Als kind 1920-1930
SCHOOLHERINNERINGEN UIT 1930
BUIGEN
IN JAPPENKAMPEN
ZINK TABLETTEN
Op bovenstaande groepsfoto van leerlingen van klas 2C van de KWS in 1930 staan op
de voorste rij, gehurkt en zittend op het gras: Loa Wan Tjang, Lewis, Tokaya, Jansen,
Theo Schenkhuizen, Jan Matheron (gesneuveld), Tweede rij, zittend op de galerij:
Bleijs (met arm omhoog), Chris Spiessens, leraar Saleh. Staande: Jan Verburg (met
vilten hoed), achter hem Wim van Lingen, naast hem met helmhoed Johnny van der
Voet, Jan van Kouteren en De Vreede. Achterste rij, staande op de galerij: Tengbergen,
Sarwobaktie, Thio Tjeng Hai, Sahupala, Dahler, Tentoea, Paul Gerrits.
Inzender is C. J. Spiessens, 2020Vz Warfield Ave., Redondo Beach, Ca. 90278, USA.
Waar moet je nu eigenlijk beginnen als
je over dingen schrijft uit je kleutertijd.
Wat je zelf nog herinnert of wat je van
Pa en Ma en ooms en tantes hebt
gehoord?
Ik weet nog heel goed dat wij op
Petoron - Semarang bij onze Opa
hebben gewoond. Het was een enorm
groot verdiepingshuis, het enige in de
buurt en het lag heel ver van de straat.
Het huis had een grote voorgalerij met
een marmeren vloer en stoep en twee
grote pilaren, een lange hal waar links
en rechts drie grote slaapkamers op uit
liepen. Opa's deel was de linkerkant
en wij bewoonden het rechtergedeel
te. De eetkamer was ook enorm groot.
Er waren in de bijgebouwen vijf be
diendenkamers, de "spen", grote bad
kamer en de laatste kamer was de
W.C.
Iedere zondag kwam, begeleid door
een kleine katjong, een halfblinde
bedelaar bij ons. Hij ging steevast op
de tweede trede van de stoep zitten en
wachtte daar geduldig tot hij van Opa
zijn zondagse kwartje kreeg. Nu was in
die tijd een kwartje in onze kinderogen
een fortuin, mijn broer kreeg een stui
ver en ik een bengol - 21/2 cent. We
zeiden ook "goddên" - met de g van
garcon - de baboe zei teloong doewit,
die wist wat drie-duit betekende. Wij
zaten dan naast Bario, de "bedelaar"
en keken met ontzag naar zijn dikke
vooruitstekende onderlip. Maurice
Chevalier kon er niet aan tippen, en
vroegen iedere keer 't zelfde: "Bario,
hoe laat is het" en iedere keer, hoe laat
of hoe vroeg onze vraag klonk, keek
Bario met z'n hand voor zijn halfblinde
ogen naar de zon - wel of niet schij
nend - en zei "Non (of Njo) dese
ongepeer hallep pèp ier".
Ook kwam dan de bibik die kleine
srabietjes verkocht, voor één cent
kreeg je er zes met zalige kientjö
(goela djawa siroop) en santen. Ik at
het altijd heel erg zuinigjes op, dan
duurde het langer.
Zo had ik op een dag nog 2 srabies in
mijn pientjok, toen mijn broer die zijn
portie altijd heel vlug op had, vroeg:
"Heb je nog?Tjobah laat zien". Toen ik
hem argeloos mijn twee resterende
srabies liet zien, spoog hij erop en
omdat ik ze toen niet meer lustte, at hij
ze op. Natuurlijk zette ik een keel op
en meteen "klikken" bij Opa. Mijn
broer kreeg een djèwèr en moest voor
een cent nog een portie kopen, waar
van hij me de helft moest teruggeven,
dat resulteerde voor mij in een srabie
"winst". Uiteraard liet ik nooit meer
mijn pintjok met srabie aan mijn broer
zien.
Wij wisten ook precies wanneer in de
kampong achter ons huis een sterf
geval was bij een of andere Chinese
familie die daar woonde. Door te
bröbös via de tuin van een Chinees
huis, waarvan de bewoners de huur
aan mijn Opa moesten betalen, ik
meen van f 2,50 in de maand, hoef
den we niet via de grote weg naar de
kampong. We gingen dan gewoon op
"visite" bij de Chinese familie, kregen
altijd koekjes en raapten stilletjes een
paar centen op die op de grond bij de
doodkist lagen, waarom daarwel eens
centen lagen weet ik niet, misschien
bij wijze van offer of iets van dien aard.
Vanzelfsprekend deden mijn broer en
ik dit heel stiekem, want we wisten dat
èn Opa èn onze ouders dit nooit
hadden goedgevonden, vooral het
weghalen van de centen. Wat 'n
schande
KENÈS
Lezers maakten ons erop attent dat het
boek van Lydia Chagoll "Buiten in
Jappenkampen" een herdruk is van
het reeds jaren geleden verschenen
"Zes jaren en zes maanden". On
wetend van dit feit maakten wij bij de
aankondiging de indruk alsof het een
nieuwe uitgave betrof. U bent bij deze
dus gewaarschuwd: "Buigen in Jap
penkampen" is een andere titel voor
"Zes jaren en zes maanden".
Titelverandering heeft vaak plaats om
verkoop-technische redenen, daarvan
zijn voorbeelden te over. Helaas wordt
dat nooit duidelijk genoeg onder de
aandacht van het publiek gebracht.
Ook behorend bij de verkoop techniek I
Wij zouden u wel op de hoogte heb
ben gebracht van eerdergenoemde
titelverandering als wij het zelf ge
weten hadden.
UITG. MOESSON
In Moesson van 15 november 1986
publiceerden wij een artikel van Lizelot
van Balgooy, waarin zij wees op de
voordelen van zink gluconaat zuig-
tabletten als middel tegen verkoud
heid en druipneus. Verschillende lezers
gingen daarop naar de drogist en
apotheker om deze tabletten te kopen,
maar daar bleek dat deze tabletten in
Nederland niet verkrijgbaar zijn.
Navraag onzerzijds bij o.m. de pharma-
ceutische industrie leerde dat zink
gluconaat als geneesmiddel tegen
verkoudheid hier inderdaad onbekend
is. Wat dat betreft kunt u zich dus een
vergeefse tocht naar drogist of
apotheek besparen. Overigens heeft
Lizelot van Balgooy er in haar artikel
op gewezen dat het gebruik van deze
tabletten in de Verenigde Staten nog
in een experimenteel stadium verkeert
en dat verklaart wellicht de onbekend
heid ervan in Nederland.
REDACTIE
17
