zwer
tussen
en ion
door Victoria Kaulbach naar gegevens van Henk van Eek
(III)
DE KLEINE SOEN DA-EI LAN DEN
De allereerste aanstelling die Henk ontving betrof de plaatsing aan boord van het
KPM-schip "De Klerk", dat in de haven van Tandjong Priok gemeerd lag, en waar
hij zich bij de gezagvoerder aanmeldde. Het schip dat een z.g.n. "lijndienst"
bevoer naar de Kleine Soenda-eilanden, zou nog dezelfde dag vertrekken, zodat
er een enorme drukte heerste aan boord.
Nadat Henk zijn koffers in zijn hut had laten plaatsen en zich had omgekleed,
ving zijn werk aan: het toezicht en de controle op de lading die het schip in nam
voor de vele bestemmingen, die hij nog slechts van naam kende, doch nog nooit
had bezocht. Het waren voor hem vreemde namen van plaatsen, die op
eveneens vreemde eilanden lagen, maar die hij binnenkort zou gaan leren
kennen.
RECTIFICATIE
In artikel II "Op weg naar Indië"
werd abusievelijk vermeld, dat
het m.s. "Sibajak" de haven van
Genua aanliep. Dit dient natuur
lijk Marseille te zijn, de aanloop
haven van de Rotterdamse Lloyd.
Verder werd als koopcentrum in
Port Said genoemd Simon Arts;
deze naam dient ten rechte te
zijn Simon Arzt.
De lading die werd overgenomen, be
stond uit blikken petroleum, cement,
meel, dakplaten, levensmiddelen,
dranken, groenten enz. teveel om op
te noemen. Henk moest zorgen dat
deze lading op een goede en veilige
plaats in de ruimen werd opgeslagen,
waar vele koelies werkzaam waren.
Intussen waren er in de loodsen en op
de kade reeds vele passagiers aange
komen, die als dekpassagier zouden
meereizen en die moesten wachten
tot het schip gereed was met de
lading-overname. In de namiddag was
het eindelijk zover. De ruimen werden
gesloten en afgedekt met houten
luiken. De dekken werden schoon ge
veegd en de dekpassagiers konden
aan boord komen.
De wachten waren ingedeeld en Henk
zou als jongste stuurman de voormid
dag-wacht gaan lopen (van 8 tot 12
uur). Na het aanlopen van Semarang
en Soerabaia waar suiker en postzak
ken werden ingeladen, kon de eigen
lijke reis naar de Soenda-eilanden
beginnen. Allereerst dan Bali, waar het
ms. "De KLerk" zijn anker liet vallen op
de reede van Boeleleng aan de noord
kust. Op deze plaats hoefde maar heel
weinig lading te worden gelost, zodat
er tijd was om een uitstapje te maken
op dit zo mooie en overbekende
"eiland der Goden". Met nog 2 collega's
bezocht Henk vele interessante plaat
sen, waarbij natuurlijk de nodige foto's
werden gemaakt, die hem laterzouden
herinneren aan dit prachtige eiland.
Toen werd het anker gelicht en koers
gezet naar de volgende aanlegplaats,
Ampenan op het eiland Lombok. Kent
U Lombok? Het is vooral bekend van
de militaire expeditie in 1894, die het
eiland toen onder rechtstreeks bestuur
plaatste.
Lombok. Zo heten ook de kleine rode,
smalle pepertjes, die de sambal van de
saaie rijst tot een godenmaaltijd ma
ken. Lombok is ook bekend om zijn
rijstuitvoer en natuurlijk zijn veeteelt.
Het wemelt er letterlijk van de dieren:
paardjes die worden uitgevoerd via de
plaats Ampenan (in het westen) en
karbouwen, geiten en runderen. Er zat
ook een controleur van het Binnenlands
Bestuur.
Op Lombok torent de vulkaan Rindjani
boven het eiland uit en is van verre uit
zee reeds te zien.
Omdat er op de Kleine Soenda-eilan
den nergens havens waren, waar de
schepen konden binnenvaren en er
evenmin werkvolk aanwezig was om
de schepen te lossen en te laden,
werden er in Ampenan "laadkoelies"
aan boord genomen, die gedurende de
hele verdere reis tot aan de terug
komst in Ampenan meevoeren en die
op alle aanlegplaatsen van het schip
de lading verwerkten, zowel in het
schip als aan de wal. Deze gespeciali
seerde laadkoelies zorgden er ook
voor dat het vee, dat op de terugreis
werd ingescheept, veilig aan boord
kwam.
Na Lombok werd koers gezet en ge
varen naar het eiland Soembawa, naar
de plaatsen Soembawa Besaren Bima,
een kustdorp aan het einde van een
indrukwekkende baai (de Bima-baai)
gelegen. De voor hier bestemde lading
en de zakken post werden naar de wal
gebracht en hoewel het schip op de
terugreis Bima weer aan zou doen
werden de reeds klaar liggende goe
deren zoals uien en huiden reeds
overgenomen. Na een prachtige vaart
door de Bima-baai ging de reis dan
verder naar Flores, een vulkanisch
eiland met een centrum van het missie
werk in de Soenda-eilanden en het
schip liet het anker vallen op de reede
van Endeh.
Flores is een juweel van een eiland
met prachtige meren, de beroemde 3-
kleuren meren, die naast elkaar zijn
gelegen en diepblauw, vuurrood en
(lees verder volgende pagina)
Henk bij het laden van vee.
en op de rug van een "sandalwood'
