Kaart van Semarang
IHH
Foto: Gezicht op Bodjong.
waren. In gedachten kon ik weer door
Semarang dwalen als "katjong" met
"toeloep" in de hand en klomp klei
waaruit de "kogels" werden gedraaid
of een katapult om de nek, jagend
achter de "lajangan pedot"; na sluiting
van de handelskantoren scharrelend
in de buiten de gebouwen geplaatste
prullebakken naar enveloppen met
postzegels uit vreemde landen.
Ik zag mezelf weer aan de Kalibaroe of
op de pieren met hengel of "pantjing
Prauwenhaven Semarang 1936. Links havenkantoor, rechts de vuurtoren.
Wat een advertentie in Ting-Ting al niet tot gevolg kan hebben!
Op mijn verzoek aan lezers om toezending van een fotokopie van de kaart of
plattegrond van het vooroorlogse Semarang, in Moesson no. 15, heb ik zoveel
reacties ontvangen dat het ondoenlijk is om alle namen te noemen van hen, die
mij met telefoontjes en/of kaarten hebben verblijd. Bovendien weet ik niet of
men daar wel gelukkig mee zal zijn. Wel wil ik enkele reacties vermelden.
Ik had op 20 maart j.l. de post nog niet uit de brievenbus gehaald, of ik werd al
drie keer gebeld. Van telefoontjes met opgave waar ik zo'n kaart kon aanvragen
tot toezegging van zending van een fotokopie. Velen hebben zonder voorafgaande
mededeling een kaart gestuurd. Ik voelde mij een beetje beschaamd dat ik zelf
nooit op de gedachte ben gekomen zo'n kaart uit Semarang mee te nemen.
Dat Moesson over de hele wereld
gelezen wordt wist ik al, toch was ik
blij verrast met een zending uit Perth,
West-Australië, waarin geschreven
stond dat de afzender het blad pas
ontvangen had omdat het met de boot
kwam. Hij vertelde dat hij op 1 Augus
tus a.s. naar Semarang zou gaan en
vroeg me of ik iets, b.v. foto's, wilde
hebben. De zending was vergezeld
van illustratief materiaal van de "World
Jiu-Jitsu Federation, Australia. Hij
woonde al 30 jaar in Australië! Hart
verwarmend!
De kaarten varieerden in grootte en tijd
van vervaardiging. De straten waren
op de ene als toekomstig geprojec
teerd en op andere al als bestaand
weergegeven Zo kon de groei van
Semarang gevolgd worden. Er waren
kleine kaartjes bij (van verschillende
plaatsen waar ik gewoond heb, over
genomen uit het "Motor Sportblad" uit
lang vervlogen dagen, waarop o.a.
aangegeven stonden: hotels, post
kantoren, ziekenhuizen en natuurlijk
de sociëteit!), maar ook tafelblad-
grote kaarten met komplete bebou
wing; kaarten uit 1944 - in de oorlog
dus - vermoedelijk door de Engelsen
overgenomen, waarop de internerings
kampen en de z.g. "areas destroyed",
waar onze "vernielingsbrigade" de
"verschroeide aarde-politiek" heeft
toegepast, waren aangegeven.
Er was een hoogtekaart bij waarop de
bulten en het heuvelterrein herkenbaar
bandooi" de "ikan sembilan" of betiks
uit het water slaan. Ook bij het "ouwe
fort", het fort Prins van Oranje werd in
het water van de gracht gevist; de
glazen ruiten waren dankzij de katapult
vrijwel alle gesneuveld. Het raceter
rein waar we rondjes trokken, het
vliegveld Simongan waar het dalen en
opstijgen van de K.N.I.L.M. vliegtui
gen werd bewonderd. Voorwaar een
nostalgisch gebeuren.
Er werd de verzuchting geslaakt dat er,
in vergelijking met andere steden, zo
weinig over Semarang is geschreven.
Toch is Semarang een heel knus stadje
waar heel gezellig geleefd werd.
Uit gegevens op de kaarten die ik
ontvangen heb en inhakend op de
artikelen over straatnamen wil ik hier
nog wat aan toevoegen. Als kleine
jongen hoorde ik van mijn vader dat
Randoesari - omstreeks 1940 omge
doopt in Juliana-Bernhardlaan en
tegenwoordig Pandanaran genoemd -
in de volksmond bekend stond als
"Sentiling", hetgeen een verbastering
zou zijn van "tentoonstelling". In mijn
geboortejaar 1914 werd er n.l. een
grote tentoonstelling gehouden die
het hele terrein aan de zuidzijde van de
straat in beslag nam, met inbegrip van
de heuvel erachter, de 36 m hoge
Goenoeng Pandan, vandaar mischien
de naam Pandanaran. Boven op de
heuvel stonden drie pyramiden als
gedenkteken voor drie vliegeniers die
er verongelukt zouden zijn. Wie er
meer van weet mag het zeggen.
Vermeldenswaard is ook dat een van
de kaarten vergezeld was van een
nummer van "Tourism in the Nether
lands Indies" uit 1936 over de stad
Malang. Een interessant document
met gegevens over toeristische plaat
sen in de omgeving, adressen van
hotels uit die tijd en foto's van die stad.
Er zouden ook over andere steden
nummers zijn verschenen. Voorwaar
een waardevol bezit!
(lees verder volgende pagina)
14
