I
De Canna's
Net als de andere huizen in onze straat had ook het onze een ruim voorerf, maar
niét zo als bij de andere voorerven groeiden er keurig dahlia's en rozen (in witte
potten), maar was er een slordig ogend perk van canna's. Ze stonden er
verwilderd en onverzorgd bij. Nu is er weinig voor nodig om canna's te doen
verwilderen, want ze spuiten anakans dat het een lieve lust is. Toch was het een
vrolijk gezicht, die felgele canna's, en Ma liet ze daar ook maar, hoewel ze aan
weerszijden van het erf misschien beter hadden gestaan. Daar kwamen toen
maar de dahlia's, rozen, lelies, Afrikaantjes en andere gebruikelijke tuinbloemen.
Ma gaf de kebon opdracht de canna's in toom te houden door een ring van
omgekeerde flessen in de grond te slaan. U kent dat wel, flessen met de halzen
in de aarde, de "zieltjes" omhoog. In die holletjes bleef het regenwater liggen. Ik
had de gewoonte met mijn hielen in de kommetjes te balanceren, proberen het
hele perk rond te lopen. Aangezien mijn vader helemaal niet dronk, kwamen de
bierflessen van elders en verder waren er carbol-ketjap-spiritus e.a. flessen, die
verzameld werden.
onze voorplaat kijk voel ik het weer, en
ook een zekere verbondenheid met
canna's. Indische mensen zijn net
canna's,de hele zwik weggehaald en
overal elders in de grond gezet, bij
plukjes. In Nederland, Amerika, Austra
lië, Canada, noem een plek op de
wereld waar geen Indo zit. En hij gedijt
en krijgt anaks. Als de jongelui het
heel ingewikkeld hebben over hun
"roots" dan denk ik altijd "Wortel
stokken bedoel je lui, en die krijg je
nooit helemaal uit de grond. Er blijft
altijd wel een stukje zitten. Een canna
kruipt waar hij niet gaan kan, reken
maar!"
L.D.
De canna's in onze voortuin in Gang
Boldy in Malang zal ik mijn leven nooit
vergeten. Plukken deden we de bloe
men nooit. De nog groene zaden in de
harige doosvruchten waren moeilijk te
plukken zonderde steel te beschadigen,
ik rukte ze meedogenloos af om "ko
kentje" mee te spelen.
Het canna-perk werd alsmaar dichter,
voller. De wortelstokken deden fantas
tisch werk, het enige dat de uitstoelin-
gen tegenhield waren de flessen.
Overal waar planten dicht op elkaar
groeien, zijn slangen, zei mijn moeder.
Wat de canna's betrof gaf ik de slan
gen groot gelijk. Als ik een slang was
zou ik graag tussen die grote, koele
bladeren wonen tussen de altijd voch
tige stelen verkoeling zoeken.
Hoger en voller werden de canna's en
mijn moeder kreeg hoe langer hoe
meer spijt dat ze ze had laten staan.
Op een dag moest het gebeuren: ze
moesten weg. Allemaal. Je kon er
geen één laten staan, want dan had je
binnen een paar weken weer nieuwe
loten. Zittende op de stoep van de
voorgalerij volgde ik de veldslag. Onze
kebon kreeg assistentie van de tuin
jongen van de buren. Veel bloemen
liet mijn moeder afsnijden en in
emmers water zetten, een laatste
glorie die zonlicht bracht in de don
kere voorgalerij. Er waren legio slak
ken, geen slangen, misschien waren
die op voorgevoel weggekropen naar
andere plekjes in de tuin.
De totale operatie duurde twee dagen.
Wortelstokken werden diep uitge
graven, de flessen-kring was weg, een
toekang botol haalde de hele exem
plaren weg, de stukken werden in een
mand verzameld om straks op de
achtermuur gemetseld te worden want
daar hadden we nog beveiliging tegen
insluipers nodig.
Na drie dagen hadden we een opge
ruimd voorerf en zette Ma potten met
rozen neer omzoomd door kroonlelies.
Je kon van de straat af ons huis weer
zien. Een aantal canna stronken wer
den opzij van het erf ingezet. "Dan
hebben we ze toch nog", zei Ma. Er
klonk toch iets van wroeging door.
Een jaar later gingen we naar Europa
en terug in Malang kwamen we elders
te wonen. Ons oude huis in Gang
Boldy zag ik pas na 20 jaar terug. Hoe
kunnen jaren de verhoudingen in onze
herinnering totaal wijzigen! Hadden
we werkelijk in een groot huis ge
woond, was er echt zo'n groot voorerf
geweest? Het open Indische huis was
trouwens gerenoveerd tot modern
Hollands huisje met gesloten voor
galerij. Een keurig gesnoeide bougain
ville, een Soka en een Alamanda
waren de enige planten in het kille
dichtgetegelde erf. Schoon, efficient
net als het hoge ijzeren hek. Links van
het huis een garage, alle planten
waren weg. Het huis uit mijn jeugd
was weg. Mijn jeugd was weg.
Het huis van de buren links was nog
wel hetzelfde. Verwaarloosd wel, ook
de tuin. Daar stond zelfs nog de djam-
boe kloetoek boom waar mijn buur-
vriendje Eddy de godganselijke dag in
zat, zijn djamboes te bewaken. Hij
klom er alleen maar uit om met mij te
knikkeren of biktor te spelen. Met
knikkeren won hij altijd, biktor won ik
en dan smeet hij uit nijd een steen
mijn richting uit, die ik altijd wist te
ontwijken.
Toen ontdekte ik rechts in de hoek,
vlak tegen de garage van "ons" huis,
een enorme wildgroei van canna's.
Gele. Rechts van het huis van de
buren, dat was dus, grenzend aan de
linkerzijde van ons huis. Aan die lin
kerzijde van het erf had Ma destijds
toch wat van de gerooide canna's
laten planten? Ze waren dus, voor de
garage gebouwd werd, onder de pag-
ger doorgewoekerd naar buurmans erf.
De "voorouders" waren vernietigd, het
nageslacht leefde verder, onze canna's
leefden voort.
Ik kreeg toen een warm gevoel van
dankbaarheid en triomf. Als ik naar
Ons reserve fonds voor moeilijke dagen
Moesson wil geen subsidie. Het wil voort
bestaan alleen als U dat wilt. Met uw steun
poekoelen wij teroes
Hieronder laten wij, onder hartelijke dank
zegging aan alle schenkers, de ver
antwoording volgen van de giften die zijn
binnengekomen voor het reservefonds voor
Moesson over juni 1987.
E. C. v. Ahee f 25,-; H. J. E. G. F. N. v
Beusekom f 27,50; W. Boverhof 50,--; A
Burg f 10,--; A. M. H. de la Croix f 10,--
R. B. v. Duuren f 5,--; Paul Filon f 20,—
L. C. F. de Graaff f 25,—; T. Heijman f 10,—
G. B. W. Horsley f 2,50; H. Holthausen
f 18,50; V. Huitink f 6,~; J. C. L. Jansz
f 10,--; Th. G. Lemmens-Finger f 25,—;
R. Mariouw f 40,—; N.N. f 50,—; B. M.
Naberman f 10,—; E. H. v.d. Paardt-Young
f 27,50; J. A. Phefferkorn f 25,—; J. A.
Pieters f 100,--; H. de Quant f 10,—; L. M.
Robilotti f 10,—; L. E. V. Simao f 10,—;
W. Stout f 25,-; A. v.d. Star-Valburg f 10,—
L. Susan-Mathey f 100,--; A. M. Swart
f 10,—; G. Vroomen f 3,--; A. H. Verkuyl
f 80,80; N. H. Wichers-Bleckmann f 10,—;
J. Willemsen-Sterckx f 10,--.
Totaal ontvangen voor
Poekoel Teroes Pot in juni 1987 f 775,80
Ontvangen voor KNIL
J. Jacobse
f 15,-
27
