Saluut aan Atmo
a
Karakteristiek landschap in de Preanger: steile sawah-terrassen langs de weg tussen Bandung en Garut.
(Foto: R. L. Mellema)
De redactie van dit blad stuurde een aan mij gerichte brief door, die een
kennisgeving inhield van het overlijden van de gewezen Agent van Politie 1 ste
kl. Atmopawiro. Dat bericht had de kleinzoon van de overledene verstuurd, nadat
hij mijn naam had gelezen in een uitgave van Moesson in een leesbibliotheek te
Yogya. Wie de overledene was en wat hij voor mij had betekend, zal ik in de
komende regels trachten te omschrijven. In gedachten wil ik dan nog eenmaal
met Atmo zijn op de wegen die ons destijds door het wonderschone land
hadden geleid. Reeds op de eerste dag dat ik als jong en onervaren Hoofdagent
van Politie mij bij de Commandant van het Detachement Veldpolitie te Garut
aanmeldde, werd mij onder meer medegedeeld dat ik bij de uitoefening van mijn
taak, als motorist, de agent Atmopawiro toegewezen kreeg.
Bij de garage van het onderdeel zag ik
hem staan naast de zware 1200 cc
Harley Davidson motorfiets met zij
span, waarvoor hij verantwoordelijk
was gesteld. Klein van gestalte, reeds
grijs aan de slapen, leek hij zo jong
niet meer. Hij zei mij wie hij was
en zweeg verder. Toch kreeg ik de
indruk dat hij wel meer te zeggen had.
Zijn correcte houding, toch gepaard
gaande met vriendelijkheid, hadden
hem blijkbaar weerhouden zijn inten
ties te verwoorden. Die zouden, naar
het mij voorkwam, zeker als volgt
kunnen zijn: "Hier ben ik dan Atmo,
aan U toegewezen. Ik zal U vergezellen
op uwtochten en beschermen. Ik zal U
trouw zijn en mijn dienstbaarheid
bewijzen. Zwijgen zal ik als U zwijgt
en spreken zo U dat wenst."
Gevoelens die hij niet met woorden tot
uitdrukking wenste te brengen, heeft
hij naderhand met daden kunnen rea
liseren.
In het berglandschap van de Preanger,
in het Zuiden grenzend aan de Indische
Oceaan, een natuurschoon weldadig
gebied van vulkanen, kraters en meren,
hadden wij samen jaren lang gereden,
elkaar aflossend aan het stuur.
Ondanks zijn gering lichaamsgewicht
had Atmo weinig moeite om bij het
aanslaan van de motor, de kickstarter
door de zware compressie te trappen.
Wij toonden begrip voor de preven
tieve taak die wij hadden in het belang
van de veiligheid in het gewest. Met
de criminaliteit viel het destijds nogal
mee. Wij bezochten onze gedetacheer
de posten en ik controleerde geregeld
de te houden patrouilles. Ook de tal
rijke cultuur-ondernemingen bezoch
ten wij op onze tochten. Daarvoor
moesten vele bochtige hellingen wor
den beklommen of afgedaald vanwege
de vele uitlopers van bergen als Guntur,
Galunggung, Papandayan, en Cikuray.
Ook de meren Lèlès en Bagendit had
den wij vaak bezocht. Atmo kon vertel
len van de herten en bantengs in het
gebied. Waar zij zich ophielden en hoe
zij zich gedroegen.
Vele malen bracht hij ons veilig over
de Nagreg pas, op weg of komende
van Bandung. Voor ons wekelijks
dienstbezoek aan Bandung namen wij
wel eens de Zuidelijke route via Pen-
galengan met prachtig uitzicht op de
Malabar.
Wij reden dan door de streek Bungbu-
lang, grenzend aan zee, waar grote
kudden verwilderde karbouwen graas
den. De respectievelijke eigenaars
zouden hun dieren te allen tijde her-
(lees verder volgende pagina)