986.
RALPH BOEKHOLT
Een ten dele autobiografisch, ten dele
historisch werk. Het autobiografische
gedeelte speelt in op een caleidos
copische uiteenzetting van de inter
nationale verwikkelingen vlak vóór en
tijdens de 2de Wereldoorlog.
Zijn jeugd, in voormalig Ned. Indië
doorgebracht, heeft bij de schrijver
een blijvende herinnering nagelaten.
Voortreffelijk zijn weergegeven de
machtige tropische natuur en de sfeer
van het genoegelijke gezinsleven in
een vooroorlogs Europees gezin.
Na zijn schooltijd wordt hij in 1941
gemobiliseerd en bij de Marine in
gedeeld. Zijn opleiding vindt plaats op
H.M. Soerabaia. Uitvoerig wordt in
gegaan op de verrichtingen van onze
Marine nadat op 8 dec. 1941 Ned.-
Indië de oorlog aan Japan had ver
klaard. Als krijgsgevangene wordt hij
op transport gesteld naar Batavia en
verder per schip naar Rangoon. Het
schip, de NITIMEI MARU, wordt bij de
nadering van Rangoon, door Ameri
kaanse Boeings tot zinken gebracht.
Hij wordt tenslotte opgepikt door een
Japans schip en komt dan via verschil
lende werkkampen terecht bij de
groepen krijgsgevangenen, die de
Birma spoorweg moeten aanleggen.
Dan volgt een litanie van ellende die
doorgemaakt moet worden, waarbij
aan het onmenselijke en wrede gedrag
van de Japanse bewakers de nodige
aandacht wordt gschonken.
Bij het lezen van deze trieste beschrij
ving van het volkomen rechteloze,
hopeloze lot van deze Birma slaven,
vraagt men zich wel af hoe het moge
lijk is dat mensen dit medemensen
kunnen aandoen! Recensent heeft op
een andere plaats reeds zijn mening
daaromtrent gegeven, dat dit leed
alleen kon worden verdragen doordat
het collectief werd ondergaan.
In de historische bijdragen wordt
grote aandacht geschonken aan de
titanen strijd die door Engelsen,
Amerikanen en Chinezen gevoerd
werd om de Japanners in Azië een halt
toe te roepen.
Het boek neemt mijns inziens een
bijzondere plaats in onder de vele
werken die reeds over de Pacific
oorlog geschreven zijn, door de veel
heid van gegevens over de strijd aan
de West-flank van Japan, en verder
het ontbreken van langdradigheid, en
een goede woordkeus en zinsbouw.
Hieren daarvervaltde schrijver zelfs in
telegramstijl!
Door diegenen, die in deze materie
geïnteresseerd zijn, zal dit boek als
een roman worden genoten, die niet
uit handen wordt gelegd vóór hij uit
gelezen is.
Dr. W. MOOIJ
"En de zon werd rood", door Joop
Hulsbos. Uitg. Hollandia.
Prijs f 29,50, porto f 4,50.
Vele tieners van toen, maar zij niet
alleen, kunnen het maar niet vergeten:
de tijd van de Indo-bands eind jaren
50 en begin jaren 60. Het was dan ook
een gezellige tijd met nieuwe en vaak
uitstekend muziek. Terugkijkend kun
nen wij nu zeggen dat toen een onver
getelijk stuk muziekgeschiedenis werd
geschreven. Maar dat betreft dan niet
alleen de Indo-Rock, maar zeker ook
de krontjong- en hawaiimuziek die in
die jaren door orkesten werd gebracht.
Over die Indische muziekcultuur in die
tijd ben ik thans een boek aan het
samenstellen en nu komt mijn verzoek:
wilt u mij ten behoeve van een zo juist
en volledig mogelijke beeldvorming
helpen aan posters, foto's, knipsels
enz. van Indo-bands, krontjong- en
hawaii orkesten. Daarbij gaat het om
namen als Tielman Brothers, Hot
Jumpers, Hap Cats, George de Fretes,
Leo Spel, Guus Becker enz., maar
zeker ook om al die andere bekende en
minder bekende namen, die ook heb
ben bijgedragen aan de Indische
muziekcultuur van toen.
Uw reacties kunt U zenden aan:
PETER RIETHOF, De Brink 222,
2553 HD Den Haag, tel. 070 - 97 04 40.
PAS VERSCHENEN:
Van contact tot conflict -
Verwikkelingen rond de
Indonesische kwestie in 1948
door Ronald Gase
De politieke ontwikkelingen in
1948, het jaar waarin het Neder
lands-Indonesische conflict een
beslissende wending kreeg, dat
begon met het afsluiten van de
Renville-overeenkomst en dat
eindigde met de tweede politio
nele actie. De schrijver analy
seert de gebeurtenissen aan de
hand van archiefmateriaal (uit de
particuliere archieven van o.a.
Beel, Drees, Romme, Van Mook,
Van Rooijen en Koets), gesprek
ken en correspondentie die voor
een groot deel nog niet eerder
werden gepubliceerd.
Geïllustreerd met foto's. Een be
spreking van dit boek volgt in
het nummer van 1 5 jan. a.s. van
Moesson.
Prijs f 32,50, porto f 4,50.
BOEKHANDEL MOESSON
INDONESISCH-MALEISE
VERTALINGEN
S. E. Knooren-Yo. Beëd.vertaal
ster verzorgt vertalingen in/uit
het Indon./Maleis voor Burgerl.
Stand c.q. Catatan Sipil en Po
litie. Tel. 043-4321 73. Sauternes-
laan 31-D, 6213 EP Maastricht.
