'PLANTERSVROUW
VRIJ®*®
27,
28
ME'
DILIGENTIA
Kunstkring
solo-toneel met
TONNIE GROSSE
in
Lange Voorhout 5, Den Haag
Mededelingen over kaartverkoop,
reserveringen, etc. in de volgende
Moesson.
Voor de jaarlijkse Moesson-presentatie kozen wij dit keer een toneel
uitvoering. Harryet Marsmans veelgeprezen levensverhaal "Meer dan
alles" werd op een sobere maar gevoelige wijze bewerkt voor solo-toneel
door Francine Schregel-Onstein.
TONNIE GROSSE speelt de titelrol. De regie is handen van PETER
LUITEN.
Het zal een bijzondere hommage worden aan alle plantersvrouwen en
planters die in Ned.-Indië zulk baanbrekend werk hebben verricht en hun
nauwe betrokkenheid met land en volk.
ik noem er enkelen van: Profetes Tire-
sias in Huis van Labdakos van Claus:
huishoudster Dorine in Tartuffe van
Molière; de Madame in Mahagonny
van Brecht; de Vrouw in Kleine Muizen
van Yvonne Keuls, waarvoor ik de
Henk Schregel Wisseltrofee en oor
konde mocht ontvangen als beste
actrice temidden van zo'n 60 tonelis
ten.
Last but not least als een (verlate)
bekroning van mijn 44-jarig toneel
jubileum mijn solo-optreden in Den
Haag in november 1986 voor vijf uit
verkochte zalen: EMILY DICKINSON,
de Amerikaanse dichteres uit de vorige
eeuw, van William Luce, waar ik, na
een hardnekkig gevecht tussen mijn
regisseur en de Haagse Comedie om
deze uitvoering 'vrij' voor het amateur
toneel te geven, het (schriftelijke) ja
woord van hen kon verkrijgen. Zij
verbonden hieraan echter helaas de
eis: 'géén pers-voorlichting of recen
sie'; er mocht geen reclame gemaakt
worden, maar de mensen die me ge
zien en gehoord hadden waren zö
enthousiast dat men 'ingezonden stuk
ken' naar de kranten zond; en dat kon
men niet voorzien
Er zijn stapels plakboeken, foto's, re
censies, Max is de trouwste en ent
housiaste fan van Tonnie Grosse. Hij
leeft mee met alles wat ze doet en laat
en wat zij laat, doet hij. Gepensioneerd
nu kunnen beiden voor hun hobbies
leven. Een getrouwde dochter woont
in Amstelveen.
"Waarom ben je nooit beroeps gewor
den?"
"Ik ben nog altijd dankbaar dat ik me
nooit heb onderworpen aan het be
roepstoneel. Zij "moeten", het is hun
brood, ik "mag "en ben begenadigd. Ik
hoefde nooit in-dienst-van te spelen.
Wel heb ik er zoveel mogelijk naar
gestreefd eventuele opbrengsten van
Tonnie en Max Grosse.
mijn toneelavonden aan charitatieve
doeleinden te schenken."
Nog even terug naar haar jeugd. Van
haar moeders kant komt ze uit een
plantersfamilie uit de Oosthoek, de
familie John en Priet Soesman. Als
klein meisje bracht ze daar de vakan
ties door (Priet was de zuster van haar
moeder). Tonnie herinnert zich onver
getelijke, gelukkige momenten uit haar
jeugd, herinneringen die zij terugvond
in het boek van Harryet Marsman:
"Meer dan alles".
Zo herleefde en beleefde zij de ge
schiedenis van Plantersvrouw dat met
mij (L.D.) het plan ontstond "Meer dan
alles" voor het toneel te bewerken.
Een plan dat nu concreet uitgewerkt is
en dat in mei a.s. in Dilligentia in Den
Haag voor iedereen te zien en te
horen is. Het zal de eerste keer zijn
dat er een Indische toneelspeelster
een Indische roman door een Indische
uitgever uitgegeven, op het toneel
brengt. Solo-toneel door Tonnie
Grosse.
Een hommage aan de duizenden on
bekende planters en hun vrouwen in
het toenmalige Ned.-Indie.
Dat moet toch iets goeds worden?
LILIAN DUCELLE
13
