ST. PATRICK'S DAY
IN AMERIKA
VOOR INDISCHE
GOUDEN SIERADEN
G. MERKLE B.V.
SPUI 167a - DEN HAAG I
1 TELEFOON 070 - 60 48 85 1
door LIZELOT VAN BALGOOY
De 17e maart staat op Amerikaanse kalenders aangetekend als St. Patrick's Day.
St. Patrick is de beschermheilige van Ierland en Engeland (en ook, voor wie
't weten wil, van soldaten en padvinders). In Ierland is de 17e maart geen vrolijke
feestdag. Men gaat hoogstens naar de mis, of steekt een extra kaarsje aan. Meer
niet. In Amerika daarentegen wordt St. Patrick's Day met veel vrolijkheid
gevierd. Winkels houden speciale St. Patrick's Day uitverkoop; restaurants
bieden een St. Patrick's Day Special aan, bestaande uit corned beef met
gekookte savoye kool en uien. Café's schenken groen bier en laten opgewekte
Ierse doedelzak muziek horen, "ledereen" draagt iets groens, van een groene
pruik of baard tot een kompleet groen kostuum; TV-praatuurtjes hebben een Iers
thema, ook al met veel groen; en men kan in grote steden St. Patrick's Day
parades bijwonen, die natuurlijk goed voorzien zijn van allerlei in 't groen
geklede deelnemers, tot en met groen geverfde beesten.
Natuurlijk doet onze zoon, geboren en
getogen in Amerika, ook lustig mee
met deze dolle nonsens. Hij draagt
dan of een groene bloes, of een groene
broek, of een groene das, of wat maar
ook - als 't maar groen is. Voor die ene
dag in maart is elke goedgemutste
Amerikaan Iers; en dat toon je door
groen te dragen.
Ik herinner me nog goed hoe zot ik
deze lente-dolheid vond toen ik dit
feest voor het eerst meemaakte. Tel
kens hield men mij tegen, bekeek me
van top tot teen, en vroeg dan quasi
serieus: "Why aren't you wearing
green? It's St. Patrick's Day!" Ik, stom
verbaasd: "What green? Why should I
wear green? I never wear green." De
mop was dat ik toen werkte in een
winkel die door rasechte leren ge
dreven werd, dus ik was wel 't mikpunt
van grapjassen die dag. Ik was wat
men hier noemt "a sitting duck" (een
term aan de jacht ontleend: een zit
tende eend, dus eentje die makkelijk
te schieten is).
Men gebruikt op St. Patrick's Day bij
voorkeureen soort fel groen, waar je je
ogen een beetje bij dicht moet knijpen;
men noemt deze kleur groen "kelly
green" (naar een Ierse provincie, geloof
ik). Kelly green staat roodharige leren
prachtig. Maureen O'Hara in kelly
green, wow!
Waarom al dat groen? Wel, Ierland
wordt toch "het Groene Eiland" ge
noemd? Bovendien is 't symbool van
St. Patrick een klaverblad. En wat is
een klaverblad? Groen toch zeker?
St.Patrick heeft werkelijk bestaan. In
de 5de eeuw bracht hij 't Christelijk
geloof naar Ierland, waar hij de daar
overal welig groeiende klaver gebruikte
om de Heilige Drieëenheid uit te
beelden. Een klaverblad (in 't Iers
shamrock genoemd) bestaat immers
uit drie gelijke delen?
Vandaar dus dat iedere Amerikaan, die
zich (al was 't maar voor een dag)
"Iers" voelt, zich op 17 maart een
klaverblad op de borst spelt: Erin Go
Bragh!, wat zoiets betekent als Lang
Leve Ierland.
Als ik me tijdig herinner dat de 17de
maart St. Patrick's Day is, zet ik mijn
geliefden ook wel eens voor de gein
corned beef en kool voor. Maar groen
bier er bij is me wat te bar. Gewoon
Heineken mag wel.
Wanneer ik dan zo'n net stukje corned
beef op m'n vork prik, denk ik weieens
terug aan de tijd toen m'n moeder, oh,
een hoogst enkele keer maar, "want 't
is niet gezond meis," vlees inzoutte.
We kregen dat dan, fris rood van de
saltpeter, opgediend met rode rijst,
sambal oelek en lalap van diverse
groenten uit de tuin. Wat een combi
natie: warme rode rijst (stiekem erop
blazen, dan hoefde je niet zo lang te
wachten, maar zorgen dat niemand
dat zag, want dat was ongemanierd),
een klein stukje zout vlees (corned
beef), een lik sambel oelek en een hap
knisperende lalap!
Pap las graag over de nieuwste vin
dingen op 't gebied van volksgezond
heid en vitaminen, die pas in de jaren
'30 echt in zwang raakten. Hij vond de
zo geliefde en relatief dure spierwitte
geslepen rijst flauw smaken, en toen
bleek dat ongeslepen rijst gezonder
was dan geslepen rijst was 't onver
biddelijk, "Wat kan 't ons schelen dat
't zo arm staat. Als anderen ziek willen
worden, dat is hun zaak, maar wij eten
ongeslepen rijst." Aangezien niemand
er aan dacht om rode rijst te slijpen
(dat was immers kampong eten?), en
Pap die juist zo lekker goerih vond.
aten we vaak rode rijst.
Toen m'n man en ik in 1986 over Java
toerden, vonden we op de pasars erg
weinig rode rijst te koop. Eindelijk
vertelden de zo behulpzame Manochs,
bij wie we een weekje logeerden, dat
rode rijst te koop was op pasar Tjihapit,
recht tegenover ons. Daar kocht m'n
man toen gauw een paar kilo om thuis
in Californië te eten - wat betere oleh-
oleh kun je je wensen? Die rode rijst
was nog altijd heerlijk goerih. Helaas
ging die veel te gauw op, zelfs zonder
zelf gemaakt zout vlees. Jammer.
Van rode rijst met zout vlees tot corned
beef en kool, daartussen ligt een
mensenleven. In Holland roert maart
z'n staart, maar in Amerika vieren we
St. Patrick's Day. Erin Go Bragh! Als 't
maar geinig is.
naar
GEOPEND VAN: 9.30 - 17.00 uur
ZATERDAGS geopend tot 16.30 uur
WOENSDAGS de gehele dag
GESLOTEN
RETOUR BANGKOK v a. f 1.295,
RETOUR JAKARTA v a. f 1.750,
31-daagse verzorgde reis JAVA en BALIv.a. f 3.670,
RETOUR BALI v.a
RETOUR AUSTRALIË v.a.
(ANVR)
GARANTIEFONDS
REISGELDEN
f 2.085," I
f 2.595,--I
Singel 486 - 1017 AW AMSTERDAM
Tel. 020 -23 74 84
Laan van Meerdervoort 291 - DEN HAAG
Tel. 070 - 63 83 67
Rokin 52 - AMSTERDAM - Tel. 020 - 24 25 38
18
