OOM HENK
Familiefoto van vóór de oorlog:
Zittend v.l.n.r. Oom Henk, Boebie, letje. Topsy, Tante Doon. Achter links Yoyo.
tot maart 1981Hij was toen 87 jaar!
Zeker zullen vroegere Bogorianen hem nog herinneren, want het grootste deel
van zijn leven is Hendrik Angkuw in Bogor geweest, tot nu toe. Velen kennen
hem als Oom Henk en voor mij zelf is hij een echte oom, want zijn vader en de
moeder van mijn vader zijn broer en zus.
Dr'?j nar 9eleden v,ierde 0om Henk zijn 90ste verjaardag. Hier in Indonesië is dit
niet alledaags en daarom werd deze gebeurtenis dan ook gevierd. Oom Henk is
eenvoudig, kan goed met iedereen omgaan en helpt graag. Misschien is een
korte levensbeschrijving wel goed ter kennismaking.
Hij is geboren in Lilang, een dorp in de
Minahassa, 23 juli 1 894, als zesde van
11 kinderen. Na de Lagere School
volgde hij een kursus in de Nederland
se taal en op 1 3 maart 1913 vertrok hij
naar Batavia. Zijn eerste werk was als
verpleger in het Koningin Emma Zie-
enhuis, tegenwoordig Ruman Sakit
PGI Tjikini. In oktober ging hij naar
Pangkalpinang waar hij een paar
maanden werkte bij de Bangka Tin
winning. Vervolgens vertrok hij naar
Buitenzorg waar hij werd aangenomen
als Adjudant Chef van de 4de afdeling
van de Spoorwegen op een salaris van
f 10,- per maand. Enkele maanden
later kon hij deelnemen aan een
examen voor Nederlandse taal waarna
hij een andere baan kon krijgen, n.l. in
het Laboratorium van het Algemene
Thee Proefstation, ook in Buitenzorg.
Scheikunde en analyse van grond en
mest kreeg hij van Dr. J. J. B. Deuss
en Dr. Mohr. Oom Henk deed verschil
lende proeven op het gebied van de
bereiding van thee en op gezette
tijden bezocht hij de theefabrieken om
aanwijzingen te geven.
Veertien jaren werkte hij in dit labora
torium om daarna overtegaan naar het
Analyse Laboratorium onder leiding
van Prof. Donath. Hier werkte hij in de
afdeling alcohol onder Dr. J. Vermeulen,
verder onderzocht hij koffie vervalsin
gen, onderzocht verschillende groen
ten en vruchten, mest en kippevoer.
In 1933 werd Prof. Donath naar Batavia
overgeplaatst. Hij werd vervangen door
Dr. D. Koolhaas. Oom Henk kreeg de
opdracht sereh-olie te onderzoeken,
18
geholpen door 4 analisten, 12 assis
tenten en een laborant. Andere olie
soorten werden ook onderzocht voor
export.
Ongeveer twee maanden voor de Jap
pen kwamen trad Oom Henk in het
Vrijwilligerskorps. In die tijd werkte hij
niet meer en al zijn belangrijke aan
tekeningen zijn verloren gegaan. In
1941 mochten de Hollanders nog een
tijdje doorwerken van de Jappen, o.a.
Dr. Koolhaas, Dr. Hardon, Ir. Nijholt,
Dr. Hollemann, Dr. Jacob en Dr. Meijer.
Oom Henk werd belast met het ver
vaardigen van schrijf- en filtreerpapier
uit merang (rijststro), daarna moest hij
voor het Japanse leger aethylchloride
maken en proefnemingen doen om
lijm te bereiden uit beenderen.
Na de Japanse overgave was het niet
meer veilig op het Laboratorium. Het
Engelse leger (Gurkha) overviel het
gebouw en Oom Henk werd door de
B.K.R. (Badan Keamanan Rakyat), in
de gevangenis gestopt. Later werd hij
losgelaten, het bleek een misverstand
te zijn geweest.
Tijdens de onderhandelingen van In
donesia en Nederland in 1946 werd
het Laboratorium weer geopend on
der leiding van Dr. van Hulsen. Oom
Henk werd zijn assistent. Niet lang
daarna werd Dr. Holleman hoofd en
kwam Oom Henk terug in de afdeling
sereh-olie. In 1950 maakte hij promo
tie en in 1959 kon hij met pensioen
gaan, maar het Hoofd van het Labora
torium (B.P. Kimia) vroeg hem aan te
blijven om de jongeren te kunnen
opleiden. Zo werkte Oom Henk door
Naast zijn werk is Oom Henk zeer
actief in kerkelijk werk. Ook is hij een
goede tennisspeler. Tot voor kort ten
niste hij nog een tot tweemaal per
week, al was het maar even. Hij rookt
niet en let op zijn eten. Dit alles heeft
als resultaat dat hij niet ziekelijk is en
geen bijzondere klachten heeft.
Tante, ooms echtgenote is in 1948
overleden. Ze was een lieve moeder
voor de vier kinderen en was actief in
de kerk en damesverenigingen. Ook
was ze een goede modiste, ze was
bekend als Tante Doon.
Toen tante overleed waren de kinderen
nog op school, letje, de oudste, stu
deerde voor domineee in Jakarta en
Topsy haar zusje was in Nederland op
de Geneeskundige Fakulteit. Twee
jongens, Yoyo en Boebie konden een
tijd in Italië verder studeren. Oom
Henk liet zijn dochters niet naar Bogor
komen, hij had nu een dubbele functie,
als vader en moeder bleef hij met zijn
twee zoons in Bogor. Het werk in het
laboratorium ging gewoon verder,
i Op het ogenblik woont hij alleen thuis
met een oude bediende. Hij woont nog
in hetzelfde huis, aan Gang Baru 24.
letje is al lang predikant, verbonden
aan het Tjikini Ziekenhuis. Zij is de
echtgenote van John Lie (nu Jahya
Dharma), gepensioneerd Rear-Admiral.
Topsy is dokter in Bogor en Yoyo en
Boebie werken ook in Bogor.
In mei 1972 kreeg hij van President
Suharto de onderscheiding: Satya
Leweana. In maart 1981 ontving hij
ook een onderscheiding van Prof. Dr.
Dardjosomaatmadja.
De 22ste juli 1984 werd Oom Henk's
negentigste verjaardag gevierd in
Topsy's huis. Het was voor de kinde
ren, kleinkinderen, familieleden en
vrienden een mooie gelegenheid el
kaar te ontmoeten. Ook van Holland
was een oud kostganger met zijn gezin
overgekomen. Na de jarige geluk
gewenst te hebben werd een korte
kerkdienst gehouden door letje geleid.
Zij vertelde een en ander over haar
vaders lief en leed, dat hij alles overliet
aan de Almachtige die toch altijd weet
wat voor ons het beste is. Na een korte
levensbeschrijving van Oom Henk
werd de dienst gesloten met een ge
zang en psalm door de aanwezigen.
Tijdens het feestmaal kwamen oud en
jong een praatje maken met de feeste
ling. Oude herinneringen werden op
gehaald. Oom Henk kende iedereen
die met hem sprak. Af en toe kwamen
de tranen in zijn ogen als men familie
of vrienden noemde die al heengegaan
waren. Maar niet droevig zijn, niet lang
daarna begon de huisband te spelen
en Oom Henk kon niet nalaten mee te
walsen.
Een eenvoudige viering maar voor
Oom Henk een onvergetelijke dag.
Moge God hem nog gelukkige jaren
schenken te midden van zijn kinderen
en kleinkinderen!
E. SUNDAH
