Atjar Tjarnpoer
Mijn nakomelingen: gewone moderne
volwassenen uit een Indische moeder
en een totok vader. Komt vandaag de
dag zoveel voor, niets ongewoons
dus. Ze timmeren niet aan de weg. Er
zal om hen nooit een politieke rel
ontstaan, het kabinet zal nooit vallen,
om hen.
Mijn anaks, ik heb er twee. Een dochter,
Xenia. Donker haar, koelit langsep,
sierlijk als een wajangpop, ogen als
djèngkolpitten. Maar 't meest vallen
toch wel haar ogen op. Wonderlijke
ogen. Dromerig vaak. Toen ze geboren
werd en ik voor 't eerst in de ogen van
mijn kind keek, zag ik dat ze niet blauw
waren, zoals bij de meeste pasgebo-
Xenia en Edgar, een blonde Ot en een
donkere Sien.
renen. Ze waren donker, met een
blauwachtige waas erover heen. Ver
sluierd. Onpeilbaar. Wijs. Oud. Ze
sperde die donkere kijkers wijd open
en keek me aan. Mijn dochterEn ik
was verkocht.
Naast me klonk de stem van onze
dokter, ook een Indo, die zei: "Meis,
jouw dochter heeft meer levens gehad.
Kijk maar, haar ogen. Ze is een oude
ziel!" Xenia zit vaak in kleermakerszit
en is dan niet van deze wereld. Ze
zwijgt, glimlacht in zichzelf gekeerd.
Net als Boeddha. En, net als bij
Boeddha gaat er een wonderlijke rust
van haar uit. Maar een Indisch meisje?
Nou néé!! Door en door Hollands is ze.
Ik heb ook een zoon: Edgar. Blank en
blond, met ogen in een ondefinieerbare
kleur. De ogen van zijn overgrootvader
van mijn kant, Harry Schotel. En de
zelfde ferme neus. Ed is kalm en
bedaard. Zal zich nooit haasten. Op
zijn eigen, rustige manier, gaat hij
goedlachs en militair rechtop door 't
leven.
"Waaróm toch altijd dat haasten? We
komen immers allemaal gelijk bij
Nieuwjaar aan?" is zijn levensfilosofie,
waarin hij weer precies is als zijn opa
Ed. Schotel. Die was natuurlijk best
trots, op deze Indische, jongste klein
zoon. Als kind een boeaja, de schrik
van het hele dorp, groeide Edje op tot
een gezellige en vlotte babbelaar.
Volgens zijn oma en oudtantes, heeft
hij de humor geërfd van zijn andere
grootvader. Jan Laarhoven, de uit
Tilburg afkomstige, rondborstige Bra
bander. Edgar verzamelt Indische kris
sen, Indische en Chinese snuisterijtjes,
Indische vriendinnetjes en is dól op
Indisch en Chinees eten. Van Hollands
eten krijgt-ie koude rillingen. Eens,
met Kerstmis, hadden zijn oma, tante
en ik, een haast Bourgondisch diner
klaargemaakt. We waren best trots op
onze culinaire prestaties. Niet mijn
zoon. Die mopperde bij vader en opa.
"Ik wil rijst met tjeplok." "Astaga!",
was alles, wat opa uit kon brengen.
Op een dag, een paar jaar geleden,
belde Xenia op uit de stad waar ze
woonde en studeerde.
"Mam? Zaterdag kom ik thuis, met
mijn vriend. Maak je Indisch eten?
Dick is best trots, dat hij een Indisch
meisje heeft, weet je." En moeder,
perplex, dacht voor de zoveelste keer.
"Jij een Indisch meisje, mijn dochter?
Nou nee."
De zaterdag. Dick bleek een innemende
jongeman te zijn. Hij vouwde zijn
lange lijf dubbel, omhelsde en kuste
me en duwde me een enorme bos
bloemen in de handen. Door dit spon
tane optreden, veroverde hij zich from
here to eternity een plaatsje in mijn
hart. Later, aan tafel. Nasi koening,
natuurlijk, voor 't jonge stel. Redjeki,
immers? Dick keek in ware devotie
Edgar en Xenia, groter gegroeid en Indisch
gebleven.
neer op 't voedsel en liet zich alles
best smaken. Vroeg aan Xenia. "Kun jij
deze godenspijzen óók maken?" Tot
mijn stomme verbazing zei mijn doch
ter kalm: "Natuurlijk! Elk Indisch meisje
kan dat toch?"
Over de tafel heen ving ze mijn verbijs
terde blik en schonk me een bedeesde,
maar hartveroverende glimlach, waar
bij de kuiltjes in haar wangen in volle
werking traden. Weer dacht ik: "Jij
een Indisch meisje, mijn kind? De
wonderen zijn de wereld nog niet uit,
blijkbaar." In een impuls schoof ik een
schaal in haar richting. "Hier Meis,
atjar tjarnpoer!" Ed grinnikte plotse
ling. Even plotseling werd mij iets
duidelijk. Natuurlijk! Mfj'n anaks, atjar
tjarnpoer
Ik hoop, dat ze altijd trots zullen
blijven op hun Indisch bloed.
LUCETTE SCHOTEL
DIE ELLENDIGE REPETITIE
Wie zou die geniale fotograaf zijn die deze klasse-foto gemaakt heeft, ergens in de
30-er jaren van een klas van de HBS te Malang? Weinig gegevens, maar een plaatje
dat boekdelen spreekt. Spanning, ontspanning na de repetitie. Moet u dat meisje rechts
zien, in haar eentje vertwijfeling en wanhoop verwerkend, zich afvragend waarvoor in
vredesnaam repetities zijn uitgevonden. Om kinderen het leven zuur te maken kind,
je kleinkinderen zullen het vandaag de dag nog kunnen beamen.
6
