BOOTREIS BANJARMASIN - SURABAYA
door C. T. Beunder
Na mijn reis langs Borneo's Oostkust (zie Moesson nr. 4 en 5 van 1 5/9 en 1/10
1986), die in Banjarmasin nog wel enkele herkenningen opleverde, wilde ik
zaterdag of zondag per vliegtuig naar Java vertrekken. Maar zoals ik al vertelde
had ik de eerste drie dagen geen schijn van kans, want alle vliegtuigen (Garuda,
Bouraq en Merpati) waren tot en met dinsdag al volgeboekt. Wat nu? Ik had
weinig zin om nog langer in Banjarmasin te blijven rondhangen. Dus wandelde ik
naar het kantoor van de Pelni - het vroegere K.P.M.-kantoor. Ik werd met alle
egards ontvangen en direkt naar de agent sendiri gebracht. Op mijn voorzichtige
vraag of er een dezer dagen misschien een boot naar Java zou vertrekken,
antwoordde hij verheugd dat ik geluk had, want 's avonds nog zou er een "kapal
besar" - de "Nuburi" naar Surabaya vertrekken. Het was wel zo, dat deze kapal
alleen dekpassagiers meenam en eigenlijk al volgeboekt was met 350
dekpassagiers, waaronder 240 Javanen, die voor familiebezoek naar Java
gingen. Maar een passagier meer of minder "apa boleh buat".
Aan de andere kant dacht hij zou het
voor een "blanda" wel niet zo prettig
zijn op het dek, vooral als men
"mabok" werd, hetgeen in deze tijd
nogal eens voor kwam. Maar de tuan
moest als hij eenmaal aan boord was
maar eens even met de 2e stuurman
gaan praten. Die zou wel een goed
plekje op de boot weten. Mijn besluit
was gauw genomen. Aangezien ik
alleen was en zowel de bahasa als het
javaans nog redelijk onder de knie
had, zou ik me best kunnen redden.
Bovendien wilde ik dat avontuur best
eens meemaken. Dus het ticket (Rp.
13.900) genomen plus de havenpas
jes (Pas harian untuk umum Rp. 50
en Pungutan Terminal Penumpang
Rp. 100).
Ik moest me om 7 uur 's avonds aan de
haven "Trisakti" melden. De boot zou
om 8 uur vertrekken en de reis zou één
dag en twee nachten duren. Gezien de
ervaring, die mijn twee jongste zoons
in 1983 hadden opgedaan met een
bootreis van Tanjong Priok naar
Padang, te weten als dekpassagier
boeken, vervolgens een hut van de
bemanning huren en zorgen dat je wat
extra eten in de vorm van biscuits
jeroeks en minuman in fles of blik bij je
hebt, ging ik direkt in de toko het een
en ander voor twee dagen inkopen. Na
een uitgebreide nasi goreng en een
middagslaapje in het hotel was ik om 4
uur klaar voor vertrek.
Aangezien wachten altijd lang duurt
en ik bovendien nieuwsgierig was om
het hele gebeuren nog bij daglicht te
kunnen zien, besloot ik om een beca te
laten voorkomen en vast naarde haven
te gaan. Na een rit van ongeveer 25
minuten door Banjarmasin en kampong
Muara arriveerde ik aan de poort van
het haventerrein. De beca mocht niet
verder.
Onmiddellijk kwamen er wel 20 sjou
wers aanrennen en de snelste greep
direkt mijn handkoffer en grote reistas,
de rest droop af. Ali, een orang banjer,
rende meteen naar de 300 meter ver
derop gelegen wachtruimte voor pas
sagiers, die tot mijn verbazing al vol
met medereizigers zat. Ali was zo snel
weggelopen met mijn bagage, dat ik
hem met moeite bij kon houden, laat
staan overde prijs kon onderhandelen.
De wachtruimte, een grote ruime pen-
dopo, zat helemaal vol met vrijwel
alleen Javanen.
Ali had voor mij nog een plekje kunnen
vinden door een Javaanse familie
(man, vrouw en 2 kinderen) zonder
pardon opzij te schuiven en vroeg met
een een waanzinnig hoge prijs voor
het sjouwen van mijn bagage. Hier
kwam mijn kennis van het Javaans
heel goed van pas, want voor ik wat
kon zeggen, hoorde ik de opzij gezette
Javaan met afschuw praten over deze
afzetterij, ja zelfs het normaal geldende
bedrag noemen. Dus tawarren en Ali,
al een beetje van zijn stuk gebracht
doordat ik de bahasa zo vlot gebruikte,
accepteerde na enig verweer de nor
male prijs.
Onmiddellijk bood hij mij een hut op
de boot aan voor Rp. 25.000. Maar na
hem nog eens goed aan de tand
gevoeld te hebben, bleek het een 6-
persoons hut te zijn van de bemanning,
die overigens al verhuurd was naar
later bleek. Ook deze buit ging zijn
neus voorbij. Nee dan maar liever in de
frisse lucht. Hij vroeg wel of hij dan
mijn bagage naar de boot mocht bren
gen en een goed plekje op het dek
uitzoeken. De afstand tot de boot, die
nog steeds onzichtbaar voor iedereen
achter de loods lag, was ongeveer400
meter. Het zou nog ruim een uur duren
voor we aan boord konden gaan. In
tussen bedankte ik de javaanse familie
voor de tips. De meesten van hen waren
trans-migranten van Oost-Java uit de
suiker en gingen nu met verlof naar
hun op Java achtergebleven familie.
Om 6 uur mochten we aan boord gaan
en plots was Ali er weer, greep mijn
bagage en rende als een haas in de
richting van de boot. Ik kon hem niet
bijhouden en was al bang mijn spullen
nooit weer terug te zien. Maar nee
hoor, triomfantelijk had hij mijn
bagage plus een slaapmatje op de
beste plek op het dek van de coaster
"Nuburi" geïnstalleerd. Hiervoor kreeg
hij dan ook een extra fooi, waar hij
dankbaar mee verdween. De plaats
naast mij hield ik open voor mijn
Javaanse tipgever, die hiervan dank
baar gebruik maakte.
Toen iedereen zo'n beetje zijn plaats
had gevonden, vroeg ik de Javaan
even op mijn spullen te passen en ging
op zoek naar de 2e stuurman. Boven
bij de statietrap stonden twee nogal
forse mannen met ontbloot bovenlijf,
die kennelijk tot de bemanning be
hoorden. Het bleken de kapitein en de
1e stuurman te zijn. Op mijn vraag
waar ik de 2e stuurman kon vinden
antwoordde een van hen met de vraag
of ik soms een hut zocht? Na mijn
(lees verder volgende pagina)
MUZIEK IN ONZE WINKEL
The Real Krontjong (elpee)
o.a. Air Laut, Bengawan Solo,
kr. Telomojo
prijs f 22,-, porto f 4,50
Songs from the Moluccas (elpee)
o.a. Sulie, Habis Dansa Pulang
Tidur, Ole Sio.
prijs f 22,—, porto f 4,50
The Amboina Serenaders o.l.v.
Ming Luhulima (dubbelelpee)
o.a. Hela Arombai, Kota Ambon,
Sarinande.
prijs f 29,50, porto f 5,50
Musique de l'Asie Traditionelle:
Java, Bali, Borneo en Sunda
(elpees). Prijs per plaat f 27,50,
porto f 5,50.
Aloha Keakua - George de Fre-
tes (elpee) o.a. Sweet Luana,
Here is Happiness.
prijs f 21,-, porto f 4,50
Mijn lboe, Indische levensliedjes
van Ben Snijders (elpee), o.a.
Mijn lboe, Oom Wimpie, Indisch
ABC, prijs f 22,-, porto f 4,50.
Royal Hawaiian Minstrels
Peter de Fretes and Friends,
o.a. Royal Hawaiian Hula, Blue
Darlin, Hawaiian War Chant,
prijs f 22,-, porto 4,50.
Kerinduan - Meriam Bellina
moderne Indonesische songs
(elpee), f 22,-, porto f 4,50.
Krontjongensemble Pantja Wama
o.l.v. Ming Luhulima (dubbel
elpee), o.a. Terang Bulan, kr.
Moritsku, prijs f 32,—, porto f 5,50.
Hawaiian Sunrise - Mena Moeria
Minstrels met Rudi Wairata
(dubbelelpee) o.a. Beautiful aloha
beach, kolo-pa.
prijs f 32-, porto f 5,25.
Plastic beschermhoes f 0,50 per stuk - Verder nog verschillende
andere platen en Indonesische cassettes.
BOEKHANDEL/TOKO MOESSON - Prins Mauritslaan 48A - 2582 LS
Den Haag - telefoon 070 - 54 34 66
6
