O
Eindelijk Zomer
DJAGA ROEMAH,
OOST EN WEST
DE UITZONDERING
BEVESTIGT DE REGEL
LEKKER OM ROEDJAK TE ETEN MET
Sambal Roedjak Petis
of een andere Sambal van VAMU Nederland.
Nieuw is de Sambal Massala (erg pedis)
VAMU NEDERLAND
Lezend in oude ter leen gekregen jaar
gangen "Tong-Tong" (waarin nog
door T.R. gesigneerde artikelen),
kwam ik in het nummer van 1 5 maart
1973 een stukje van "Yvonne" tegen
waarin zij vertelt over de "djaga
roemah" van het huis waar zij als klein
meisje woonde. Ik herinner me dat in
ons huis op Kramat, Batavia, onze
djongos op "malam djoemahat" altijd
door het huis ging met op een arang-
testje brandende menjan, in de hoe
ken prevelend stilstaand. Was dat wel
licht bedoeld voor onze djaga roemah?
Paps had de pest aan de menjan-geur
maar Mams, wijzer en toleranter,
stond dit ritueel zonder meer toe.
Ik moet er nu aan terugdenken hoe ik
in Almere kwam te wonen, alweer
bijna tien jaar geleden, als een van de
eerste paar honderd spitsafbijters. Ik
vond het heerlijk om voor 't laatst in
m'n leven weer te gaan "pionieren"
zoals we dat ook in Nieuw-Guinea
hadden gedaan.
Toewijzing van een woning in de
tweede woonwijk die in aanbouw
kwam, ging vlot en ik kreeg al gauw na
inschrijving het huisnummeren platte
gronden toegestuurd. Toen ik ter plekke
poolshoogte wilde nemen was er nog
één grote bouw-chaos, modder in over
vloed, nog geen bestrating of verlich
ting en slechts met hulp van de op
zichter en een plattegrond kwam ik
ongeveer te weten waar of mijn num
mer 81 stond. Ik was natuurlijk niet te
houden en stapte over allerlei rommel
door een opening in de muur waar een
deur moest komen enhet werd
liefde op het eerste gezicht
Zo n gek huisje met z'n driehoek-
vorm (en schuine muur in de woon
kamer; bleek later wel lastig met de
vloerbedekking!), uitmondend in een
klein "puntmuts"-tuintje. De driehoek
ontstond omdat dit type woningen in
een zgn. "cluster" (soort hofje) de
tussen-segmenten vormen. Het duur
de nog geen twee maanden hierna dat
ik de woning al kon betrekken.
Tijdens het schoonmaken zei ik aan
m'n zus Liz die kwam meehelpen, dat
het hier, op de bodem van de vroegere
Zuiderzee, "Het Nieuwe Land" was en
dat ik dan ook nog geen djaga roemah
mocht verwachten, waarop zij op
merkte: "Dat moet je niet zeggen. Er
zijn vroeger zoveel schepen op deze
zee vergaan, misschien is je huis wel
op zon scheepswrak gebouwd en
krijg je een omgekomen zeeman als
djaga". Hieraan had ik nog niet ge
dacht, maar romantisch als ik ben
fantaseerde ik mijzelf dan liever het
wrak van een neergehaalde Lancaster,
zoals die hier tijdens de bouw nog zijn
gevonden. En een leuke RAF-vlieger of
boordschutter als mijn djaga roemah.
Echter, wie ook m'n huisje "bewaakt",
een verdronken koggeschip-vaarder
uit "ancient times" of de jonge RAF-er,
hij is beslist een goede djaga, géén
kwade zoals sommige oud-Indische
huizen die ook wel eens hadden.
En een eigen woning heeft mijn djaga
roemah ook al, al zij het geen waringin
maar wel een weelderige Koreaanse
kronkelwilg in de punt van m'n tuintje
waar hij zo'n 7 meter de hoogte in is
geschoten, een woning die hij deelt
met hoe langer hoe meer kwetterende
vogeltjes.
Dit is voor mij een gelukshuis gewor
den. Ik voel me hier senang en nooit
bang, altijd weer blij om thuis te
komen en het gevoel te hebben dat het
me warm verwelkomt en veilig
"omarmt". Kan het daarom niet zijn
dat de djaga roemah van de woning
mijn eigen hart is, m'n eigen gemoeds
rust waar mijn huis zo op reageert?
Ach, ik fantaseer dan verder dat het
gewoon een samenspel moet zijn van
een goede djaga roemah, tevreden
met z'n mooie boom om in te wonen,
de senang-hati van de bewoonster van
het huis dat hij bewaakt, en een grappig
huisje dat op die twee samen óók
senang reageert. Kan toch?
TIJN TIMMERMANS
TENTOONSTELLING
"DE BERG VAN JAVA"
IN HET HAAGSE MUSEON
Van 29 april tot 29 juli 1987 is in
het Museon, Stadhouderslaan 41Den
Haag, de tentoonstelling "De berg van
Java, als spiegel van het Javaanse
wereldbeeld", te zien.
Deze tentoonstelling wordt georgani
seerd door de Stichting Wiyoeng
Wanara in samenwerking met de Rijks
dienst Beeldende Kunst, en toont op
allerlei manieren (onder meer door
Javaanse kunstvoorwerpen) de ver
wevenheid van de Javaanse cultuur
met dit oeroude, maar nog altijd spring
levende symbool van de berg.
Het Museon,is open dinsdag t/m zater
dag 10.00-17.00 uur; zon- en feest
dagen 13.00-17.00 uur. Bereikbaar
met openbaar vervoer tram 10, bus 4
of 14.
De regering zal geen opdracht
geven voor een historisch onder
zoek naar de Nederlands-Indo
nesische betrekkingen in de jaren
1945-1950. Dergelijk onderzoek
moet worden verricht door hen die
zich daartoe geroepen voelen. In
het kort was dat het antwoord
van premier Lubbers op vragen
van de Tweede Kamerleden Den
Uyl en Knol (PvdA), die op ge
schiedschrijving van overheids
wege hadden aangedrongen.
Premier Lubbers stelde onder
meer dat elke geschiedschrijving
wordt gekleurd door de indivi
duele visie van de historicus en
dat de regering - in geval van een
staatsopdracht - verbonden of
geassocieerd kan worden met
de visie van de historicus, het
geen als ongewenst moet wor
den beschouwd. Dat indertijd
aan dr. L. de Jong door de rege
ring opdracht is gegeven voor
historisch onderzoek moet, aldus
de bewindsman, als hoge uit
zondering worden beschouwd.
Het standpunt van de minister
president zal voor de verdere
procesvoering over deel 11A
(waarover in het volgende num
mer van Moesson meer nieuws)
nog een belangrijk argument
kunnen worden voor het Comité
Eerherstel. Immers, tot nu toe is
door de Staat steeds gesteld dat
er wat de boeken van dr. De
Jong betreft geen sprake was
van staatsgeschiedschrijving.
Dat geschiedschrijving per de
finitie gekleurd is, is bewezen
met dr. De Jong s deel 11A. Dat
zijn boeken als uitzondering in
opdracht van de Staat zijn ge
schreven, bevestigt deze regel
net zo goed.
Redactie
Gele Meerbloem 13 - Wateringen - Telefoon 01742 - 3280
10
