ROLVERDEELING
bij de première in den Stadsschouwburg
te Batavia.
Door het dagelijks werk in het huis
houden en de opvoeding van de kinde
ren (er waren in huis ook nog betalende
logés, waar zij voor moest zorgen) had
Mama maar weinig tijd voor zichzelf.
Daarbij kwam nog dat ze twee diploma's
had gehaald voor "haute coutures" en
soms moeilijk naaiwerk deed voor
anderen. Hierbij kwam op den duur
ook nog het maken van de toneel
kostuums, en soms ook andere attribu
ten voor de toneelstukken. Als klein
meisje mocht ik er wel eens mee
spelen wanneer ze niet meer gebruikt
werden.
Het spreekt vanzelf, dat er geen tijd
over bleef voor het instuderen van haar
rollen, en daarom deed ze dat dan
maar 's nachts! Als er een nieuw
toneelstuk moest worden opgevoerd,
deed ze dikwijls geen oog dicht. En
dan was er 's morgens vroeg nog haar
jongste dochter die haar kwam lastig
vallen met rekensommen!
Er kwamen geregeld artiesten uit
Europa naar Indië. Op een keer maakte
Willem Royaards een tournee, waarbij
hij overgehaald werd door kunstmin
nende Batavianen het toneelstuk "Het
Goudvisje" op te voeren. Royaards
voelde ereigenlijkweinig voor om met
dilettanten op te treden hoewel hij
begreep dat het in dit geval de enige
mogelijkheid was. Hij stemde uitein
delijk toe, mits mijn moeder de hoofd
rol wilde spelen en mijn vaderde regie
zou voeren. En dat gebeurde. Mama
had zoveel succes geoogst dat Royaards
Mevr. J. E. van de Wall-Assé in de rol van
KARINA ADINDA
(Stadsschouwburg Batavia)
vroeg of ze de hele tour
nee door Indie wilde mee
maken. Maar daar stak
Papa een stokje voor. Hij
wilde haar daarvoor toch
niet missen
Over haar rollen in andere
stukken is ook nog veel te
vertellen. In de "Paria van
Glodok" speelde zij de rol
van Rooslien. Nu was dat
een uiterst gevoelig stuk
en de rol lag haar bijzon
der. Ik weet nog wel dat ze
door haar spel zo ontroer
de, dat er in de zaal telkens
snuif en snikgeluiden wer
den gehoord! En zo ging
het ook met het stuk, waar
van de titel boven dit arti
kel staat. Dit stuk heeft
een zeer mysterieuze oor
sprong.
Onze familie woonde te
Batavia in zo'n oud Indisch
huis en heel achter in de
tuin bevond zich een oud
graf, met daarop een Ara
bisch opschrift. Nu moet U
weten dat mijn grootmoe
der, die in die tijd bij ons in
huis was, een zeer para
normaal begaafd iemand
was. Op zekere avond zag
zij een onaardse gedaante
verschijnen; het was een buitenge
woon mooi Oosters of Arabisch meis
je, en die gedaante vertelde haar,
dat zij degene was, die daar heel vroe
ger in dat graf was neergelegd. Zij
heette "Adinda". Maar ver
der kwamen we over het
graf en het meisje niets te
weten, alleen onze be
dienden brachten er gere
geld offers van geurige
bloemen en menjan (wie
rook). Toen Oma nog wist
te zeggen, dat het vrouw
tje met een Europeaan
moest zijn getrouwd, bleek
dat Papa door het geval zo
sterk was gegrepen, dat
het hem inspireerde tot
het schrijven van zijn
toneelstuk. Hij besloot uit
poëtische overwegingen,
de naam Karina toe te
voegen.
Toen het stuk klaar was,
begonnen de
voorbereidingen voor een
eerste opvoering in de
Stadsschouwburg. Voor
dat de repetities een aan
vang namen zei Papa nog:
"Eh, Betsy, nu moet jij de
rol van Karina spelen".
Onbewust had hij haar in
die rol steeds voor ogen
gehad. Mama is er wel
even van geschrokken, ze
had geen toneelervaring
en wist alleen datgene wat
Papa haar had geleerd.
Maar hij wilde zo graag dat
zij het zou doen, hij zei:
R. M. Adipatl Prawlro dl Ningrat. Mr. J. A. van Dijk.
Regent van Wiriosari.
Raden Adjeng Karina Adinda. Mevr. E.v.d. Wall-Assé.
Zijn dochter.
Raden AjoeMej. Th. van Welsem.
Zijn moeder-
Raden Mas KoesoemoSaoedin
Zijn zoon.
Mas TjokroNinkeula
Mas DarmoMatuli
Pah SadinSatiman
Mas BoesoenoB. Tangkau.
Willem RennenbergA. O. A. Everts.
Controleur b/h Binnenlandsch Bestuur.
Van EeltenC. A. van Hal.
Administrateur van de suikerfabriek Grondot'
BunkersK. A. Scheffer.
Administrateur van de suikerfabriek Pareh
De Regent van Blntarang M. van Raay.
De Patlh van Blntarang W. J. Ketting Olivier.
Een landbouwer
Een dessaman
Een koelie
Een fluitspeler
Leerlingen
van de
School tot
opleiding
van
Inlandsche
artsen.
Anonymi.
De rolbezetting ven het toneelstuk "Karine Adinda" bij
de première in de Stadsschouwburg van Batavia.
"Je hebt het stuk vanaf de allereerste
opzet meegemaakt, niemand kent het
zo goed als jij, enbovendien
ben jij mijn eigen Adinda!
Het werd haareerste rol en ik denk niet
dat ooit iemand die met zoveel over
gave zal kunnen spelen als zij deed.
Onverwachte gebeurtenissen deden
zich ook voor. Zo was in het stuk
"Pangeran negoro Joedho" de hoofd
rolspeler plotseling ziek geworden en
de voorstelling kon moeilijk afgelast
worden. Goede raad, was voor Papa
natuurlijk niet te duur: "Er is maar één
oplossing Betsy, durf je het aan de
hoofdrol in travestie te spelen?" Dat
had ze nooit verwacht, maar ze hield
zich dapper. Niet alleen de moeilijke
tekst, maar het spelen als "man" en
nog wel in Javaanse hofdracht, dat
was wel even wennenHet lukte en
we hebben nog de foto, waarin je de
bescheiden Betsy niet zou herkennen
in de fiere prinselijke houding van de
Javaanse vorstentelg.
De Europese gezelschappen merkten
wel dat er in Indië maar weinig steden
waren die een echte toneelaccomoda-
tie bezaten. In de kleinere plaatsen
werd opgetreden in een "nood-
schouwburg" of in de plaatselijke
sociëteit. Op een keer was er een
opvoering in Midden Java en moesten
de spelers daar overnachten. Tot hun
grote verrassing gebeurde dit in ruime
vertrekken, die wel ramen bezaten
maar geen deur, dus was het de hele
(lees verder volgende pagina)
7
