Indië in het onderwijs (II)
POIRRIÉ
Stickers van
Indische Stadswapens
Wonderlijke verhalen
uit de
Indische historie
9
Met het oog op het komende schriftelijke eindexamen Geschiedenis over o.m.
Nederlands-lndië zijn verschillende leerboeken verschenen. Hoewel, tegen
woordig spreekt men meer van studiegidsen, katernen en werkboekjes dan van
geschiedenisboeken. In mijn tijd, alweer 17 jaar geleden, had je "echte"
boeken: gebonden, een saaie kaft, veel tekst en weinig illustraties. Tegen
woordig is de historische kennis bij voorkeur verpakt in frisse vrolijke gidsen met
heel veel illustraties, in kolommen gedrukte tekst en veel kleuren. Hierdoor oogt
de te leren stof niet zo taai en saai, maar het zal mijn herinnering aan die oude
degelijke boeken wel zijn die mij doet afvragen of geschiedenis toch niet een
meer bezadigde benadering vergt, ook ten aanzien van de vormgeving. Maar dit
terzijde.
"En als ie desondanks toch Historicus wil
worden kan ie alsnog onterfd worden."
We mogen aannemen dat scholieren
van gemiddeld 17 jaar heel weinig of
niets weten van Indië. Wordt Indië
(verplicht) onderwezen, dan doen ze
enige kennis op. Kennis die in school
boeken is te vinden. Eén zo'n leerboek
is de "Studiegids voor het centraal
schriftelijk eindexamen geschiedenis
staatsinrichting 1988", geschreven
door W. F. Kalkwiek en drs. A. C. de
Beer, uitgegeven door Meulenhoff
Educatief. Op blz. 53 van de Havo/
VWO-editie schrijven de auteurs over
de Volksraad o.m.: "Het aantal leden
bedroeg in 1918 negenendertig. Ne
gentien leden - onder wie vijf Indiërs -
werden door het gouvernement be
noemd en negentien - onder wie tien
Indiërs - werden gekozen door plaat
selijke raden."
Indiërs i.p.v. Indonesiërs. Kleinigheid
je? Meermalen wordt in dit boek deze
"vergissing" gemaakt, een vergissing
die wordt overgedragen aan leerlingen.
"Het is niet mogelijk dit onderwerp
(Nederlands-lndië 1918-1949, RB) te
behandelen zonder iets te weten van
de voorgeschiedenis" lezen we op blz.
49 onder "Inleiding". Een bladzijde
verder lezen we wat we dan moeten
weten: "het bestuur was dikwijls
zwak; de inlandse bevolking werd uit
gebuit en de dienaren van de Com
pagnie stalen zich rijk Even
verder: "De winsten die naar Neder
land vloeiden waren enorm. In totaal
heeft Nederland meerdan 670 miljoen
uit Indië gehaald".
Het leerboek eindigt op bladzijde
98/99 met het verhaald over het ge
beuren met de "Van Imhoff". Tussen
dit getoonzette begin en einde wordt
Indië gedoceerd, zoals op blz. 61:
"Javanen woonden in de dessa's
of in een kampong In een
rapport uit het eind van de jaren
dertig wordt een beeldende be
schrijving van zo'n kampong ge
geven:
"Van bovenaf gezien ziet zij er zeer
schilderachtig uit. Maar als men er
in komt, vertoont zich de droeve
werkelijkheid. Over het algemeen
uiterst smalle, zeer modderige en
wegens de bovendien soms vrij
sterke helling moeilijk begaanbare
weggetjes scheiden de schamele
woningreeksen. Bij de meeste wo
ningen zijn uit halfvergane planken
en wat zink en blik "bijgebouwen"
opgetrokken welke de badkamer en
"sanitaire")!) inrichting bevatten.
Van daaruit stromen weer smalle,
modderige geultjes badwater en
menselijke faecaliën, welke in de
vorm van plassen en poelen veelal
blijven staan, daar de afvoer zeer
onvoldoende is".
De bron van dit citaat is deel 11A van
dr. L. de Jong.
Blz. 86 van het schoolboekje geeft de
belangrijkste gebeurtenissen in jaar
tallen. Uit het jaar 1945 wordt alleen
de datum 1 7 augustus vermeld: "De
republiek Indonesië uitgeroepen".
Wat bijvoorbeeld niet is opgenomen is
de datum 15 augustus: de capitulatie
van Japan en het einde van de Tweede
Wereldoorlog.
Kleinigheidje? Misschien is het net als
met een kras op een auto. Als de
reactie is "ach het is toch maar blik"
dan ga je gewoon over tot de orde van
de dag. Voor velen "is Indië gewoon
blik. Maar als je zuinig bent op je auto
en je beseft dat een kras het begin is
van roest, dan begin je met schuren.
Eerlijke geschiedschrijving over Indië
in staatsuitgaven en in schoolboeken
is waard om je voor in te zetten. Indië
was geen blik maar een land van
mensen. (wordt vervolgd)
RALPH BOEKHOLT
Amboina - Bandoeng - Banjoe-
wangi - Batavia - Blitar - Buiten
zorg - Cheribon - Garoet - Ma-
dioen - Magelang - Malang -
Makassar - Medan - Menado -
Modjokerto - Padang - Palem-
bang - Pasoeroean - Pekalongan
- Salatiga - Semarang - Soerabaia
- Soekaboemi en Tegal.
(7,5 x 12,7 cm)
Per stuk f 2,-.
Een leuk souvernir voor reünies.
Bij bestelling van 50 of meer
belangrijke korting!
Dr. H. J. de Graaf
Historische feiten en anecdotes,
met groot gevoel voor humor
geschreven dooreen deskundige
op het gebied van de Indische
historie.
Naslagwerk voor nu en later.
Prijs 22,50, porto f 5,50
BOEKHANDEL MOESSON
