O
Echt
Gaat dr. De Jong om?
Kennismaken
BIJ DE VOORPLAAT (Foto: Archief Moesson)
Wat is echt? Dat is een vraag die bij het zien van de
voorplaat op zou kunnen komen. Alles en iedereen is op de
foto onbelangrijk geworden want niets en niemand komt er
op voor. Alleen jij met je diepst verborgen gedachten en
gevoelens. Gedachten en gevoelens die eindelijk de ruimte
krijgen om op golven gedragen te worden naar een nabije
verte waar warmte nog even zichtbaar is. En daar schreeuw
je het misschien uit, je huilt of heel open spreek je er je
liefste wens uit. En misschien hoop je dat suaks bij het
aanbreken van de nieuwe dag zal blijken dat je gehoord
bent geworden of wellicht is het gevoel, dat je onzichtbaar
voor iedereen je ziel hebt kunnen bevrijden, genoeg om
naar huis te gaan en te beseffen dat je je rustig voelt.
Maar hoeveel keer per jaar, of in je leven, sta je zo in
gesprek met iets waarbij je je niet alleen klein moet, maar
ook klein wilt voelen. Vier muren, mensen en geluiden
houden je dagelijks gevangen en 's avonds, als daar
eindelijk iets is dat lijkt op stilte, sluit je je ogen om tot
morgen uit te stellen wat je stil zou willen overdenken. En
elke nieuwe avond stel je uit want je bent zo moe van
opstaan, kleden, werken, eten, praten, lezen, kijken, luiste
ren, mensen, dingen, radio, televisie, zorgen, herrie, regen,
ziekte, plannen. Maar slaap verkwikt en plicht roept en de
dagelijkse gang is niet te stoppen. Je zou trouwens niet
anders willen en kunnen want zo is het leven toch. Ja, zo is
het leven.
Dat besef je pas goed als je je even aan dat leven mag
ontrukken om te staan aan de zee en te voelen dat het goed
is om je moeheid aan de golven mee te geven. En dan sla je
je arm om haar heen, samen weer terug naar het echte
leven, terwijl je echte ik is toevertrouwd aan iets dat nog net
zichtbaar was, maar dat je morgen licht en warmte zal
geven. Totdat een zwart wolkendek dat steeds meer gaat
beletten en de tijd daar is dat je diepste gedachten en
gevoelens niet meer onhoorbaar toevertrouwd hoeven te
worden aan die nabije verte, omdat je daar dan zelf bent
aangekomen, om nog eens te zien hoe je al die jaren bent
opgestaan, hebt gewerkt, geluisterd en hebt geprobeerd
dat echte ik te zijn.
Goed, tot zover "Méditation de R.B.". Straks kom ik thuis en
til de kleine meid uit haar bedje. Ik til haar dan in de lucht
opdat ze mijn kop ziet en zeg dan "dag Muis", dag poppie".
En lachen doet ze dan. En ooit zal zij de zon in de zee zien
zakken. Dat haar wensen dan vervuld mogen worden, dat
alle wensen van onze kinderen waar mogen worden, is mijn
wens. Want niets is echter dan een kind dat in gesprek
komt met het leven. D D
Gaat dr. Lou de Jong om? Ofwel: gaat
hij in het concept van deel 12
("Epiloog") van zijn geschiedschrij
ving ingrijpende wijzigingen aan
brengen zodat er een genuanceerd
beeld ontstaat van excessen die zich
in Indië hebben voorgedaan in de
jaren '45-'50? Als we de verschillen
de kranteberichten mogen geloven,
is dat inderdaad het geval. Deze
berichten zijn met name gebaseerd
op een brief van de directeur van het
Rijksinstituut voor Oorlogsdocu
mentatie (RIOD) drs. A. H. Paape aan
de heer Th. Kappers.
De heer Kappers, oud-Knil-officier,
heeft naar aanleiding van het uit
gelekte concept, zoals zoveel ande
ren, zijn ongenoegen kenbaar ge
maakt aan verschillende redacties,
instanties en personen, o.a. het
RIOD en dr. L. de Jong. Van deze
laatste ontving hij medio december
1987 een briefje terug, waarin stond
dat hij (De Jong) geen enkele ver
antwoording naar buiten aanvaard
voor het uitgelekte concept. De heer
Paape ging echter verder in zijn brief
van 28 december 1987. Hij schreef
o.m.: "U weet dat de ten dele in de
openbaarheid verschenen tekst nog
slechts een concept is. De defini
tieve tekst zal, zoals dat ook in vorige
delen van het werk van de heer De
Jong het geval is geweest, op talloze
plaatsen ingrijpend gewijzigd wor
den."
In april a.s., wanneer deel 12 uit
komt, zullen we weten of de Jong
zich inderdaad iets heeft aangetrok
ken van de felle kritiek op het con
cept. Als dat inderdaad zo zal zijn,
blijft de vraag hoe hij zijn wijziging
zal verklaren: omdat hij niet heen
kon om de kritiek op het concept of
omdat zijn meelezers en adviseurs
hem via de normale overlegprocedure
hebben overtuigd van noodzakelijke
aanpassingen. Waarschijnlijk zal De
Jong dit laatste niet zeggen. Van de
opmerkingen van zijn adviseurs,
prof. dr. I. J. Brugmans en drs. R. C.
Kwantes, over het concept van deel
11 A heeft hij zich ook niets aange
trokken. Dat blijkt uit het Voorwoord
van dat deel. Rest dus de storm van
kritiek van degenen over wie hij
schrijft. Wanneer in april zal blijken
dat De Jong daar uiteindelijk toch
gevoelig voor is, dan is dat een
belangrijke ontwikkeling voor het
proces over deel 11 A. Dan zal de
Staat als opdrachtgever van de ge
schiedschrijving en De Jong zelf ook
moeten luisteren naar de kritiek van
het Comité Eerherstel. Tot nu toe
schermt men te pas en te onpas met
de wijsheid dat geschiedenis een
discussie zonder eind is.
R.B.
"aannemelijk dunkt ons dat
die ontwikkeling bevorderde
dat menige Europeaan in Indië
zich ging afvragen of het niet
wenselijk was dat ook het
moederland autoritair, zo niet
fascistisch, zou worden be
stuurd".
(Dr. L. de Jong in deel 11 A,
blz. 366.)
Dachten wij, dachten onze (groot)
ouders fascistisch? Waren wij
fascisten?
Het Comité Geschiedkundig Eer
herstel strijdt door middel van
een proces tegen de Staat over
deel 11A voor eerlijke geschied
schrijving.
Vindt u die strijd het steunen
waard, help ons dan ook finan
cieel.
Comité Geschiedkundig
Eerherstel
Arabislaan 63
2555 DE Den Haag
Postbank 50 18 169
Als u iemand weet
die kennis wil maken met
Moesson dan sturen wij hem
of haar het gratis Moesson-
kennismakingsnummer.
Geeft u ons dan de naam
en het adres? Ons telefoon
nummer is 070-54 55 01.
2
