Terugblik naar 40 Kerstfeesten
DE MOOISTE KERST
BEGON IN 1945
Met de Kerst van 1946 was ik pas enkele maanden
getrouwd en dat nog wel in het toen heel onrustige
Bandoeng. De vrede met Japan was wel een feit, maar de
strijd met de extremisten was nog maar net aan de gang. Ik
en vele andere pas getrouwde meisjes, beschouwden
onszelf dan ook ais "oorlogsbruidjes". Jan, mijn man, was
beroepssergeant, een fanatieke dienstklopper. Hij behoor
de in zijn compagnie tot de groep jonge kader, dat
voornamelijk dienst moest doen op de buitenposten, zoals
Tjisaroea en vele andere berggehuchtjes aan het "front".
De eerste drie kerstfeesten in ons huwelijk kenmerkten zich
door eenzaamheid en vooral door angst. Eenzaamheid,
omdat wij door de dienst meer gescheiden dan samen
waren, Kerst of geen Kerst. En angst, omdat Magere Hein in
die tijd erg aktief was, vooral aan het front. Telkens als je
door de radio hoorde, dat er ergens schermutselingen
waren, een militair convooi zwaar werd beschoten of een
militaire truck op een landmijn of trekbom gereden was,
kromp je hart ineen van angst. Ook het bericht dat er
Jappen waren gesignaleerd bij de vijand, maakten de
achterblijvende vrouwen nog angstiger.
En alsof al dat geweld niet genoeg was, kwamen de
politionele acties van 21 juli 1947 en december 1 948. Wat
een angsten moesten we toen doorstaan. Wat was ik blij,
toen de legerleiding bekend maakte, dat de vrouwen, als de
situatie dat enigszins toeliet, hun mannen mochten
bezoeken.
Natuurlijk had ik daar gebruik van gemaakt en zodoende
nogal veel aktie-plaatsen bezocht, zoals Sidaredja,
Banjoemas, Gombong, Kroja en Poerworedjo vlak na de
eerste pol.aktie en na de tweede aktie een driedaagse tocht
van Bandoeng (mijn vaste domicilie), via Cheribon,
Semarang, Ambarawa naar Malang, waar we tot de souve-
reiniteitsoverdracht woonden. Ook Kerst 1948 was een
eenzame en angstige bedoening. Een geluk bij een ongeluk
was, dat gezinsuitbreiding uitbleef, want dat zou on
herroepelijk een andere wending aan ons leven hebben
gegeven. Bovendien zou dat ambulante leventje dat ik had
onmogelijk zijn Met Kerst 1 949 waren wij wel samen, maar
niet in een feeststemming. De op til zijnde souvereiniteits-
overdracht maakte van onze Kerst een tijd van spanning en
vooral van zelfbeheersing.
De periode tot ons vertrek naar Holland begin 1958
kenmerkte zich in het bijzonder door bestaansonzekerheid
en een uitzichtloze toekomst voor de Nederlandse burger,
waartoe Jan sinds medio 1950 behoorde. En die onzeker
heid en uitzichtloosheid beheersten ook de Kerst, waarbij
oprechte vrolijkheid ver te zoeken was.
De innerlijke rust en de stabiele redelijke welvaart sedert
Het Bruidspaar Notté-Timmer
onze vestiging in het vaderland, bleven niet zonder resul
taat. Na een huwelijk van bijna 20 jaardeed de ooievaardan
eindelijk ons nestje aan en bezorgde ons als lentegeschenk
1966, een wolk van zoon, die wij Martin noemen. Ons
huwelijk kreeg een zinvoller inhoud, iets om voor te leven
en te werken.
En nu Kerst 1986, de 40ste in ons huwelijk, geeft ons een
gevoel van dankbaarheid jegens de Schepper het te mogen
beleven en wij zijn ervan overtuigd, dat de basis van dit
jubileum, juist lag in die eenzame en vooral angstige
kerstfeesten in de eerste jaren van ons huwelijk, een
periode waarin we elkaar zo misten.
LIEKE NOTTÉ-TIMMER
Toen haar man er nog was, kochten zij
een echte boom, ongeveer 1 5 decem
ber al. Zij zocht de boom uit, hij droeg
die naar huis.
Het grote blik met kerstartikelen werd
weer uitgepakt, nieuwe aangekocht,
alles moest mooier zijn dan alle vorige
jaren en ieder jaar opnieuw leek de
boom ook mooier.
Nu heeft zii een kunstboom, die zii
optuigt met alle kerstartikelen die zij
samen eens hebben gekozen, en zelfs
de verlichting doet het nog heel goed.
Onder de boom liggen de kerstge
schenken voor kinderen plus aanhang
en kleinkinderen. Voor ieder heeft ze
een toepasselijk rijmpje gemaakt.
Vér voor Kerst probeerde zij de lichtjes
uit en zocht een plaatsje voor de
boom. Gedachten dwarrelden terug
naar zo vér geleden, hun eerste Kerst
samen in Kediri.
Vreemd, het was toen óók een kunst
boom, maar met echte kleine kaarsjes,
die je in de gaten moest houden plus
een emmer met water in de buurt.
Zij verwachtte haar eerste baby, die op
21 juli 1942 geboren zou worden.
"Volgend jaar zitten wij met z'n drie
tjes onder de boom" zei hij. "Ja,
misschien" zei ze, teder het kind in
wording strelend. Het had inderdaad
niet zo mogen zijn. De Jappen kwa
men op 5 maart 1 942 Kediri binnen en
8 maart daaropvolgend werden de
mannen krijgsgevangen gemaakt.
Eerst in Bandoeng, eind 1945 vierden
zij tezamen onder een echte tjemara
hun eerste Kerst na de oorlog, in de
herinnering de mooiste Kerst.
Uit deze gezinshereniging begin sep
tember 1945 werden nog drie kinde
ren geboren. Als de 4 kinderen en 4
kleinkinderen na het vieren "thuis" -
ook haar man leek aanwezig te zijn,
omdat "The Lonely Shepherd", het
afscheidsmuziekje bij zijn crematie
werd gedraaid - afscheid nemen, klinkt
als altijd "het was weer de mooiste
Kerst"!
OLGA BOR
7
