INDONESISCH
NIEUWS f
Het laatste jaar van Ned.-lndië
Van de zwaardhouw der Tweede Politionele Actie tot de handtekening onder
de Souvereiniteitsoverdracht.
"Het laatste jaar van Ned.-lndië", van de hand van oud-ambassadeur Dr. J. G. de
Beus doet uitvoerig verslag van de gebeurtenissen, die leidden tot de Tweede
Politionele Actie in dec. 1948, de daarop volgende maandenlange met
verbittering gevoerde diplomatieke strijd in de Veiligheidsraad, het herstel van
de Republiek en tenslotte de souvereiniteitsoverdracht aan Indonesië.
Dr. De Beus was in die tijd plaats
vervangend leider van de Nederlandse
deligatie bij de Veiligheidsraad en
doet zijn verslag aan de hand van
persoonlijke waarnemingen en authen
tieke documenten. Hij toont daarbij
met grote objectiviteit het beslissende
belang van de onderhandelingen aan,
waarbij duidelijk de zwakke positie
van Nederland bleek, dat door de voor
haar zeer ongunstige internationale
verhoudingen in de Veiligheidsraad
geïsoleerd stond.
In de eerste hoofdstukken gaat de
auteur in op de gebeurtenissen die
plaatsvonden in de maanden vooraf
gaande aan de Tweede Politionele
Actie; het optreden van het nieuwe
kabinet-Drees in Nederland (dat voor
stander is van een strakkere lijn t.o.v.
de Republiek), het ontslag van Dr. Van
Mook (waarbij niet alleen verschil van
inzicht m.b.t. de nieuwe beleidslijn,
maar ook persoonlijke factoren een rol
speelden), en de laatste pogingen om
nog tot een vergelijk met de Republiek
te komen.
De voorstelling, die men vaak hoort
verkondigen, dat Nederland zich ge
wapenderhand tegen de onafhanke
lijkheid van Indonesië als zodanig zou
hebben verzet. Bestrijdt de auteur. Die
onafhankelijkheid was door allen als
einddoel erkend. Het ging er slechts
om, hoe snel en vooral, onder welk
regiem Indonesië onafhankelijk zou
worden, namelijk als een Java-cen-
trische eenheidsstaat onder Soekarno,
of als een federale staat, waarvan de
Republiek slechts de voornaamste
deelstaat zou vormen.
De in de vroege ochtend van 19 dec.
1948 aangevangen Tweede Politionele
Actie begon met de verrassende in
name van Djokja en de gevangenne
ming van de voornaamste republikeinse
leiders (Generaal Soedirman had nog
tevergeefs getracht Soekarno over te
halen met de troepen de stad te verla
ten). Uit militair oogpunt was de
operatie een volledig succes, maar de
druk van een groot deel van de wereld
opinie maakte uitvoering van de poli
tieke doelstellingen, die met de actie
werden beoogd, onmogelijk.
Bij het op 7 mei 1949 gesloten Van
Roijen-Roem akkoord tenslotte moest
Nederland instemmen met de terug
keer van de republikeinse regering
naar Djokja en werd beloofd geen
nieuwe deelstaten te vormen in voor
malig republikeins gebied.
Ook na het intreden van de wapenstil
standsovereenkomst met de Republiek
op Java op 11 aug. vonden op zulke
grote schaal bestandsschendingen
plaats, dat tijdens een vergadering van
de nieuwe HVK Lovink, met de militaire
commandanten over de toestand door
de laatsten werd geconcludeerd dat
een derde politionele actie nood
zakelijk was. Gezien de politieke
bezwaren hiertegen, werd deze niet
serieus overwogen.
De auteur besluit zijn boek met een
levendig verslag van de historisch-
emotioneel geladen momenten van de
bestuursoverdracht op 27 dec. 1949
in het Paleis Koningsplein in Batavia,
dat op dezelfde dag Djakarta ging
heten.
Ook wordt aandacht besteed aan de
poging tot staatsgreep van Westerling
en zijn ontsnapping.
Dit boeiend (mede door de persoonlijke
belevenissen van de auteur) geschre
ven en goed gedocumenteerd boek
geeft een uitstekend inzicht in de
diplomatieke en politieke achtergron
den, van de gebeurtenissen in het
beslissende jaar 1 949, het laatste jaar
van Ned.-lndië.
"Het laatste jaar van Ned.-lndië" is een
bijgewerkte uitgave van het deel over
"de Tweede Politionele Actie en haar
nasleep" uit het boek van Dr. De Beus
"Morgen bij het aanbreken van de
Dag".
CH. MANDERS
"Het laatste jaar van Ned.-lndië" -
van de zwaardhouw van de Tweede
Politionele Actie tot de handtekening
onder de Souvereiniteitsoverdracht",
door J. G. de Beus, geïll., 175 blz.,
prijs f 34,90, porto f 4,50.
(Uit "Indonesia News", een publica
tie van de Indonesische Ambassade.)
Internationale passagiers-terminal
voor luchthaven in Biak, Nw.-Guinea
Om tegemoet te komen aan de steeds
groter wordende stroom Amerikaanse
toeristen die Indonesië bezoekt als
gevolg van het openen van de Biak-
Honolulu-Los Angeles vluchtroute, zal
men dit jaar aanvangen met de bouw
van een internationale passagiers
terminal voor Frans Kaisepo Airport in
Biak Numfor, Nieuw-Guinea.
Deze terminal, waarvoor twee miljard
rupiah beschikbaar is gesteld, zal er
mede toe moeten bijdragen dat Frans
Kaisepo Airport in de toekomst gaat
fungeren als toegangspoort naar Indo
nesië voor reizigers uit oostelijke rich
tingen. Tevens zal er een renovatie
plaatsvinden van de terminal voor bin
nenlandse passagiers.
Indonesië wendt zich tot Frankrijk
voor lancering sateliet
Indonesië overweegt voor het in de
ruimte brengen van zijn Palapa B-2R
communicatiesateliet gebruik te maken
van de Franse Ariane raket. Tot nu toe
gebeurde dit met behulp van een Delta
raket van de Amerikaanse NASA, maar
toen bleek dat de US Exim Bank
hiervoor niet langer crediet wenste te
verschaffen, zocht en vond men heil in
Frankrijk, alwaar de Parijse Bas Bank
wel bereid bleek.
Sovjet hulp
Voor lancering van een derde generatie
(C) satelieten in het jaar 2000 heeft de
Sovjet Unie zich inmiddels gemeld.
Een team van deskundigen dat onlangs
terugkeerde uit Rusland kreeg ook te
horen dat men graag mee zal werken
aan de ontwikkeling van een lanceer-
inrichting voor vreedzame doeleinden,
een telescoop met een doorsnee van
70 m en een onderzoekscentrum voor
micro-biologie in de ruimte. Ook was
er sprake van participatie van een
Indonesische astronaut in Sovjet ruim
teprogramma's.
SCHAKEL P£ HOOFD
MOTOR UIT, HAT1E.RAAD
soslov. u/e hebben
Kortsluiting aan
Böoed
19
