Perikelen op de onderneming (3)
ORIENT TRAVEL BV
door Plantersvrouw
EN NOG EEN RARE
In de crisis van de dertiger jaren, toen ook in de bergcultures de werknemers bij
bosjes hun baantjes moesten neerleggen, kreeg Marius zijn eerste administratie.
Maar wat voor een! Hij had geen enkele keus, anders zou hij voor de eer hebben
bedankt. Kadjaran, de jongste concessie van onze firma lag op de uitlopers van
het woeste gebergte aan Java's zuidkust. Oerwoud en kale alang-alang vlakten -
waar de koningstijger en de banteng, de wilde buffel, elkaar het recht van
alleenheerschappij betwistten, gingen in elkaar over.
Rondom de concessie strekten zich naar alle kanten moerassen uit waarin de
anopheles welig tierde. De malaria in alle vormen was dan ook de meest
gevreesde vijand van de bewoners van het hele gebied.
Willem K. onze voorganger, was de
man die het land op poten had gezet.
Met vallen en opstaan, want de malaria
had ook hem de dertiende dag al te
pakken gehad en niet meer los gelaten.
Van hem ging het praatje dat hij op zijn
minst een zonderling was. Hij zou zich
al heel weinig bemoeien met de colle
ga's op de Zuid-Semeroe landen. Des
te meer met Lucas Bols.
Zijn vrouw had hem verlaten. Boze
tongen vermeldden in de kronieken,
omdat hij niet alleen veel te veel naar
de fles greep, maar af en toe ook
andere meisjes in de billen kneep.
Sommigen vergoeilijkten de zaak,
"neen 't is andersom, dat doet ie
omdat zijn Lena hem in de steek heeft
gelaten." Willem trok zich van alle
roddel niet veel aan. Hij bleef drinken
en meisjes in de billen knijpen en
tussen de bedrijven door in de clinch
liggen met ziekte en dood. Totdat hij
ineens schoon genoeg had van alles.
Van Kadjaran, de firma en misschien
zelfs van het levenHij nam op
staande voet ontslag.
Toen wij arriveerden was hij zich aan
het voorbereiden op een nieuwe aanval,
koude rillingen joegen hem over de
rug. De enige employé bracht ons bij
hem op een zijgalerij. En ik kreeg de
schrik van mijn levendit was dus
ons voorlandEn dat daar, Willem
de zonderling, die arme stakker
Een bos knekels, bij elkaar gebundeld
in een dikke wollen deken, ondanks de
moordende hitte. Op een dunne hals
wiebelde een bleek, opgeblazen ge
zicht, ongeschoren. Waterige ogen
tuurden pijnlijk door de spijlen van de
balustrade over de aanplant, waar
boven de lucht zinderde, het vroege
uur ten spijt. Aanplant?
Een troosteloze dorheid was het, met
hier en daar een krom gegroeid rubber
boompje dat wanhopige pogingen
deed boven de alang-alang uit te
kijken. Willem was te ziek, te moe om
het zetje te geven in de goede richting.
Soedahlaat maarDe nieuwe
moest het maar zo gauw mogelijk van
hem overnemen, samen met de em
ployé, die ook al meermalen tegen de
vlakte was gegaan en opgekrabbeld.
Zijn koffers stonden gepakt. Hij gaf de
boel liever vandaag over dan morgen
Toen Willem goed en wel vertrokken
was, probeerde ik zo gauw mogelijk
orde te scheppen in de hopeloze rot
zooi die hij in huis had achter gelaten.
Ik begon op het kantoor. Daar lagen op
het bureau, in kasten, op rekken aller
lei dingen die er niet hoorden. Onder-
nemings-, prive-correspondentie, alles
door en naast elkaar. Niets was opge
legd, blijkbaar al in geen maanden.
Dagen was ik bezig de boel op nummer
en datum te rangschikken in de daar
voor bestemde mappen. De enkele
brieven die er aan hem persoonlijk
waren gericht deed ik voorlopig bij
elkaar om ze hem na te sturen. En
opeens vonden mijn onbescheiden
ogen een heel gek briefje.
Beste Wullum, om de praatjes die
in de kotta over jou de ronde doen
de kop in te drukken, heb ik bij de
soosmandoer geïnformeerd of het
betoel betoel waar is, dat jij door
een tijger bent verslonden. Ik ver
trouw dat de brave wel zal zorgen
voor verdere verspreiding van het
bericht. Hoop je van dienst ge
weest te zijn. Je botten liggen op
het kerkhof van Pasirian.
Salu, H.
Ondanks de triestheid van het ver
haaltje, schoot ik in de lach. Wat had
hij allemaal op zijn kerfstok dat hij zo
plotseling verdwenen moest zijn. Nog
wel opgevreten door een tijger. En hoe
uitgekookt die vriend, die "geïnfor
meerd" had zodat hij nooit aangewezen
zou kunnen worden als de man die
hem aan de tijger had voorgeschoteld.
De vier jaren Kadjaran waren de zwarte
bladzijde van ons plantersboek. Tóch,
ondanks de machteloze rampzaligheid
waarin we ons bevonden, heb ik dik
wijls tranen gelachen om Norman's
verhalen over zijn gewezen baas.
AANLEREN,AFLEREN
Je leert ze lopen, moeizaam, voetje
voor voetje. Goed zo, goed zo, nog een
stapje en nog een.
En dan gaan ze. En dan rennen ze. Ze
lopen nooit, ze rennen altijd. Je leert
ze praten. Ba-ba-ba, ma-mama-ma.
Pap-pa en Mam-ma. De eerste woord
jes, trots. Onverstaanbaar gebrabbel
worden verstaanbare woorden. En
zinnetjes. En dan kunnen ze niet meer
ophouden, gek word je van dat geklets!
"En nu stilzitten en je mond houden!"
"Til je voeten op als je loopt! Die zolen
kunnen slijten weet je dat! Kijk nu naar
die nieuwe schoenen van je, vorige
week gekocht, nu al een gat! Weet je
wat ze gekost hebben? Vier en tachtig
gulden vijftig! En nu al kapot. Weet je
wat verzolen kost? Acht en twintig
gulden vijftig!"
"Ja Mam, sorry Mam. Gaan we dit jaar
mee met vakantie naar de wintersport?"
"Ja, als je zuinig bent op je schoenen
en je voeten optilt als je loopt. Dan
mag je mee langlaufen, in Oostenrijk."
"Hoe is dat langlaufen Mam?" Mam
doet het voor.
"Dat kan ik al Mam, zo loop ik altijd!
Dan zegt u: til je voeten op als je
loopt
L.D.
RETOUR BANGKOK v a. f 1.425.--
RETOUR JAKARTA v a. f 1.750.--
31 -daagse verzorgde reis JAVA en BALI v.a. f 3.670,--
RETOUR BALI v.a.
RETOUR AUSTRALIË
(ANVR)
GARANTIEFONDS
REISGELDEN
f 2.250,- I I I
f 2.700,- I I
Rokin 52 - AMSTERDAM - Tel. 020 - 24 25 38
Laan van Meerdervoort 291 DEN HAAG
Tel. 070 - 63 83 67
Singel 486 - 1017 AW AMSTERDAM
Tel. 020 - 23 74 84
6
